Karboğazı Baskını
| Karboğazı Baskını | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kurtuluş Savaşı | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Kuvay-i Milliye |
 Fransa | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Mustafa Kemal Paşa Hasan Bey |
M. Mesnil (Esir) Georges Journeis (Esir) | ||||||||
| Çatışan birlikler | |||||||||
| 44 Kuvay-i Milliye gönüllüsü | 700 Fransız askeri [1] | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Yok |
150 ölü 500 esir 1,000 farklı silah 2 top 8 makineli tüfek 90 katır [2] | ||||||||
| Bu muharebe sonucu Çukurova Bölgesi Batı Kesimi Komutanı Yüzbaşı Sinan Tekelioğlu, TBMM'ye sunduğu raporda 1,000 kadar fransız askerin muharebeye katıldığı ve 650 er, 23 subay esir alınmış, iki top, 8 makineli tüfek, bin kadar silah, 13 kadana, 90 katır ele geçirdiğini belirtmiştir.[3] | |||||||||
Karboğazı Baskını, Karboğazı Savaşı ve Gülek Boğazı Savaşı olarak adlandırılan, 27-28 Mayıs 1920 tarihinde, Kurtuluş Savaşı esnasında Kuvay-i Milliye ile Fransızlar arasında Toros Dağları'nın eteğinde çıkan çatışma.
Arka plan
Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'nı kaybetmiş, ordusu Mondros Ateşkes Antlaşması'yla silahsız bırakılmıştı. Osmanlı askerleri terhis edildi fakat Anadolu'da işgale karşı direnmek için Kuvay-i Milliye birlikleri oluştu. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan 47 gün sonra Fransızlar antlaşmayı ihlal ederek 17 Aralık 1918 tarihinde Mersin'i işgal etti. Güneybatı tarafını ise İtalyanlar işgal etti. Osmanlı İmparatorluğu'nun Akdeniz ile bağlantıları kesildi.
Dağ kontrolü için Fransız planları
Fransız kuvvetleri işgali hızlandırmak ve Kuvay-i Milliye kuvvetlerinin denizden gelecek yardım yollarını kesmek amacı ile Çukurova gibi alüvyal ovaları ve Akdeniz kıyılarını kontrol etmeyi istedi fakat Toros Dağları'nın dik yamaçları ve geçiş yollarının çoğuna Kuvay-i Milliye kuvvetlerinin hakim olması nedeniyle bölgeye hakimiyet kurması zorlaştı. Fransızlar bunun üzerine Türk kuvvetlerinin yardım yolu olan Gülek Boğazı'nı ilhak etmeye başladı. Gülek Boğazı'nın kontrol edilmeye çalışıldığını gören Kuvay-i Milliye kuvvetleri ve Fransızlar arasında çatışma başladı.
Önemi ve Sonuçları
Karboğazı Baskını, Çukurova’nın kurtuluşunda bir dönüm noktasıdır. Ankara Anlaşması'nın temelini oluşturması yönüyle çok önemlidir. Kesin Türk zaferiyle sonuçlanan çatışmada, 100 yaralı olmak üzere 650 er ve 1 binbaşı 23 subay esir alınmıştır.[4][5] Bu önemli başarılarının ardından olayın kahramanlarına Mustafa Kemal Atatürk tarafından "Devamlı başarılarınızı tebrik eder, size ve kahraman Kuvayı Milliyemize selam ve teşekkür ederim.[3]" telgrafı iletilmiş ve tebrik edilmiştir. Ayrıca bölge halkı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı, Karboğazı'nda olan çatışmaları ve olayları nesilden nesile aktarmış ve Gülek'in savaştaki stratejik önemini bölge halkına tanıtmıştır.[2] [6][7]
Kaynakça
- ↑ Türk-Fransız mücadelesi: Orta Toros geçitleri, 1915-1921, Süleyman Hatipoğlu, page 83 (Türkçe)
- 1 2 Başkan Çelik, Karboğazı Savaşı'nı Anlattı,
- 1 2 Turgut Özakman, Çılgın Türk, 673 Fransız’ı esir etti.,
- ↑ Din Ahlak Portalı Karboğazı Baskını Tanımı,
- ↑ Gülek Belediyesi Karboğazı Savaşı Tanımı,
- ↑ Karboğazı Kuvayi Milliye Anıtı - Mersin,
- ↑ Mersin Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Kuva,