Ağıtlar (Yaşar Kemal)

Yazarın doğduğu köy olan Hemite köyünde ölülere ağıt yakılırdı. Toroslar'ın ardından Çukurova'ya inen Avşarların ağıtlarını köydeki kızlar, âşıklar öğrenirdi. Yazar ilk ağıt derlemesini Hemite'de yapmış ve ilk ağıdı Medine Mustafa'nın karısı Kara Zeynep adından bir kadından almıştır.[2] Daha sonra Hasibe Hatun ile Telli Hatun adlarında ağıtçılıkta ünlenmiş iki kız kardeşten hem onların hem Avşarların ağıtlarını kaleme almıştır. Daha sonra köy köy dolaşarak kadın ve erkeklerden ağıtlar derlemiştir.[3]

Yaşar Kemal, 1940'larda Adana'da çıkan Çığ dergisi çevresinde çeşitli yazar ve aydınlarla tanışmıştır. Bunların arasında Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino, Arif Dino, Abidin Dino gibi isimler de vardır. Derlemiş olduğu ağıtlarla tekerlemeleri Abidin Dino'ya vermiş ve Dino bu çalışmalara "hayran" kalmış ve yayımlanması için uğraşmıştır.[3] Ağıtları, Halkevleri Genel Başkanı ve Adana Milletvekili Celal Güven'e, Güven de Adana Halkevi Başkanı Basri Arsoy'a vermiştir. Kitap 1943 yılında Ağıtlar I adıyla yayımlanmıştır. 1946 yılında yazar Türk Dil Kurumu ile anlaşarak derlediği ağıt ve tekerlemeleri onlara verdi fakat bu çalışmalar kitap olarak basılmadı. 1979 yılında yazar İsviçre'deyken Alpay Kabacalı'dan bu çalışmalarının bir kopyasını isteyerek bu çalışmalar üzerine durarak kitap olarak yayımlamayı tasarladı. Yaşar Kemal'in Ağıtlar kitabı daha sonradan Toros ve Adam Yayınları'ndan çıktı. Günümüzde ise Yapı Kredi Yayınları tarafından basılmaktadır.