Anton Korošec

Anton Korošec
Yugoslavya Başbakanı
Görev süresi 28 Temmuz 1928 - 7 Ocak 1929
Hükümdar	I. Aleksandar
Yerine geldiği	Velimir Vukićević
Yerine gelen	Petar Živković
Kişisel bilgiler
Doğum	12 Mayıs 1872(1872-05-12) Biserjane, Avusturya-Macaristan
Ölüm	14 Aralık 1940 (68 yaşında) Belgrad, Yugoslavya

Anton Korošec (d. 12 Mayıs 1872, Biserjane, Avusturya-Macaristan - ö. 14 Aralık 1940, Belgrad, Yugoslavya), Sloven rahip ve siyaset adamı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya Devleti'nin kurulmasına katkıda bulunmuş ve 1928'de beş ay başbakanlık yapmıştır.

Bir Cizvit papazı ve ünlü bir hatip olan Korošec, 1907'de, Sloven Halk Partisi'nden Reichsrat'a milletvekili seçildi. Tüm Sloven, Hırvat ve Sırp topraklarının Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'ndan ayrılarak bir federal devlette birleşmesini isteyen Mayıs 1917 Bildirgesi'ni hazırladı. Slovenlerin İtalyanların yayılmacı politikasına karşı duyduğu korkudan yararlanarak konumunu güçlendirmeye çalıştı. Slovenler, Hırvatlar ve Sırpların 1918'de Zagreb'te toplanan Ulusal Kongresi'ne başkanlık etti. Nikola Pašić ile geçici bir ikili iktidar antlaşması imzaladı, ancak antlaşma onaylanmadı. Yugoslavya'nın yönetimine Sırpların egemen olmasından hoşnutsuzluk duymakla beraber İtalya'ya duyduğu tepki daha ağır bastığından hükümetle işbirliği yapıp belirli yönetim görevlerinde bulundu. Çeşitli dönemlerde demiryolları, içişleri ve eğitim bakanı olarak görev yaptı.

Stjepan Radić'in öldürülesinden sonra artan etnik tansiyonun yatıştırılması için Kral Aleksandar, iki dünya savaşı arasındaki dönemde Yugoslavya'nın Sırp olmayan tek başbakanı olan Sloven Halk Partisi lideri Anton Korošec'i başbakanlığa atadı.^[1] Korošec, devletin federalleştirilmesini gerçekleştirerek, eyaletler ve bunların meclislerinin oluşmasını sağlayarak, belirli ölçüde otonomi hakkının verilmesi amacını güttü. Hükümet ortağı Sırpların karşı koymasıyla gerçekleşmeyen bu çabalar sonuçsuz kaldı. 1928 sonunda siyasal krizin, bir devlet krizine dönüşmesi noktasına gelidi. 30 Aralık 1928'de Korošec kabinesiyle birlikte istifa etti.

1930'dan sonra muhalefete düştü; I. Aleksandar ile 1929-32 arasında başbakanlık yapan Petar Živković'in baskıcı yönetimlerine karşı sert bir muhalefet yürüttüyse de Slovenler arasındaki saygınlığından dolayı cezalandırılmaktan kurtuldu. Ama Slovenya'nın özerkliğini savunmayı sürdürdüğü için 1933-34 yıllarında hapsedildi. Kral Aleksandar'ın öldürülmesi üzerine serbest bırakıldı. Kral naibi Prens Pavel'in güvenini kazanarak 1939'da Hırvat Köylü Partisi ile anlaşmaya varan hükümete katıldı.

Kaynakça