Yalova Katliamı

Yalova Katliamı, Nisan-Mayıs 1921'de Yunan, yerli Rum ve Ermeniler tarafından Yalova bölgesinde Müslümanlara uygulanan mezalimdir. Bölgedeki Müslüman Türk köylerinin neredeyse tamamı yakıldı, binlerce insan öldürüldü veya mülteci durumuna düştü.[1]

Yakılan Müslüman köyleri.
Yakılan Müslüman köyleri.

İnceleme heyeti

Olaylar Kızıl Haç temsilcilerinin de içinde bulunduğu uluslararası bir heyet tarafından incelendi. Heyet başkanı Maurice Gehri'ye göre, yaklaşık 6.000 insan öldürüldü.[2] Osmanlı kaynakları ise daha geniş bir bölgeyi içine alarak toplam 9.100 ölüden bahsediyor.[3] Başka kaynaklara göre sadece Yalova çevresinde 5.500 Müslüman öldürüldü.[4] Bir kaynağa göre Gemlik ve Yalova kazalarında 27 köy yok edildi, Orhangazi kasabası kısmen yakıldı.[5] Armutlu'da kadınlar sistematik bir biçimde tecavüz edildi.[5] Birkaç bin Müslüman mülteci gemilerle İstanbula taşındı.[4] İnceleme heyetinin içinde The Manchester Guardian muhabiri Arnold Toynbee'de yer alıyordu ve o zamana kadar Yunan sempatizanı olan Toynbee gördüklerinden sonra kendisinde Yunan işgali karşıtlığı başladı.[4]

Rapor

İnceleme heyetinin raporunda vardığı sonuç şöyledir:[1]

"Belirgin ve düzenli bir yöntemle köylerin imhası takip edilmiş görünüyor, grup ardından grup, son iki aylık sürede ... Türk köylerini ve Müslüman nüfusu imha etmek için sistematik bir plan var. Bu plan Yunan talimatları altında, Rum ve Ermeni çeteleri tarafından yürütülmektedir ve hatta bazen düzenli (Yunan) birliklerinin yardımı ile."

Popüler kültürde Yalova Katliamı

Kocadere'de bir anıt bulunuyor.[6] Olaylar hakkında Mehmet Ballı tarafından Engere adlı bir roman yazılmıştır.[7]

İnceleme Heyetinin çektiği resimler

Yakılan köylerin listeleri

Osmanlı belgelerine göre yakılan köyler.[3] sayfa 234-235
Köyler Nüfus Not
Teşvîkiye430
Kocadere-i Bâlâ350
Kocadere-i Zîr550
Çınarcık550
Çalıca120
Kurdköy400
Ortaburun150
Günlük[Güllük]200
Gökçedere100
Üvezpınar150
Paşaköy350
Solucak [Soğucak]200
Kirazlı250
Yortan250
Dereköy250
Akköy550
Samanlı150
Reşadiye1250
Esediye250
Çakırlı550
Üreğil700
Cihanköy250
Dutluca850
Fıstıklı550
Karacaali650
Mecidiye200
Selimiye700
Lütfiye100
Hayriye250
Haydariye250
Ihsâniye100
Küçükkumla150
Sultaniye100
Büyükkumla620
Toplam:12,430Öldürülen: 9,143
Arnold Toynbee'nin yakılan Yalova köyleri listesi
Köy Ev Yakılan ev sayısı
Çalıca40–50tamamen
Kurdköy100tamamen
Ortaburun40tamamen
Güllük50–60tamamen
Gökçedere30–40tamamen
Üvezpınar50–60tamamen
Paşaköy80–90tamamen
Sığırcık80tamamen
Kirazlı60tamamen
Yortan40–60tamamen
Dereköy40–60tamamen
Resadiye400tamamen
Sultaniye10–40tamamen
Gacık100yarısı
Toplam1,160–1,30014½

Kaynakça

Notlar
  1. Toynbee, Arnold Joseph (1970). The Western Question in Greece and Turkey:A Study in the Contact of Civilizations (PDF). H. Fertig, originally: University of California. ss. 283-284. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2014. ‘The members of the Commission consider that, in the part of the kazas of Yalova and Guemlek occupied by the Greek army, there is a systematic plan of destruction of Turkish villages and extinction of the Moslem population. This plan is being carried out by Greek and Armenian bands, which appear to operate under Greek instructions and sometimes even with the assistance of detachments of regular troops
  2. Oran Arslan, Nebahat (2003). Yalova, Gemlik, Orhangazi ve İzmit(Samandağlı) Bölgesinde Yaşanan Yunan Mezalimi ve Bölgeye Gönderilen Uluslararası Tahkik Heyetinin Çalışmaları. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı:22, Erzurum. ss. 295-303. 6 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2014.
  3. "Arşiv Belgelerine Göre Balkanlar'da ve Anadolu'da Yunan Mezâlimi 2". Scribd.com. 3 Ocak 2011. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2013.
  4. H. McNeill, William (1989). Arnold J. Toynbee: A Life. Oxford University Press. ISBN 9780199923397. 30 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2014.
  5. Gingeras, Ryan (2009). Sorrowful Shores: Violence, Ethnicity, and the End of the Ottoman Empire 1912-1923. Oxford University Press. s. 111. ISBN 9780191609794.
  6. "Türk Yunan İlişkileri". 19 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2002.
  7. "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2014.
    Kaynaklar
    • Toynbee, Arnold (6 April 1922) [9 March 1922], "Letter", The Times (Turkey)
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.