Sırbistan

Sırbistan Cumhuriyeti
Република Србија
Republika Srbija

Sırbistan
Bayrak Arma
Marşı: Боже Правде / Bože Pravde
Adalet tanrısı
Avrupa haritasında Sırbistan (yeşil) – Kosova ve Metohiya (açık yeşil)
Başkent
ve 		Belgrad
44°48′K 20°28′D / 44.8°K 20.467°D / 44.8; 20.467
Resmî diller Sırpça1
Tanınan diller Rumence
Rusince
Macarca
Slovakça
Hırvatça
Etnik gruplar Sırp %82,86
Macar %3,91
Boşnak %1,81
Roman %1,44
Yugoslav %1,08
Türk %0,26[1]
Diğer % 10
(Kosova ve Metohiya hariç.)
Hükûmet Parlamenter cumhuriyet
 •  Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolić
 •  Başbakan Aleksandar Vučić
Kuruluşu
 •  Jupanlık 800[2] 
 •  Sırp Krallığı 1217 
 •  İmparatorluk 1346 (16 Nisan) 
 •  Sırp Despotluğu 1459 
 •  İlk Sırp isyanı
(Osmanlı karşıtı)		 1804 (15 Şubat) 
 •  İlk anayasa 1835 (15 Şubat) 
 •  Bağımsız krallık 1878 (13 Temmuz) 
 •  Voyvodina ile birleşme 1918 (25 Kasım) 
 •  Son bağımsızlık 2006 (5 Haziran) 
Yüzölçümü
 •  Toplam 88,361 km2(Kosova ve Metohiya dahil.) (112.)
İfade hatası: Beklenmedik div operatörü mil2
 •  Su (%) 0.13
Nüfus
 •  2013 sayımı 7.243.007 [3]
(Kosova ve Metohiya hariç.)
GSYH (SAGP) 2009 tahmini
 •  Toplam 78,506 milyar $[4]
 •  Kişi başına 10.635 $[4] (Kosova ve Metohiya hariç.)
GSYİH (düşük) 2009 tahmini
 •  Toplam 42,879 milyar $[4]
 •  Kişi başına 5.809 $[4] (Kosova ve Metohiya hariç.)
Gini (2007).24
düşük
İGE (2006)0.821
çok yüksek · 65.
Para birimi Sırp dinarı (RSD)
Zaman dilimi OAZD (UTC+1)
 •  Yaz (SU) OAYZD (UTC+2)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu 381
Internet TLD .rs
1. Sırbistan Cumhuriyeti’nde Kiril harfli Sırpça resmiyettedir. Bunun yanında, Voyvodina’da Rumence, Rusince, Macarca, Slovakça, Hırvatça dilleri resmiyettedir.

Sırbistan (Sırpça:  Србија , Srbija) ya da resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti ( Република Србија , Republika Srbija), Balkanlar'da yer alan bir devlettir. Sırbistan-Karadağ’ın ayrılmasıyla oluşmuştur. Kuzeyinde Macaristan, batısında Hırvatistan, Bosna-Hersek ve Karadağ, güneyinde Makedonya ve Arnavutluk, doğusunda Romanya ve Bulgaristan bulunur.

Tarih

Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını almıştır ve 420 yıl Osmanlı toprağı olarak kalmıştır. Balkanlar'da yer alan eski Yugoslavya'nın bir arada kalan iki parçası olan Sırbistan ve Karadağ'ın oluşturduğu Sırbistan-Karadağ Devlet Birliği, 21 Mayıs 2006 günü Karadağ'da düzenlenen referandum sonucu "De Facto" şekilde ortadan kalktı. Birliğin "De Jure" yani hukuki anlamda son bulmasıysa 3 Haziran 2006 tarihinde her iki ülke parlamentosunun birliğin sona ermesini onaylaması ile gerçekleşti.

Bu eski birlik içindeki iki ulusal oluşumu teşkil eden Sırbistan (başkenti Belgrad) ve Karadağ (başkenti Podgorica) artık kendi politikalarını belirleme serbestliğine sahiptirler.

Sırbistan, denizle bağlantısı bittiği için donanmasını satılığa çıkarmıştır. Ülkenin iki özerk bölgesi vardır. Birincisi başkenti Novi Sad olan Voyvodina'dır. Voyvodina'da yoğun bir Macar azınlığı bulunmaktadır. İkincisi başkenti Priştine olan Kosova ve Metohiyadır. Sırbistan nüfusunun % 82'si Sırp, geri kalan % 18'lik kısmı ise Macar, Boşnak, Roman ve diğer azınlıklar oluşturur.

İdari Yapılanma

Sırbistan’ın idari sistemi istatistiksel bölgeler, ilçeler ve belediyelerden oluşur.

Kosova ve Metohiya’daki Birimler

Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi, 1998 yılında başlayan çatışmalar sonucunda 1999 yılından itibaren fiilen Sırbistan idari yapısından kopmuştur. 2008 yılında tek taraflı bağımsızlığını da ilan ederek, uluslararası tanınma süreci devam eden ayrı bir devlet statüsü kazanmıştır. Dolayısıyla Kosova ve Metohiya ’daki idari birimler fiilen yoktur.

İstatistiksel Bölgeler

Sırbistan’ın en üst idari düzeyini istatistiksel bölgeler (Sırpça: Статистички регион) oluşturur. 2009 yılında Sırbistan Millî Meclisi ülkeyi 7 istatistiksel bölgeye ayıran “Eşit Bölgesel Kalkınma Kanunu” çıkarmıştır.[5] 7 Nisan 2010 tarihinde Kanun tadil edilmiş, bölge sayısı 5 olarak düzenlenmiştir.[6]

İlçeler

Sırbistan’ın idari sisteminde istatistiksel bölgelerin içinde ilçeler (Sırpça: Управни округ veya Округ) yer alır. Ülkenin idari dağılımında 29 ilçe vardır. Bunlardan 7’si Voyvodina’da, 8’i Şumadiya ve Batı Sırbistan’da, 9’u Güney ve Doğu Sırbistan’da, 5’i fiilen Sırbistan’da yer almayan Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi’nde yer alır.

Belediyeler

Sırbistan’ın idari sisteminde ilçelerin içinde belediyeler (Sırpça: Општина) yer alır. Ülkenin idari dağılımında 150 adet belediye vardır. Bu idari birimler, Sırbistan’daki yerel yönetim merkezlerini oluştururlar. Ülkede belediye alanlarından 33 tanesi şehir belediyesi yapısındadır.[7]

Sırbistan idari yapısında ayrıca 24 adet idari statüye sahip şehir vardır. Şehir yapılarından bazıları şehir belediyesi birimini oluştururken, bazı şehirler bu statüye sahip değildir. Belgrad, Novi Sad, Niş, Kragujevac, Požarevac ve Vranye olarak 6 şehir ülkedeki şehir belediyelerindendirler. Bu şehirlerin yapısında ayrıca birden fazla belediye birimi bulunur.

Şehirler

Sırbistan haritası

Orta Sırbistan şehirleri ve nüfusları.

Dil ve Din

Sırbistan'ın resmî dili Sırpçadır. Ancak azınlık dilleri olarak, Macarca, Makedonca, Boşnakça, Hırvatça ve Karadağca dilleri başta olmak üzere diğer azınlık dilleri konuşulur. Sırpların büyük bir çoğunluğu Ortodoks Kilisesi'ne bağlıdır. Ama aralarında Katolik ve az da olsa Protestan olanları vardır. Sancak bölgesinde yaşayanların çoğunluğu Boşnak kökenlidir

Ekonomi

2008-2012 Küresel Ekonomik Kriz Sırbistan ekonomisini etkilemiş, 2000'li yıllarda yüksek büyüme oranları yakalayan Sırbistan ekonomisi 2009-2012 yılları arasında küçülmüştür. İşsizlik, ülke ekonomisinin en önemli sorunu olmaya devam etmektedir. Avrupa Komisyonu'nun '2015 İlerleme Raporu'na göre, Sırbistan etkin bir piyasa ekonomisine ve AB içinde rekabet gücüne sahip olmayı öngören Kophenang Ekonomik Kriterleri'ni kısmen karşılamaktadır. IMF ile Sırbistan arasında anlaşmaya varılan üç senelik program ile 1 milyar Euroluk 'stand-by' düzenlemesi 2015 Şubat ayı sonunda yürürlüğe girmiştir.[8]

Demografi

Ülkede büyük nüfus oranıyla yaşayan Sırpların dışında, başka etnik gruplar da vardır. Kuzey kesimde Macarlar, Rumenler, Slovaklar, Hırvatlar, Rusinler; orta ve güneyde Boşnaklar, Arnavutlar, Türkler yaşar. Bu gruplardan bazıları az nüfusa sahiptirler.

Kültür

Mutfak

Sırbistan mutfağı, Balkan mutfaklarından biridir ve heterojen bir mutfaktır. Yemek kültürü olarak Türk mutfağı ile büyük ortaklıkları vardır. Uzun tarihî süreçteki beraber yaşama sonucunda Sırbistan mutfağında, bugün Türk yiyeceği sayılan birçok ürünü görmek mümkündür. Sarma (sarma), kebap (ćebap, ćevap), güveç (đuveć), baklava (baklava), börek (burek) bu mutfak ögelerinden birkaçıdır.

Ayrıca bakınız

Resimler

Notlar

A. ↑  Kosova ve Metohiya bölgesi, de facto olarak Sırbistan’a bağlı değil, Kosova Cumhuriyeti olarak ayrı bir devlettir. Sırbistan’a göre hukuken ülkenin bir parçasıdır.

Kaynakça

  1. ↑ Становништво, Према Старости И Полу (Општине у Србији, 2010) Sırbistan İstatistik Enstitüsü (Sırpça)
  2. ↑ http://books.google.com/books?id=zDALl75839oC
  3. ↑ Census.gov (2013). "Country Rank. Countries and Areas Ranked by Population: 2013". U.S. Department of Commerce. 2013-05-09 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6GUHbJYCI. Erişim tarihi: 2013-05-09.
  4. 1 2 3 4 "Serbia". International Monetary Fund. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304114218/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=942&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC,LP&grp=0&a=&pr.x=49&pr.y=10. Erişim tarihi: 2010-04-21.
  5. ↑ “Uvedeno sedam statističkih regiona” haberi B92 (Sırpça)
  6. ↑ “Смањење броја статистичких региона кроз измене Закона о регионалном развоју” Sırbistan Cumhuriyeti Hükümeti resmî internet sitesi (Sırpça)
  7. ↑ 2011 Sırbistan Genel Nüfus Sayımı İlk Sonuçları (Sırpça) (İngilizce)
  8. ↑ http://www.mfa.gov.tr/sirbistan-ekonomisi.tr.mfa

Dış bağlantılar

Avrupa
Egemen devletler
Sınırlı tanınmış
olan devletler
Bağımlı ve
diğer bölgeler
Avrupa Konseyi
Kurumlar
Üyeler
Üyeler
Adaylar
Gözlemciler
Eski üyeler
1 Makedonya ad sorunu nedeniyle Avrupa Konseyi tarafından geçici olarak "Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya" ismiyle alındı.
Karadeniz Ekonomik İşbirliği (BSEC)
Üyeler
Sonradan katılan üyeler
Üyelik başvurusu kabul edilmeyen ülkeler
Gözlemci Ülkeler
Gözlemci Kuruluşlar
Frankofon'a üye ve gözlemci ülkeler
Üyeler
Gözlemciler
1 Ortak üye. 2 Makedonya ad sorunu nedeniyle Frankofon tarafından geçici olarak "Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya" ismiyle alındı.
Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması (CEFTA)
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/21/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.