Mustadhi

Mûstezî veya El-Hasan "el-Mûstezî biʿEmr i’l-Lâh" Tam Adı : Ebû Muhammed "el-Mûstezî biʿEmr i’l-Lâh" el-Hasan bin Yûsuf el-Mûstencid (Arapça: أبو محمد "المستضئ بأمر الله" الحسن بن يوسف المستنجد; Ebū muḥammed el-mustaḍʾî bi-ʾemr allāh el-ḥasan bin Yûsuf el-mûstencîd) (d. 1142 - ö. 1180) Otuzüçüncü Abbâsî Hâlifesi.

Yaşamı

Halife Mustancid (1160-1170) ile Ermeni asilli Ghadda adli bir cariyenin oglu olarak 23 Mart 1142'de dogdu. Babasi halife olan Mustancid ve Veziri kendini olduryt=teceklerinen korkan Turk asilli bir kolemen asker olan Kutb Halifeddin Kaymaz tarafından 20 Aralik 1170'de bir suikasta gehdef oldu. Halife Mustancid saray hamamina kapatilip olunceye kadar orada birakildi. Mustadi babsinin yerine 28 yasinda halife gorevini uzerine aldi. Komployu planlayanlardan biri olan "Aduddein" Vezir oldu.

Eylul 1171 tarihli elde olan bir beld=getye gore halife Mustadhi Misir'da Fatimiler eline bulkunmaktaydi.

Babasina karsi komplo yapan klik uyelerin arasi sonradan bozuldu. Vezir olan Aduddedin Abbasiler kolemen ordusu komutani olan Emir Kutb Halifeddin Kaymaz tarafından Vezirlikten uzaklastirldi.

1173'de Abbasi halifeligi ile Kuzistan Emiri oaln Ibni Sanka arasinda bir savas basladi. Kuzistan Emiri oaln Ibni Sanka maglup dustu; Abbasiler tarafından esir olarak yakalandi ve idam edildi.

Mayis 1175'de Emir Kutb Halifeddin Kaymaz devlet hazine naziri olan Zahir El-Din Ibni Al-Attar'i tutuklamak istedi ama hazine naziri sarayda halife Mustadhi yanina siginmayi basardi. Bunun uzerine Emir Kutb Halifeddin Kaymaz halifenin sariyin askelriyele sardi. Halife Mustadhi bu kusatmadan kendini kurtarmak icin Bagdad halkindan destek ve yardim istedi. HBagda halki vbu istege cevap verip Emir Kutb Halifeddin Kaymaz'in evine saldirip evi talan ettiler. Emir Kutb Halifeddin Kaymaz Bagdda'dan kacmnak zorunda kaldi. Surgunde iken Emir Kaymaz cok gecmeden oldu.

Bundan sonrs Adud El-Din tekrar Vezir olarak gorevlendirildi.

30 Mart 1180'de Halife Mustadhi hayata gozlerini yumdu. Yerine oglu El-Nasir Abbasi halifesi oldu.

Ayrıca bakınız

• Abbasi Halifeleri soyağacı ve listeleri

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Hitti, Philip H. (çev. Salih Tuğ),(1968) Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi (İV Cilt), İstanbul:Boğaziçi Yayınları.
• Üçok, Bahriye (1979) İslam Tarihi Emeviler-Abbasiler, Devlet Kitapları, Ankara: Milli Eğitim Basımevi (1.Basım:1968)
• Muir, Wiiliam (1924), The Caliphate, its rise, decline and fall, Edinburgh Bolum 76 (İngilizce) (Erişim:1.4.2013)
• Boyle, J. A. (ed) (1968) The Cambridge history of Iran, Cilt:5 Cambridge: University of Cambridge Press ISBN 978-0521069366 (İngilizce)
• Hanne, Eric J. (2007) Putting the caliph in his place: power, authority, and the Late Abbasid, Fairleigh Dickinson University Press,U.S. ISBN 978-0838641132 . (İngilizce)