Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci

Türkiye'nin AB adaylığı başvurusu
Durum Müzakereci
Açılan başlıklar 16[1]
Kapanan başlıklar 1[1]
Website abgs.gov.tr
AB Türkiye
SAGP GSYİH (milyar $) 15.247.000 1.028.897
Yüzölçümü (km²) 4,324,782 783.562
Nüfus 499,794,855 79.150.053
Türkiye Cumhuriyeti
Bu makale serisinin bir parçasıdır:
Türkiye
devlet yapısı

Portal icon Siyaset portali

Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci, 1963 yılında Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu ile ortaklık anlaşması imzalamasıyla başlayan ve 1987 yılında tam üyeliğe başvurmasıyla ivme kazanan süreçtir. 1999 yılında AB üyeleri tarafından aday olarak kabul edilen Türkiye, 2005 yılında tam üyelik müzakerelerine başladı.

Türkiye ile Avrupa Birliği'nin ilişkileri 31 Temmuz 1959'da Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yaptığı ortaklık başvurusu ile başlar. AET Bakanlar Konseyi'nin başvuruyu kabul etmesi sonrasında 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara Anlaşması imzalanmıştır. Ankara Anlaşması ortaklık yaratan bir anlaşmadır. Bunu 1970 yılında imzalanan Karma Protokol izlemiştir. Türkiye'nin, sonradan Topluluk üyesi olan birçok ülkeden daha önce Topluluk ile ilişkilerini başlatmış olan bu iki önemli belge, o tarihlerden sonra ve 17 Aralık 2004 tarihli Avrupa Konseyi Sonuç Bildirgesi sonrasında halen devam etmekte olan süreçte Türkiye–AB ilişkilerinin hukuki dayanaklarındandır.[2]

Tarihçe

Avrupa Birliği 25 Mart 1957 tarihinde imzalanan Roma Antlaşması'yla Avrupa Ekonomik Topluluğu adı altında doğdu. Türkiye 1959 yılında bu topluluğun bir parçası olmak için başvuruda bulundu. 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Ankara Antlaşması Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında bir ortaklık çatısı oluşturdu[3]. Bu antlaşma 12 Aralık 1964 tarihinde yürürlüğe girdi. 12 Eylül 1980 Darbesi AET ile Türkiye arasındaki ilişkilerin dondurulmasına yol açtı. 1983 yılında çok partili seçimlerin yapılması üzerine Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki ilişkiler yeniden canlandı. 14 Nisan 1987 tarihinde Türkiye resmen tam üyelik başvurusunda bulundu. Avrupa Birliği'yle bütünleşmenin ilk aşaması olarak Türkiye 1 Ocak 1996 tarihinde Avrupa Birliği Gümrük Birliği'ne girdi.[4]

2000'li yıllarda Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılma sürecinde bir hızlanma gözlendi. 17 Aralık 2004 tarihinde Avrupa Birliği ülkeleri Türkiye'nin katılma müzakerelerinin 3 Ekim 2005 tarihinde başlamasına karar verdiler. Başlayacak müzakerelerin ne kadar sürede tamamlanacağı konusunda kesin bir karar verilmedi. 2007 yılında, Türkiye 2013 yılına kadar AB hukukuna uymayı hedeflediklerini belirtti ancak Brüksel, üyelik için son tarih olarak bunu reddetti. 2006 yılında Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso, üyelik sürecinin en az 2021 yılına kadar süreceğini belirtti.

31 Ekim 2012'de dönemin Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya'ya bir ziyarette bulunarak 2023'te Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. kuruluş yıl dönümünde Avrupa Birliği'ne üyeliğini beklediğini açıkça belirtmiştir.

İlişkilerde ortaya çıkan sorunlar

Ekonomik sorunlar

Türkiye'nin 2000'li yıllarda başardığı büyüme hızı Avrupa Birliği ortalamasının çok üstünde olmasına rağmen, bütçe açığı, dış borç ve işsizlik oranları açısından Türkiye hala AB ortalamasının çok altında kalmaktadır. Bazı AB üyeleri bu yüzden Türkiye'nin henüz AB'ye katılmaya hazır olmadığı görüşündedirler. Ayrıca Türkiye'deki yüksek nüfus artış oranı da bazı AB ülkeleri tarafından sorun olarak görülmektedir. Bu nüfus artış hızıyla AB'ye katıldığı takdirde Türkiye 2020 yılında Almanya'yı geçerek Avrupa Birliği'nin en büyük üyesi olacak ve Avrupa Parlamentosu'nda en fazla üyeye sahip olacaktır.

Türkiye'nin dış ilişkileri

Türkiye'nin bazı komşu ülkelerle arasındaki ilişkiler sık sık Avrupa Birliği'yle olan ilişkilerinde gündeme gelmektedir. Bu ilişkilerin başında Kıbrıs Sorunu, Türkiye-Yunanistan ilişkileri ve Türkiye-Ermenistan ilişkileri gelmektedir.

Diğer Sebepler

Bazı Avrupa Birliği üyeleri Türkiye'nin coğrafi konumunun, kültürel ve tarihsel kimliğinin Avrupa Birliği'ne uygun düşmediğini öne sürmüşlerdir. Avrupa Birliği'nin şu anki üyelerinin hepsi nüfuslarının çoğunluğu Hıristiyan olan ülkelerdir. Avrupa Birliği'ne katılması halinde Türkiye, nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ilk Avrupa Birliği üyesi olacaktır. AB'de buna karşı olarak sürülen görüş ise AB'nin bir Hristiyan kulübü olarak ortaya çıkmasının yanlış olduğu görüşüdür. 28 Nisan 2009'da nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Arnavutluk da Avrupa Birliği'ne başvurmuştur.

Türkiye'nin coğrafi konum olarak Avrupa'da bulunmadığı görüşü de zaman zaman ortaya atılmıştır. Gerçekten de Türkiye büyük ölçüde Asya kıtasında yer almaktadır. Bazı AB üyeleri Türkiye'nin AB'ye katılması halinde Fas gibi Avrupa'nın uç köşelerinde yer alan bazı ülkelerin de AB'ye katılmak isteyebileceğini ileri sürmüşlerdir. Zaten Fas 20 Temmuz 1987'de AB'nin önceli Avrupa Ekonomik Topluluğu'na başvurmuş; ancak başvurusu Avrupalı olmadığı için reddedilmiştir. Türkiye'nin tartışmasız bir biçimde Avrupa'da yer alan bölümünün dahi birçok AB üyelerinin toplam yüzölçümlerinden daha büyük olması, Türkiye'nin Avrupa'yla yüzyıllardır süregelen tarihsel ilişkilerinin bulunması bu görüşlere karşı olarak ileri sürülmektedir. Ayrıca tamamen Asya'da bulunan Kıbrıs Cumhuriyeti'nin 2004'te AB'ye katılmasıyla bu görüş tamamen güncelliğini yitirmiştir.

Vize muafiyeti süreci

29 Eylül 2011 tarihinde AB İçişleri Komiseri Cecilia Malmström, Türk vatandaşlarına yönelik vize şartının kaldırılacağını belirtti.[5] Serbest vize rejimi birkaç aşamada başlatılacaktır. İlk değişiklikler, vize talebinde istenilen evrakların azaltılması, daha çok girişli vize verilmesi ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerde uzun dönem kalma dönemlerini içerecek 2011 yılının sonbaharında içinde bekleniyordu. 2012 yılı Haziran ayında, AB vize muafiyeti konusunda Türkiye ile müzakerelerin başlangıcından yetkili olan AB Bakanı Egemen Bağış, vize muafiyeti işlemlerinin 3-4 yıl sürmesinin beklendiğini belirtti.[6]

Aralık 2013 yılında Avrupa Birliği ile geri kabul anlaşması imzaladıktan sonra, AB "vizesiz rejim yönünde yol haritası" da dahil olmak üzere Türkiye ile vize serbestleştirme diyaloğu başlatıldı.[7] Anlaşmada belirli koşullar sağlandığı takdirde bir yıl içinde Türk vatandaşları için vizelerin kaldırılması konusunda Kasım 2015 yılında ulaşılmıştır.[8]

18 Mart 2016'da, AB'ye girmek için mültecilerin engellemeyi amaçlayan AB, Türkiye ile göç anlaştı. Bu anlaşma çerçevesinde Türkiye, Yunanistan'a girmeye çalışan göçmenleri geri alacak ve AB, Türkiye'deki mültecileride almayı kabul etti. Karşılığında, AB Türkiye'ye altı milyar avro verecek ve Türkiye'ye sürdüğü 72 şartı yerine getirmesi durumunda, Haziran 2016 sonuna kadar Türk vatandaşları için vizesiz seyahat vermeyi kabul etti.[9]

19 Nisan 2016 tarihinde, Jean-Claude Juncker Türkiye'nin Schengen Bölgesine vizesiz giriş, kazanması için kalan kriterleri karşılaması gerektiğini söyledi. Avrupa Komisyonu Mayıs 2016 yılında resmi olarak, Türkiye'ye vizesiz seyahat verilmesini önerdi.[10]

Mayıs 2016 yılında 72'den 65 kriter karşılandı. 19 Nisan 2016'da, Jean-Claude Juncker Türkiye Schengen bölgesine vizesiz girişi kazanmak için kalan kriterleri karşılaması gerektiğini söyledi. Ama Türk başbakanı Ahmet Davutoğlu, AB'nin Haziran 2016'da Türk vatandaşlarına vize muafiyeti vermezse, Türkiye'nin AB ile göçmen anlaşmasına destek vermeyeceğini savundu.[11] Mayıs 2016 yılında, Avrupa Komisyonu Türkiye ile vize muafiyeti için gerekli 72 kriterlerin çoğunu görüştüğünü söyledi ve 30 Haziran 2016 Schengen Alanı içinde Türk vatandaşlarının vizesiz seyahati için oylaması konusunda AB'yi yasama kurumlarına davet etti. Avrupa Parlamentosunun Türkiye'nin son beş kriterleri yerine getirmesi için vize muafiyetini onaylaması gerekiyor.[12] Türkiye tarafından yerine getirilmesi için beş kalan kriterler şunlardır:

Müzakere süreci

Türkiye, Avrupa Birliğine tam üyelik için müzakerelere 2005 yılında başladı. Tüm başlıklarda tarama süreci tamamlandı. 30 Haziran 2016 tarihi itibariyle 33 fasıl başlığından 16'sı açıldı, 1 fasıl kapatıldı. 15 başlıkta ise müzakereler devam ediyor.[1] AB Komisyonun tavsiyesi ile 8 başlıkta ise müzakereler kısmen askıya alındı.[13]

Müktesebat başlıklarıAvrupa Komisyonu'nun başlangıç değerlendirmesi Mevcut Durum[14][15][16]Taramanın başlangıcıTaramanın tamamlanışıBaşlığın donduruluşu Başlığın tekrar açılışıBaşlığın açılışıBaşlığın kapanışı
1. Malların Serbest Dolaşımı[17] Hayli Çaba Gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 16 Ocak 2006 24 Şubat 2006 11 Aralık 2006 – – –
2. İşçilerin Serbest Dolaşımı[18] Benimsenmesi çok zor Kaydadeğer çaba gerekli 19 Temmuz 2006 11 Eylül 2006 8 Aralık 2009 – – –
3. İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi[19] Benimsenmesi çok zor Kaydadeğer Çaba Gerekli 21 Kasım 2005 20 Aralık 2005 11 Aralık 2006 – – –
4. Sermayenin Serbest Dolaşımı[20] Hayli Çaba Gerekli Hayli Çaba Gerekli 25 Kasım 2005 22 Aralık 2005 – – 19 Aralık 2008 –
5. Kamu Alımları[21] Müktesebat ile tamamen uyumsuz Hayli Çaba Gerekli 7 Kasım 2005 28 Kasım 2005 – – – –
6. Şirketler Hukuku[22] Kaydadeğer çaba gerekli Başlık Tamamlandı 21 Haziran 2006 20 Temmuz 2006 – – 17 Haziran 2008 –
7. Fikri Mülkiyet Hukuku[23] Hayli Çaba Gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 6 Şubat 2006 3 Mart 2006 – – 17 Haziran 2008 –
8. Rekabet Politikası[24] Benimsenmesi çok zor Hayli Çaba Gerekli 8 Kasım 2005 2 Aralık 2005 – – – –
9. Mali Hizmetler[25] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle Müktesebat ile uyumlu 29 Mart 2006 3 Mayıs 2006 11 Aralık 2006 – – –
10. Bilgi Toplumu ve Medya[26] Hayli Çaba Gerekli Hayli Çaba Gerekli 12 Haziran 2006 14 Temmuz 2006 – – 19 Aralık 2008 –
11. Tarım ve Kırsal Kalkınma[27] Benimsenmesi çok zor Hayli Çaba Gerekli 5 Aralık 2005 26 Ocak 2006 11 Aralık 2006 – – –
12. Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı[28] Benimsenmesi çok zor Hayli Çaba Gerekli 9 Mart 2006 28 Nisan 2006 – – 30 Haziran 2010 –
13. Balıkçılık[29] Benimsenmesi çok zor Hayli Çaba Gerekli 24 Şubat 2006 31 Mart 2006 11 Aralık 2006 – – –
14. Taşımacılık Politikası[30] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 26 Haziran 2006 28 Eylül 2006 11 Aralık 2006 – – –
15. Enerji[31] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 15 Mayıs 2006 16 Haziran 2006 8 Aralık 2009 – – –
16. Vergilendirme[32] Kaydadeğer çaba gerekli Hayli Çaba Gerekli 6 Haziran 2006 12 Temmuz 2006 – – 30 Haziran 2009 –
17. Ekonomik ve Parasal Politika[33] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 16 Şubat 2006 23 Mart 2006 25 Haziran 2007[34] – 14 Aralık 2015 –
18. İstatistik[35] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 19 Haziran 2006 18 Temmuz 2006 – – 25 Haziran 2007 –
19. Sosyal Politika ve İstihdam[36] Kaydadeğer çaba gerekli Hayli Çaba Gerekli 8 Şubat 2006 22 Mart 2006 – – – –
20. İşletmeler ve Sanayi Politikası[37] Sorun beklenmiyor Başlık Tamamlandı 27 Mart 2006 5 Mayıs 2006 – – 29 Mart 2007 –
21. Trans-Avrupa Şebekeleri[38] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 30 Haziran 2006 29 Eylül 2006 – – 19 Aralık 2007 –
22. Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu[39] Kaydadeğer çaba gerekli Genellikle Müktesebat ile uyumlu 11 Eylül 2006 10 Ekim 2006 25 Haziran 2007 12 Şubat 2013 5 Kasım 2013 –
23. Yargı ve Temel Haklar[40] Kaydadeğer çaba gerekli Hayli Çaba Gerekli 7 Eylül 2006 13 Ekim 2006 8 Aralık 2009 – – –
24. Adalet, Özgürlük ve Güvenlik[41] Kaydadeğer çaba gerekli Hayli Çaba Gerekli 23 Ocak 2006 15 Şubat 2006 8 Aralık 2009 – – –
25. Bilim ve Araştırma[42] Sorun beklenmiyor Başlık tamamlandı 20 Ekim 2005 14 Kasım 2005 – – 12 Haziran 2006 12 Haziran 2006
26. Eğitim ve Kültür[43] Hayli Çaba Gerekli Genellikle Müktesebat ile uyumlu 26 Ekim 2005 16 Kasım 2005 8 Aralık 2009 – – –
27. Çevre[44] Müktesebat ile tamamen uyumsuz Kaydadeğer çaba gerekli 3 Nisan 2006 2 Haziran 2006 – – 21 Aralık 2009[45] –
28. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması[46] Hayli Çaba Gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 8 Haziran 2006 11 Temmuz 2006 – – 19 Aralık 2007 –
29. Gümrük Birliği[47] Sorun beklenmiyor Genellikle müktesebat ile uyumlu 31 Ocak 2006 14 Mart 2006 11 Aralık 2006 – – –
30. Dış İlişkiler[48] Sorun beklenmiyor Genellikle müktesebat ile uyumlu 10 Temmuz 2006 13 Eylül 2006 11 Aralık 2006 – – –
31. Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları[49] Hayli Çaba Gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 14 Eylül 2006 6 Ekim 2006 8 Aralık 2009 – – –
32. Mali Kontrol[50] Hayli Çaba Gerekli Genellikle müktesebat ile uyumlu 18 Mayıs 2006 30 Haziran 2006 – – 26 Temmuz 2007 –
33. Mali ve Bütçesel Hükümler[51] Sorun beklenmiyor Hayli Çaba Gerekli 6 Eylül 2006 4 Ekim 2006 25 Haziran 2007 – – –
34. Kurumlar – – – – – – – –
35. Diğer Konular – – – – – – – –
İlerleme 33 (33) (33) (33) 17 (33) 1 (17) 14 (35) 1 (35)[52]

Kaynakça

  1. 1 2 3 "AB ile yeni fasıl açıldı". Anadolu Ajansı. 30 Haziran 2016. http://aa.com.tr/tr/dunya/ab-ile-yeni-fasil-acildi/600307. Erişim tarihi: 30 Haziran 2016.
  2. ↑ Müzakere sürecinde mevcut durum
  3. ↑ "Turkey and EU". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20070927211417/http://www.turkishembassy.org/index.php?option=com_content&task=view&id=57&Itemid=235. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2007.
  4. ↑ "Turkey’s EU accession". 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141029220134/http://www.bridge-mag.com/magazine/index.php?option=com_content&task=view&id=188&Itemid=31. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2007.
  5. ↑ EU prepares road map to remove visa for Turks Hürriyet Daily News and Economic Review (29 Eylül 2011)
  6. ↑ "Visa exemption in 3–4 years, says EU minister". Anatolia News Agency. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304030812/http://www.hurriyetdailynews.com/visa-exemption-in-3-4-years-says-eu-minister.aspx?pageID=238&nID=23866&NewsCatID=338. Erişim tarihi: 25 July 2012.
  7. ↑ "Cecilia Malmström signs the Readmission Agreement and launches the Visa Liberalisation Dialogue with Turkey". European Commission. 6 November 2013. 9 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160109202339/http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-1259_en.htm. Erişim tarihi: 5 January 2014.
  8. ↑ "Declaring 'new beginning,' EU and Turkey seal migrant deal". Reuters. 2015-11-30. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151209024743/http://www.reuters.com:80/article/us-europe-migrants-turkey-idUSKBN0TI00520151130. Erişim tarihi: 2015-12-08.
  9. ↑ E.U. strikes deal to return new migrants to Turkey A. Faiola and G. Witte, The Washington Post, 18 Mar 2016
  10. ↑ "European Commission opens way for decision by June on visa-free travel for citizens of Turkey". European Commission. 2016-05-04. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160506011643/http://europa.eu/rapid/press-release_IP-16-1622_en.htm. Erişim tarihi: 2016-05-04.
  11. ↑ European Commission’s Jean-Claude Juncker Says Criteria For Turkey’s Visa Waiver Will Not Be ‘Watered Down’ S. Shankar, International Business Times, 19 April 2016
  12. ↑ "EU commission backs Turkish citizens' visa-free travel". Aljazeera. 4 May 2016. http://www.aljazeera.com/news/2016/05/eu-commission-backs-turkish-citizens-visa-free-travel-160504135013671.html. Erişim tarihi: 28 June 2016.
  13. ↑ Komisyon’dan ‘kısmen askıya alınsın’ tavsiyesi
  14. ↑ http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2010/package/tr_rapport_2010_en.pdf
  15. ↑ http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2011/package/tr_rapport_2011_en.pdf
  16. ↑ http://www.ab.gov.tr/files/ilerlemeRaporlariTR/2014_ilerleme_raporu_tr.pdf
  17. ↑ AB Bakanlığı, Malların Serbest Dolaşımı, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  18. ↑ AB Bakanlığı, İşçilerin Serbest Dolaşımı, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  19. ↑ AB Bakanlığı, İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  20. ↑ AB Bakanlığı, Sermayenin Serbest Dolaşımı, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  21. ↑ AB Bakanlığı, Kamu Alımları, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  22. ↑ AB Bakanlığı, Şirketler Hukuku, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  23. ↑ Mülkiyet Hukuku, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  24. ↑ AB Bakanlığı, Rekabet Politikası, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  25. ↑ AB Bakanlığı, Mali Meseleler, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  26. ↑ AB Bakanlığı, Bilgi Toplumu ve Medya, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  27. ↑ AB Bakanlığı, Tarım ve Kırsal Kalkınma, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  28. ↑ AB Bakanlığı, Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  29. ↑ AB Bakanlığı, Balıkçılık, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  30. ↑ AB Bakanlığı, Taşımacılık Politikası, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  31. ↑ AB Bakanlığı, Enerji, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  32. ↑ AB Bakanlığı, Vergilendirme, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  33. ↑ AB Bakanlığı, Ekonomik ve Parasal Politika, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  34. ↑ http://www.ifri.org/?page=detail-contribution&id=6044
  35. ↑ AB Bakanlığı, İstatistik, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  36. ↑ AB Bakanlığı, Sosyal Politika ve İstihdam, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  37. ↑ AB Bakanlığı, İşletmeler ve Sanayi Politikası, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  38. ↑ AB Bakanlığı, Trans-Avrupa Şebekeleri, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  39. ↑ AB Bakanlığı, Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  40. ↑ AB Bakanlığı, Yargı ve Temel Haklar, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  41. ↑ AB Bakanlığı, Adalet, Özgürlük ve Güvenlik, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  42. ↑ AB Bakanlığı, Bilim ve Araştırma, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  43. ↑ AB Bakanlığı, Eğitim ve Kültür, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  44. ↑ AB Bakanlığı, Çevre, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  45. ↑ http://euobserver.com/9/29116
  46. ↑ AB Bakanlığı, Tüketicinin ve Sağlığının Korunması, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  47. ↑ AB Bakanlığı, Gümrük Birliği, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  48. ↑ AB Bakanlığı, Dış Politikalar, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  49. ↑ AB Bakanlığı, Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  50. ↑ AB Bakanlığı, Mali Kontrol, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  51. ↑ AB Bakanlığı, Mali ve Bütçesel Hükümler, erişim tarihi: 28 Şubat 2013
  52. ↑ http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/enlargement_process/accession_process/how_does_a_country_join_the_eu/negotiations_croatia_turkey/overview_negotiations_tr_en.pdf

Dış bağlantılar

Avrupa Birliği Avrupa Birliği'nin genişlemesi
Müzakere edenler
Karadağ (durum) · Sırbistan (durum) · Türkiye (durum)
Aday ülkeler
Potansiyel adaylar
Bosna-Hersek (durum) · Kosova (durum)
Türkiye Türkiye'nin dış ilişkileri
Afrika
  • Angola
  • Botsvana
  • Cezayir
  • Çad
  • Mısır
  • Etiyopya
  • Gana
  • Gine
  • Güney Sudan
  • Kenya
  • Lesotho
  • Liberya
  • Libya
  • Fas
  • Mali
  • Nijer
  • Nijerya
  • Güney Afrika
  • Somali
  • Sudan
  • Svaziland
  • Tunus
  • Yeşil Burun
  • Zambiya
  • Zimbabve
Amerika
Asya
Avrupa
Okyanusya
  • Avustralya
  • Fiji
  • Marshall Adaları
  • Nauru
  • Palau
  • Tonga
  • Tuvalu
  • Vanuatu
  • Yeni Zelanda
Uluslararası örgütler
Eski ülkeler
  • Yugoslavya
  • Çekoslovakya
İlgili maddeler
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/22/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.