1603-1618 Osmanlı-Safevî Savaşı
1603 – 1618 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında, Batı İran (Güney Azerbaycan), Kafkaslar ve Irak meselesi için çıkan savaşlardan birisidir. Bu savaşın çıkmasında Şah I. Abbas'ın Osmanlı Devleti'nin Avusturya ile savaş halinde olmasını ve Anadolu'da çıkan Celali İsyanlarından uğraşmasıyla zayıf düşmesini fırsat bilerek Ferhat Paşa Antlaşmasıyla kaybettiği toprakları geri almak istemesi etkili olmuştur. Safevîlerin Tebriz'e taarruzu ile yeni Osmanlı-Safevî savaşı başladı. (26 Eylül 1603) Önce Tebriz, ardından Revan düştü. Osmanlı Ordusu, Urmiye'de bozuldu. (9 Eylül 1605) Bu savaş 9 yıl sürdü ve Nasuh Paşa Antlaşması ile sonra erdi (20 Kasım 1612). Bu antlaşmayla Osmanlılar, İran Şahı'nın her yıl Osmanlı Padişah'ına 200 deve yükü ipek kumaş ve değerli eşya haraç göndermesi şartıyla Ferhat Paşa Antlaşmasıyla aldıkları Batı İran Eyaletlerini (Güney Azerbaycan) Safevîlere bıraktılar. Ancak İran'ın söz konusu haracı göndermemesi üzerine 2,5 yıl sonra savaş yeniden başladı. (22 Mayıs 1615) Pül-i Şikeste'de Osmanlı Ordusu tekrar bozuldu. (10 Eylül 1618) Serav Antlaşması (26 Eylül 1618) ile bu defa 3 yıldan fazla süren Osmanlı-Safevî savaşına son verildi. Bu antlaşmayla İran'ın Padişah'a göndereceği ipek kumaş ve değerli eşya miktarı 100 deve yüküne düşürüldü. Bu barış da 5 yıl sürdü. Savaş, daha sonra 1624 yılında Safevîlerin Bağdat'ı ele geçirmesiyle eskileriyle mukayese edilemeyecek bir şiddette yeniden başlayacaktır. 1603-1618 Osmanlı-Safevî Savaşı sonucunda Osmanlıların 1590'da Ferhat Paşa Antlaşması ile İran'dan aldığı toprakların büyük çoğunluğu, 1618'de Safevîler tarafından geri alınmış oldu. Osmanlı Devleti, Safevîleri Kafkasya'dan atamadı. Kafkasya, iki imparatorluk arasında paylaşıldı. Batı İran (Güney Azerbaycan) eyaletlerini ise Osmanlılar ellerinde tutamadılar.
Kaynakça
Safevîler
Osmanlılar