Türkiye Millî Futbol Takımı

Türkiye
Takma adı Ay Yıldızlılar
Federasyon Türkiye Futbol Federasyonu
Konfederasyon UEFA (Avrupa)
Teknik direktör Fatih Terim
Yardımcı antrenör Abdullah Ercan
Vedat İnceefe
Kaptan Arda Turan
En çok millî olan Rüştü Reçber (120)
En çok gol atan Hakan Şükür (51)
FIFA kodu TUR
FIFA derecesi 24 (22 Aralık 2016)[1]
En yüksek
FIFA derecesi
5 (9 Haziran 2004)
En düşük
FIFA derecesi
67 (22 Ekim 1993)
Elo derecesi 19 (10 Temmuz 2016)
En yüksek
Elo derecesi
9 (Kasım 2002)
En düşük
Elo derecesi
82 (Kasım 1985)
İç saha
Deplasman
İlk maçı
Türkiye  2 - 2  Romanya
(İstanbul, Türkiye; 26 Ekim 1923)
En farklı galibiyeti

Türkiye  7 - 0 Suriye Suriye
(Ankara, Türkiye; 20 Kasım 1949)
Türkiye  7 - 0  Güney Kore
(Cenevre, İsviçre; 20 Haziran 1954)

Türkiye  7 - 0  San Marino
(İstanbul, Türkiye; 10 Kasım 1996)
En farklı mağlubiyeti

Polonya  8 - 0  Türkiye
(Chorzów, Polonya; 24 Nisan 1968)
Türkiye  0 - 8  İngiltere
(İstanbul, Türkiye; 14 Kasım 1984)

İngiltere  8 - 0  Türkiye
(Londra, İngiltere; 14 Ekim 1987)
Dünya Kupası
Katılım 2 (İlk 1954)
En iyi derece Üçüncülük 2002
Avrupa Futbol Şampiyonası
Katılım 4 (İlk 1996)
En iyi derece Yarı Final 2008
Konfederasyonlar Kupası
Katılım 1 (İlk 2003)
En iyi derece Üçüncülük 2003

Türkiye Millî Futbol Takımı, Türkiye'yi uluslararası turnuva ve maçlarda temsîl eden futbol takımıdır. İlk maçını 26 Ekim 1923 tarihine oynayan takım; FIFA Dünya Kupası 1950, 1954 ve 2002 olmak üzere 3 defa hak kazanmış; ancak 1950 FIFA Dünya Kupası'na finansal sorunlar yüzünden katılamamıştır.

Türk Millî Takımı ulusal karşılaşmalara Avrupa elemelerinden katılmaktadır. 2002 FIFA Dünya Kupası'nda Şenol Güneş yönetiminde aldığı üçüncülük, Fatih Terim yönetiminde 2008 Avrupa Futbol Şampiyonasında aldığı üçüncülük tarihindeki en büyük başarılarıdır ve Şenol Güneş yönetiminde gençleştirilmiş kadrosuyla 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda da üçüncülüğü vardır (2002 Dünya Kupası 2.si Almanya katılmayınca yerine davet edildi)*. Tarihinde 2 kez FIFA Dünya Kupası'na katılma başarısı göstermiş olan Türk Millî Takımı'nda Ermenistan maçı itibariyle en fazla formayı 120 kez Rüştü Reçber giymiş, millî forma altında en fazla golü ise 51 kez ile Hakan Şükür atmıştır.

Millî takımın kullandığı formalar ise iç sahada Türk bayrağının renklerinden alan klasik kırmızı-beyaz formadır. Dış sahada kullanılan forma ise yeni dizayn edilmiştir; Türk bayrağı rengi kırmızı ile beyaz renkten oluşmaktadır. Avusturya-İsviçre'nin ortaklaşa düzenlediği Euro 2008'de sakatlıklara rağmen (Almanya maçında toplam 14 oyuncu vardı ve bunların 2'si kaleciydi) Almanya ile yarı final oynadı ve son dakika golüyle elendi.

Tarihi

1923'ten 1980'lere

1923 yılındaki Türkiye Millî Futbol Takımı
4 Mayıs 1958'te Hollanda ile Türkiye arasında oynanan maç öncesinde iki takımın kaptanı flama değişimi yaparken. Solda Turgay Şeren, sağda Cor van der Hart.

Türk sporunun ilk teşkilâtı olan Türk İdman Cemiyetleri İttifakı'nın kurulmasının ardından Yusuf Ziya Öniş başkanlığında ilk Türk Futbol Federasyonu 1923 yılında Şehzadebaşı'ndaki Letâfet Apartmanı salonunda yapılan toplantıda 'Futbol Hey'et-i Müttehidesi' adıyla kurulmuştur. Ardından FIFA'ya başvurulmuş ve Türkiye 21 Mayıs 1923 tarihinde FIFA'nın 26. üyesi olmuştur. FIFA üyeliğinin ardından 1923 yılında Türk Millî Takımı; Ali Sami Yen'in teknik direktörlüğünde çıktığı ilk resmî maçında aynı sene Romanya ile İstanbul'da Taksim Stadı'nda karşılaştı ve 2-2 berabere kaldı. Karşılaşmada 2 gol atan Zeki Rıza Sporel Türk Millî Takımı'nın ilk golünü atarak tarihe geçti. 1924 Paris Olimpiyatları'nda Çekoslovakya ile oynanan ve 5-2 kaybedilen maç, kayıtlara millî takımın yurt dışındaki ilk maçı olarak geçti.[2] 1949 yılında Suriye'yi geçerek 1950 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkını elde etmesine rağmen Dünya Kupası'nın düzenleneceği Brezilya'nın uzaklığının doğurduğu malî problem yüzünden turnuvaya katılamadı. 17 Haziran 1951 tarihinde dönemin güçlü takımı, sonradan 1954 FIFA Dünya Kupası'nı kazanacak olan Batı Almanya'yı Berlin'deki Olimpiyat Stadı'nda 2-1 yenen Türk Millî Takımı, Türk futbol tarihinin o dönemki en büyük zaferine imza attı. Bu maçta sergilediği oyunla Türkiye'nin kalecisi Turgay Şeren; artık Berlin Panteri lâkabıyla anılır oldu. 1954 yılındaki Dünya Kupası elemelerinde İspanya ile eşleşen Ayyıldızlılar; deplasmandaki maçı 4-1 kaybederken, kendi sahasında da 1-0 kazandı. O zamanki statü gereği averaj göz önüne alınmadığından tarafsız sahada (Roma şehrinde) 3. bir karşılaşma yapıldı ve 2-2 berabere tamamlandı. Dönemin statüsünde uzatmalar ya da penaltılar olmadığından, eşitlik bozulmayınca para atışı (yazı-tura) yapıldı. Para atışı sonucunda Türk Millî Takımı, İspanya'yı eleyerek tarihinde ilk defa FIFA Dünya Kupası'na katılmayı başardı.[3] İsviçre'de düzenlenen kupanın grup maçlarında Güney Kore'yi 7-0 yenerek tarihinin en farklı galibiyetlerinden birini alan millî takım, üç sene önce mağlup ettiği Batı Almanya'ya grup karşılaşmasında 4-1, play-off maçında ise 7-2 yenilerek bir üst tura çıkma şansını kaybetti. Türkiye kupada oynadığı 3 maçta kaydettiği 10 gol ile maç başına 3.33 gol ortalamasıyla 2002'ye katılana kadar maç başına en fazla gol atan takım unvanını korudu.[4] 1955 yılında 1954 FIFA Dünya Kupası'na katılan kadronun çoğunun askerde bulunmasının katkısıyla Ordu Millî Futbol Takımı finalde İtalya'yı geçerek Dünya Şampiyonu oldu. 1956 senesinde bir önceki FIFA Dünya Kupası'nda final oynayan Macaristan'ı İstanbul'da 3-1 deviren millî takım; tarihinin unutulmaz galibiyetlerinden birine imza attı.

Türkiye, 1966 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Portekiz, Çekoslovakya ve Romanya'nın bulunduğu zor bir gruba düştü ve grup sonuncusu oldu. 1970 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Sovyetler Birliği ve Kuzey İrlanda ile karşılaşan Türkiye, puan dahi alamadan grup sonuncusu oldu. Türkiye 1974 FIFA Dünya Kupası elemelerinde İtalya ve İsviçre ile gruptan çıkmak için mücadele etti. Napoli'de 0-0 berabere kalan Türkiye, İstanbul'da İtalya'ya 1-0'la yenildi ve finallere katılabilme şansını kaybetti. Türkiye, 1978 Dünya Kupası eleme gruplarında her 2 maçta da Avusturya'ya boyun eğdi ve finallere katılma şansını kaybetti. 1982 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Sovyetler Birliği, Çekoslovakya, Galler ve İzlanda'nın bulunduğu grupta puan alamadan sonuncu olan Türkiye, 1986 FIFA Dünya Kupası elemelerinde İngiltere'den iki maçta toplam 13 gol yediği grup maçlarında sadece 1 puan alıp grup sonuncusu oldu. 1990 FIFA Dünya Kupası elemelerinde son grup maçları öncesi averajla grup 2.'si olan Türkiye son maçta SSCB'ye kaybederek kılpayı elemeleri geçemedi.[5]

1991'den 2002'ye

Türk millî takımlar göğüs arması

1991 Akdeniz Oyunları'nda finale çıkan genç nesil; Türk Futbol Tarihi'nde milat oldu. 1992 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde son, 1994 FIFA Dünya Kupası elemelerinde ise 5. torbadan kur'a çekimine katılan millî takım; bu nesille birinci torbaya kadar yükseldi. Akdeniz Oyunları finalinde Türk Ümit Millî Futbol Takımı, sonradan 2006 FIFA Dünya Kupası'nı kaldıran İtalya'ya elendi. A millî takıma yükselen bu nesil futbolcularla Fatih Terim teknik direktörlüğünde takım; Euro'96 elemelerinde İsviçre ve İsveç'i 2-1 yendi; İsveç'i saf dışı bırakarak İngiltere'de düzenlenen 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya ilk kez hak kazandı. Türk Millî Takımı; turnuvada Hırvatistan, Danimarka ve Portekiz ile aynı grupta yer aldı. Hırvatistan'a son dakikalarda yediği golle yenilen millî takım Portekiz'e 1-0 ve Danimarka'ya 3-0 mağlup oldu. Turnuvada hiç gol atamayan ve hiç puan alamayan Türk Millî Takımı; ilk kez katıldığı Avrupa Şampiyonası'ndan eli boş döndü. 1998 FIFA Dünya Kupası elemelerinde grupta Hollanda ve Belçika'nın ardından üçüncü olan takım turnuvaya gitme şansını son maçlarda kaybetti. Mustafa Denizli yönetiminde Euro 2000 elemelerinde Almanya'nın ardından grup ikincisi olarak baraj maçlarına kaldı. İrlanda'nı rakip sahada 1-1 ve içeride 0-0'lık sonuçlarla eleyerek Belçika ve Hollanda'nın ortaklaşa düzenlediği 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılmaya hak kazandı. Türk Millî Takımı, B Grubu'nda İsveç, İtalya, Belçika ile eşleşti. İlk maçta İtalya'ya 2-1 kaybeden millîler; Avrupa Şampiyonalarında ilk golünü attı, gruptaki ikinci maçında İsveç ile golsüz berabere kalarak ilk puanını aldı. Gruptan çıkan takımı belirleyecek son maçta ev sahibi Belçika'yı Hakan Şükür'ün -biri kaleciden bile yükseğe sıçrayarak kafayla olmak üzere- attığı 2 golle devirerek Avrupa Şampiyonaları'nda ilk galibiyetini alan Türk Millî Takımı; İtalya'nın ardından ikinci olmayı başardı ve futbolda tarihinde ilk defa bir uluslararası organizasyonda çeyrek finale yükseldi. Çeyrek finalde Portekiz ile eşleşen millîler; rakibine 2-0'lık sonuçla yenildi ve 6. olarak turnuvaya veda etti.

Dünya üçüncülüğü

Bir Azerbaycan posta pulunda 2002 FIFA Dünya Kupası kadrosu

2002 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Şenol Güneş yönetiminde İsveç'in ardından ikinci olan milliler kupaya gitme hakkını da play-off (baraj maçları)'nda Avusturya'ya 1-0 ve 5-0'lık sonuçlarla üstünlük sağlayarak kazanan ay-yıldızlılar; tarihinin en büyük başarısını bu turnuvada elde etti. Temelini 1991 yılındaki Akdeniz Oyunları'nda ikinci olan futbolcuların oluşturduğu takım Brezilya, Kosta Rika ve Çin ile birlikte C Grubu'nda yer aldı. Grup maçlarını Güney Kore'de oynayan Ayyıldızlılar ilk maçında Brezilya karşısında Hasan Şaş'ın attığı müthiş golle öne geçmesine rağmen karşılaşmayı 2-1 kaybetti. İkinci maçında da Kosta Rika ile 1-1 berabere kalan milliler, grubun son maçında Çin'i 3-0 yenerek gruptan ikinci olarak çıkmayı başardı. 2. Tur'da ev sahiplerinden biri olan Japonya'yı Ümit Davala'nın attığı golle 1-0 geçen ekip, çeyrek finalde turnuvada Fransa ve İsveç gibi takımları yenen Senegal ile eşleşti. Türk Millî Takımı karşılaşmayı İlhan Mansız'ın attığı altın golle 1-0 kazandı. Sonradan kupayı kazanacak olan, grupta karşılaştığı ve kaybettiği Brezilya'ya yarı finalde (1-0) kaybeden Türk Millî Takımı, Güney Kore'yi 3-2 yenerek Dünya üçüncüsü oldu. Üçüncülük maçında Hakan Şükür maçın başlamasından 10.8 saniye sonra attığı golle FIFA Dünya Kupası tarihinin en hızlı golünü attı ve tarihe geçti. Üçüncülük maçının sonunda Türkiye ile Güney Kore'li futbolcuların kol kola sergiledikleri dostluk görüntülerini seyircileri alkışlaması üzerine, Avrupa basını daha önce olası Türkiye-Güney Kore finali için "kâbus final" derken maçtan sonra "finalin adı Türkiye-Güney Kore olmalıydı" şeklinde başlıklar attı.[6] Kupanın ardından turnuvanın en iyi oyuncuları kadrosuna Rüştü Reçber ve Hasan Şaş seçildi.

2002 FIFA Dünya Kupası sonrası

1 yıl önce dünya üçüncüsü olan takımdan sadece 8 oyuncunun 23 kişilik kadroya alındığı 2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'nda da Kolombiya'yı yenerek üçüncü olan Türk Millî Takımı, 2004'te Dünya Kupası Sonrası Sendromu adı verilen ve bir duraklama dönemi yaşadı. Çekilen kuralar sonucunda 7. Grupta İngiltere, Slokavya, Macaristan ve Lihtenştayn ile aynı grupta yer alan Türkiye, 20 puanlı İngiltere'nin ardından topladığı 19 puanla grubu ikinci bitirdi ve yine play-off oynamaya hak kazandı. 2004 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katılma hakkını play-off maçlarında Letonya'ya deplasmanda 1-0 mağlup olan Türkiye, kendi evinde 2-2 berabere kalınca şampiyonaya katılma hakkını kaybetti. 2006 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Yunanistan, Ukrayna ve Danimarka ile aynı grupta bulunan Ayyıldızlılar; Ersun Yanal yönetiminde başarısız olmasa da basının baskısı sonucu Ersun Yanal yerine Fatih Terim getirildi. Fatih Terim yönetiminde 25 puanlı Ukrayna'nın ardından grupta 23 puanla ikinci olmayı başaran Türk Millî Takımı play-off maçlarında İsviçre ile eşleşti. Deplasmanda 2-0'u yenildiği İsviçre'yi rövanşta 4-2 yenmesine rağmen deplasman golleri kuralıyla rakibine elendi.[7] Maçtan sonra her iki takım futbolcuları ve teknik heyeti arasında çıkan olaylar yüzünden FIFA Türkiye'ye -resmî maçlarda geçerli olmak üzere- 3 maç tarafsız sahada seyircisiz oynama cezası verdi.

2006 yılında Türk vatandaşlığına geçen ve Mehmet Aurelio adını alan Brezilya vatandaşı Marco Aurélio Brito dos Prazeres, teknik direktör Fatih Terim tarafından Lüksemburg ile oynanacak hazırlık maçı kadrosuna çağrılarak bir ilki gerçekleştirdi. 1980'lerin ikinci yarısından itibaren hızla artan bir şekilde millî takımda yer alan, Avrupa'da doğup büyümüş Türk kökenli futbolcuların aksine Aurelio'nun tamamen yabancı kökenli bir futbolcu olarak Türk vatandaşlığına geçmesinin hemen ertesinde millî takıma çağrılması tartışmalara sebep oldu.

2008 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Yunanistan, Norveç, Bosna-Hersek, Macaristan, Moldova ve Malta ile aynı grupta bulunan Türk Millî Takımı grupta oynadığı ilk 3 maçın 3'ünü de kazanmayı başardı. Dördüncü maçına 25 Mart 2007 tarihinde Atina'da Yunanistan karşısına çıkan milliler maçın hemen başında yediği golle 1-0 mağlup duruma düşmesine rağmen Tuncay Şanlı, Gökhan Ünal, Tümer Metin ve Gökdeniz Karadeniz'in golleriyle karşılaşmayı 4-1 kazandı ve tarihinin en büyük başarılarından birine imza attı. Daha sonra ise 28 Mart Çarşamba günü oynadığı Norveç maçından 2-2 lik skorla ayrıldı. Bu karşılaşmada takımın her iki golünü de Hamit Altıntop attı. A Millî takımının 3 maçlık seyircisiz oynama cezası bu maçla sona erdi. Bosna-Hersek ile olan bundan sonraki grup maçında ise Hakan Şükür ve Sabri Sarıoğlu ile iki kez öne geçmesine karşın Türkiye son dakikada yenen golle 3-2 mağlup oldu. 8 Eylül 2007 günü Malta maçında 2-2 berabere kalan Millî Takım beklenmeyen iki puan kaybı yaşadı. 12 Eylül 2007 günü ise Macaristan karşısında BJK İnönü Stadı'nda oynanan maçta 3-0 lık net bir skorla galibiyet alındı. Ancak Avrupa'nın zayıf ekiplerinden Moldova karşısında 1-1 berabere kalıp hemen arkasındanda grup lideri Yunanistan'a 0-1 yenilerek grubunda üçüncü sıraya gerileyerek 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası işini zora soksa da 17 Kasım 2007 gününde grup 2.'si Norveç'i deplasmanda 1-2 yenerek Euro 2008'e gitme şansını son maça taşıdı. 21 Kasım 2007 Çarşamba günü İstanbul Ali Sami Yen Stadyumu'nda oynanan Bosna Hersek maçını Türkiye, 1-0 kazanmış ve o gün 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılmaya hak kazanmıştır.

Avrupa'da son dörde kalan Türkiye

2008 Avrupa Futbol Şampiyonası öncesi elinde birçok futbolcu olmasından dolayı kadro seçiminde büyük zorluklar yaşayan Fatih Terim önderliğindeki millî takım turnuvaya Portekiz'e 2-0 yenilerek başladı. Turnuvanın 2. maçında ev sahibi İsviçre ile karşılaşan milliler 1-0 yenik duruma düşmesine rağmen Semih Şentürk ve Arda Turan'nın golleriyle maçı 1-2 kazandı ve gruptan çıkma şansını son maça bıraktı. A Grubu'nun son maçında Çek Cumhuriyeti karşısında 2-0 mağlup duruma düşmesine rağmen maçın bitmesine son 15 dakika kala Arda Turan'ın 1, Nihat Kahveci'nin 2 golüyle maçı 3-2 kazanarak tarihinde ikinci kez Avrupa Futbol Şampiyonası'nda çeyrek finale çıktı. Maçın son dakikasında kaleci Volkan Demirel'in kırmızı kart görmesi nedeniyle 10 kişi kalan Ayyıldızlılar'da, 3 oyuncu değiştirme hakkını kullanıldığı için Tuncay Şanlı kalede görev yapmıştır. Çeyrek Final'de Balkan ekolünün temsilcisi Hırvatistan önünde normal süresi 0-0 biten maçta 119. dakikada 1-0 mağlup duruma düşen Türkiye, 121. dakikada Semih Şentürk'ün attığı golle maçı penaltılara götürmüş, penaltılarda rakibini üstünlük sağlayarak yarı finale adımını atmıştır. Kadrosundaki sakat ve cezalı futbolcuların çokluğuna rağmen yarı final mücadelesinde Türkiye, maçta öne geçmesine rağmen Almanya beraberliği yakaladı ve öne geçti yine son dakikalarda Semih Şentürk'ün attığı golle beraberliği yakalamasına rağmen son dakikalarda Philipp Lahm'ın attığı gol ile maçı Almanya 3-2 kazanarak finale çıktı. Fakat, Türkiye Avrupa Şampiyonası tarihinin en büyük başarısını yakalayarak ilk dörtte yer aldı.

2008 Avrupa Futbol Şampiyonası sonrası

2010 FIFA Dünya Kupası elemelerinde son Avrupa şampiyonu İspanya, Belçika, Bosna-Hersek, Estonya ve Ermenistan ile aynı gruba düşen Türkiye, grubu İspanya ve Bosna-Hersek'in ardından 3. sırada tamamlayarak baraj maçı oynama hakkı elde edemedi. Bunun üzerine istifa eden Terim'in yerine Guus Hiddink getirildi. 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Kazakistan, Belçika, Avusturya, Almanya ve Azerbaycan ile aynı gruba düşen Türkiye, sürpriz bir Azerbaycan mağlubiyetine rağmen grubu Belçika'nın önünde, 2. sırada tamamlayarak baraj maçı oynamaya hak kazandı. Hırvatistan ile oynadığı ilk baraj maçını sahasında 3-0 kaybeden Türkiye, deplasmanda 0-0 berabere kalınca 2012 Avrupa Şampiyonası'na gidemedi. Turnuvanın ardından Hiddink'in yerine getirilen Abdullah Avcı ile başlanan 2014 FIFA Dünya Kupası elemelerinde Romanya, Estonya, Hollanda, Andorra ve Macaristan ile aynı gruba düşen Türkiye, grubu Hollanda, Romanya ve Macaristan'ın gerisinde kalarak 4. sırada bitirdi ve bu başarısızlığın ardından istifa eden Avcı'nın yerine tekrar Fatih Terim getirildi.

2016 Avrupa Futbol Şampiyonasına katılım

Türkiye Millî Futbol Takımı (2016)

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde Kazakistan, İzlanda, Letonya, Hollanda ve Çek Cumhuriyeti ile aynı grupta bulunan Türkiye, 9 Eylül 2014 tarihinde İzlanda ile oynadığı ilk maçını Reykjavik'te 3-0 kaybedip, 2.maçında Kadıköy'de Çek Cumhuriyeti'ne 2-1 yenildi ve 2 mağlubiyetle başladı, millilerimizin tek golünü Umut Bulut kaydetti. Elemenin 3. maçında Letonya ile 1-1 berabere kalırken millilerin golünü Bilal Kısa attı. Dördüncü maçında 16 Kasım 2014 tarihinde Kazakistan karşısına çıkan milliler, Burak Yılmaz'ın 2, Serdar Aziz'in 1 golüyle maçı 3-1 kazandı. 28 Mart 2015 tarihinde oynadığı Hollanda maçından 1-1'lik skorla ayrıldı. Millilerin golünü Burak Yılmaz kaydetti. 12 Haziran 2015 tarihinde Astana'da Kazakistan maçında Arda Turan'ın golüyle 1-0 kazandı. 3 Eylül 2015 tarihindeki Torku Arena'da Letonya ile 1-1 berabere kalarak arkasından da Hollanda'yı 3-0 mağlup edip ve 10 Ekim 2015'te grup 2'si Çek Cumhuriyeti'ni 2-0 yenerek 2016 Avrupa Futbol Şampiyonasına gitme umutlarını son maça taşıdı. 13 Ekim 2015 Salı günü İzlanda ile oynadığı maçı Türkiye, 1-0 kazandı ve en iyi grup üçüncüsü olarak Fransa'da düzenlenecek 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası finallerine katılmaya hak kazandı.

2016 Avrupa Futbol Şampiyonası

Hazırlık maçlarının ardından 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'nda boy gösteren takım ilk maçında Hırvatistan'a 1-0, ikinci maçında İspanya'ya 3-0 yenilerek 2 mağlubiyet aldı. Gruptaki son maçında Çek Cumhuriyeti'ni 2-0 yenmesine rağmen grup üçüncüleri arasında 5. olarak gruptan çıkamadı ve Euro 2016'ya veda etti.

Formalar

Türkiye'nin resmi forması, forma sponsoru Nike tarafından üretilir. Türk bayrağı'nın renklerinden oluşan Türkiye Millî Futbol Takımı forması beyaz ve kırmızı ağırlıktadır. Türkiye Millî Futbol Takımı forması 1925-2003 yılları arası (78 yıl boyunca) Adidas firması tarafından üretildi.

Klasik

1925-1995

İç saha forması

1996-1997
1998-2000
2000-2001
2002-2003
2003
2004-2005
2006-2007
2008-2009
2010-2011
2012-2015
2016

Dış saha forması

1996-1997
1998-2000
2000-2001
2002-2003
2003
2004-2005
2006-2007
2008-2009
2010-2011
2012-2015
2016

Turnuva tarihi

     Şampiyon       İkincilik       Üçüncülük       Dördüncülük  

FIFA Dünya Kupası tarihi

Yıl Tur Derece OM G B* M AG YG
Uruguay 1930 Katılmadı
İtalya 1934 Çekildi
Fransa 1938 Katılmadı
Brezilya 1950 Çekildi*
İsviçre 1954 Grup Aşaması 9. 3 1 0 2 10 11
İsveç 1958 Çekildi**
Şili 1962 Elemeleri Geçemedi
İngiltere 1966
Meksika 1970
Almanya 1974
Arjantin 1978
İspanya 1982
Meksika 1986
İtalya 1990
Amerika Birleşik Devletleri 1994
Fransa 1998
Güney Kore Japonya 2002 Üçüncülük Maçı 3. 7 4 1 2 10 6
Almanya 2006 Play-off'ta elendi
Güney Afrika 2010 Elemeleri Geçemedi
Brezilya 2014
Rusya 2018 Elemeler devam ediyor
Katar 2022 Belli Değil
Toplam Üçüncü 2/20 10 5 1 4 20 17
* Katılmaya hak kazandı fakat maddi yetersizlik nedeniyle çekildi.
** Elemelerde İsrail ile eşleşince çekildi.

Avrupa Futbol Şampiyonası tarihi

Yıl Tur Derece OM G B* M AG YG
Fransa 1960 Elemeleri Geçemedi
İspanya 1964
İtalya 1968
Belçika 1972
Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti 1976
İtalya 1980
Fransa 1984
Almanya 1988
İsveç 1992
İngiltere 1996 Grup Aşaması 15. 3 0 0 3 0 5
Hollanda Belçika 2000 Çeyrek Final 6. 4 1 1 2 3 4
Portekiz 2004 Play-off'ta elendi
İsviçre Avusturya 2008 Yarı Final 3. 5 3 0 2 8 9
Polonya Ukrayna 2012 Play-off'ta elendi
Fransa 2016 Grup Aşaması 17. 310224
Avrupa Birliği 2020 Belli Değil
Toplam Yarı Final 4/15 155191322

Yaz Olimpiyatları tarihi

Paris'teki 1924 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye Millî Futbol Takımı.
Amsterdam'daki 1928 Yaz Olimpiyatları'nda Türkiye Millî Futbol Takımı.
1928 Yaz Olimpiyatları'ndaki Türkiye-Mısır maçı öncesinde yapılan para atışı. Solda Türkiye kaptanı Zeki Rıza, sağda ise Mısır kaptanı Ali el-Hasani.

Paris'te düzenlenen 1924 Yaz Olimpiyatları, Türkiye'nin katıldığı ilk olimpiyat oldu. İskoç Billy Hunter yönetimindeki ilk kadro Çekoslovakya'ya ilk turda elenirken, Türkiye'nin ilk iki golünü ilk gurbetçi futbolculardan birisi olan Bekir Refet kaydetti

Olimpiyatlardaki ilk galibiyet 1948 Yaz Olimpiyatları'nda Çin Cumhuriyeti karşısında alındı. Avustralya'da düzenlenen 1956 Yaz Olimpiyatları'na kuralar çekilmesine rağmen uzaklık nedeniyle futbol takımı gönderilmedi.

1960 Yaz Olimpiyatları elemelerinde Avrupa takımlarıyla değil, "Yakın Doğu" adı verilen grupta Lübnan ve Irak ile oynadı. Daha sonra ise Avrupa elemelerinde yer almaya devam etti. 2004 Yaz Olimpiyatları ile birlikte takımlar Avrupa 21 Yaş Altı Futbol Şampiyonası sonuçlarına göre olimpiyatlara katılmaya başladı.

Yıl Tur Derece OM G B* M AG YG
Fransa 1924 1. Tur 13. 1 0 0 1 2 5
Hollanda 1928 1. Tur 14. 1 0 0 1 1 7
Nazi Almanyası 1936 1. Tur 15. 1 0 0 1 0 1
Birleşik Krallık 1948 Çeyrek Final 6. 2 1 0 1 5 3
Finlandiya 1952 Çeyrek Final 8. 2 1 0 1 3 8
Avustralya 1956 Çekildi
İtalya 1960 1. Tur 14. 3 0 1 2 3 10
Japonya 1964 Elemeleri Geçemedi
Meksika 1968
Almanya 1972
Kanada 1976
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği 1980
Amerika Birleşik Devletleri 1984 Çekildi
Güney Kore 1988 Elemeleri Geçemedi
İspanya 1992
Amerika Birleşik Devletleri 1996
Avustralya 2000
Yunanistan 2004
Çin Halk Cumhuriyeti 2008
Birleşik Krallık 2012
Toplam Çeyrek Final 6/23 10 2 1 7 14 34

FIFA Konfederasyonlar Kupası

Yıl Tur Derece OM G B* M AG YG
Suudi Arabistan 1992 Elemeleri Geçemedi
Suudi Arabistan 1995
Suudi Arabistan 1997
Meksika 1999
Güney Kore Japonya 2001
Fransa 2003 Üçüncülük Maçı 3. 5 2 1 2 8 8
Almanya 2005 Elemeleri Geçemedi
Güney Afrika 2009
Brezilya 2013
Toplam Üçüncülük Maçı 1/9 5 2 1 2 8 8

RCD Kupası tarihi

Ev Sahibi/Yıl Tur
İran 1965 Finalist
Pakistan 1967 Şampiyon
Türkiye 1969 Şampiyon
İran 1970 Finalist
Pakistan 1974 Şampiyon
İran 1993 Katılmadı

Teknik kadro

A Millî Takım

İsim Unvan
Fatih Terim Teknik Direktör
Abdullah Ercan Yardımcı Antrenör
Vedat İnceefe Yardımcı Antrenör
Alper Boğuşlu Kaleci Antrenörü

Diğer Millî Takımlar

İsim Unvan
Zeki Önatlı A2 Antrenörü
Nurettin Yıldız A2 Kaleci Antrenörü
Levent Şahin A2 Fiziksel Performans ve Analiz Antrenörü
Abdullah Ercan U-21 Teknik Direktörü
Nihat Yüksel U-21 Kaleci Antrenörü
Emre Aşık U-19/U-18 Antrenörü
Altay Dağdelen U-19/U-18 Kaleci Antrenörü
Ömür Altunsöz U-19/U-18 Fiziksel Performans ve Analiz Antrenörü
Hakan Tecimer U-17/U-16 Teknik Direktörü
Tamer Sivrikaya U-17/U-16 Antrenörü
Bülent Yılmaz U-17/U-16 Kaleci Antrenörü
Levent Şahin U-17/U-16 Fiziksel Performans ve Analiz Antrenörü
Şenol Ustaömer U-15/U14 Teknik Direktörü
Bekir Gür U-15/U14 Antrenörü
Bülent Yılmaz U-15/U14 Kaleci Antrenörü

Mevcut kadro

Millî olma ve gol güncellemesi: 12 Kasım 2016. ( Kosova maçı sonrası) [8]

0#0 Mev. Oyuncu Doğum tarihi (yaş) Maç Gol Kulüp
1KL Volkan Babacan 11 Ağustos 1988 (1988-08-11) 25 0 Türkiye Başakşehir
1KL Muammer Zülfikar Yıldırım 14 Eylül 1990 (1990-09-14) 0 0 Türkiye Kayserispor
1KL Harun Tekin 17 Haziran 1989 (1989-06-17) 0 0 Türkiye Bursaspor

2DF Gökhan Gönül 4 Ocak 1985 (1985-01-04) 60 1 Türkiye Beşiktaş
2DF Ömer Toprak 21 Temmuz 1989 (1989-07-21) 25 2 Almanya Bayer 04 Leverkusen
2DF İsmail Köybaşı 10 Temmuz 1989 (1989-07-10) 22 0 Türkiye Fenerbahçe
2DF Hasan Ali Kaldırım 9 Aralık 1989 (1989-12-09) 18 0 Türkiye Fenerbahçe
2DF Şener Özbayraklı 23 Ocak 1990 (1990-01-23) 12 0 Türkiye Fenerbahçe
2DF Ahmet Yılmaz Çalık 26 Şubat 1994 (1994-02-26) 7 0 Türkiye Gençlerbirliği
2DF Çağlar Söyüncü 23 Mayıs 1996 (1996-05-23) 2 0 Almanya SC Freiburg
2DF Kaan Ayhan 10 Kasım 1994 (1994-11-10) 4 0 Almanya Fortuna Düsseldorf
2DF Yalçın Ayhan 1 Mayıs 1982 (1982-05-01) 0 0 Türkiye İstanbul Başakşehir

3OS Arda Turan (Kaptan) 30 Ocak 1987 (1987-01-30) 95 17 İspanya Barcelona
3OS Mehmet Topal (2. Kaptan) 3 Mart 1986 (1986-03-03) 67 1 Türkiye Fenerbahçe
3OS Selçuk İnan 10 Şubat 1985 (1985-02-10) 56 8 Türkiye Galatasaray
3OS Hakan Çalhanoğlu 8 Şubat 1994 (1994-02-08) 26 8 Almanya Bayer 04 Leverkusen
3OS Oğuzhan Özyakup 23 Eylül 1992 (1992-09-23) 24 1 Türkiye Beşiktaş
3OS Volkan Şen 7 Temmuz 1987 (1987-07-07) 24 1 Türkiye Fenerbahçe
3OS Okay Yokuşlu 9 Mart 1994 (1994-03-09) 3 0 Türkiye Trabzonspor
3OS Tolga Ciğerci 23 Mart 1992 (1992-03-23) 2 0 Türkiye Galatasaray
3OS Emre Çolak 20 Mayıs 1991 (1991-05-20) 2 0 Türkiye Galatasaray
3OS Bilal Başacıkoğlu 26 Mart 1995 (1995-03-26) 0 0 Hollanda Feyenoord
3OS Cengiz Ünder 14 Temmuz 1997 (1997-07-14) 1 0 Türkiye İstanbul Başakşehir

4FV Burak Yılmaz 15 Temmuz 1985 (1985-07-15) 48 22 Çin Halk Cumhuriyeti Beijing Guoan
4FV Cenk Tosun 7 Haziran 1991 (1991-06-07) 16 3 Türkiye Beşiktaş
4FV Yunus Mallı 24 Şubat 1992 (1992-02-24) 9 0 Almanya 1. FSV Mainz 05
4FV Enes Ünal 10 Mayıs 1997 (1997-05-10) 3 0 Hollanda FC Twente
4FV Mehmet Batdal 24 Şubat 1986 (1986-02-24) 0 0 Türkiye İstanbul Başakşehir


Maçlar

Türkiye Millî Futbol Takımı, 93 yıllık tarihinde, 12 Kasım 2016 tarihine dek 286'sı resmi, 259'u özel olmak üzere geride kalan toplam 545 maçta 205 galibiyet, 126 beraberlik alırken, 214 kez de rakiplerine yenildi. Ay-yıldızlı ekip bu maçlarda toplam 715 gol atarken, kalesinde 792 gol gördü.[9] En farklı skorlu galibiyetleri Suriye, Güney Kore ve San Marino karşısında 7-0'lık sonuçlarla aldı.

Fikstür

2016

2017

Maç tablosu

Son Güncellenme: 12 Kasım 2016

Takım Maç G B M AG YG
 Amerika Birleşik Devletleri 4 1 1 2 5 6
 Almanya 20 3 3 14 13 49
 Andorra 2 2 0 0 7 0
 Angola 1 1 0 0 3 2
 Arnavutluk 9 4 2 3 8 11
 Avustralya 2 2 0 0 4 1
 Avusturya 16 7 1 8 22 18
 Azerbaycan 7 5 1 1 9 2
 Beyaz Rusya 4 2 1 1 8 7
 Belçika 11 3 5 3 17 18
 Bosna-Hersek 5 2 1 2 6 7
 Brezilya 6 0 2 4 3 10
 Bulgaristan 23 7 6 10 36 43
 Cezayir 3 1 0 2 4 2
 Çekoslovakya 10 1 2 7 5 24
 Çek Cumhuriyeti 10 4 1 5 13 20
 Çin 2 2 0 0 7 0
 Danimarka 10 2 5 3 9 12
 Doğu Almanya 5 3 1 1 10 5
 Ekvador 1 0 0 1 0 1
 Ermenistan 2 2 0 0 4 0
 Estonya 8 5 3 0 17 4
 Etiyopya 2 1 1 0 3 0
 Faroe Adaları 1 0 1 0 1 1
 Fildişi Sahili 1 0 1 0 1 1
 Finlandiya 13 4 3 6 20 20
 Fransa 4 0 0 4 2 12
 Fransa B 2 0 1 1 1 3
 Galler 6 2 1 3 7 10
 Gana 2 0 2 0 3 3
 Güney Afrika 1 0 0 1 0 2
 Güney Kore 7 4 2 1 13 4
 Gürcistan 5 3 1 1 12 5
 Hırvatistan 8 0 5 3 5 10
 Hollanda 12 3 4 5 9 13
 Honduras 3 3 0 0 5 0
 Irak 1 0 1 0 0 0
 İngiltere 11 0 2 9 1 33
 İran 6 4 2 0 12 1
 İrlanda 13 2 6 5 15 27
 İskoçya 1 1 0 0 4 2
 İspanya 11 1 4 6 5 17
 İsrail 6 4 0 2 9 12
 İsveç 10 4 4 2 12 11
 İsviçre 15 8 3 4 21 20
 İtalya 10 0 3 7 5 18
 İtalya B 3 0 1 2 3 5
 İzlanda 10 2 2 6 10 18
 Japonya 2 1 0 1 1 1
 Kamerun 1 0 0 1 0 1
 Kanada 2 2 0 0 6 1
 Karadağ 1 1 0 0 1 0
 Katar 1 1 0 0 2 1
 Kazakistan 6 6 0 0 19 2
 Kolombiya 1 1 0 0 2 1
 Kosova 1 1 0 0 2 0
 Kosta Rika 1 0 1 0 1 1
 Kuzey İrlanda 12 5 2 5 12 12
 Letonya 6 1 4 1 10 9
 Libya 1 0 0 1 1 2
 Lihtenştayn 2 2 0 0 8 0
 Lüksemburg 7 6 0 1 13 6
 Macaristan 12 4 2 6 15 25
 Macaristan B 2 0 0 2 2 6
 Makedonya 7 5 1 1 14 9
 Malezya 1 1 0 0 3 0
 Malta 6 5 1 0 15 4
 Mısır 5 3 0 2 9 10
 Moldova 8 6 2 0 18 2
 Norveç 9 4 2 3 11 15
 Pakistan 4 3 1 0 16 9
 Paraguay 1 0 1 0 0 0
 Polonya 17 3 3 11 12 39
 Portekiz 8 2 0 6 8 16
 Romanya 25 5 7 13 24 47
 Rusya 3 0 1 2 0 2
 San Marino 4 3 1 0 16 1
 Senegal 1 1 0 0 1 0
 Slovakya 6 4 1 1 8 3
 Slovenya 2 1 0 1 1 2
 Sovyetler Birliği 14 2 0 12 6 29
 Sovyetler Birliği B 1 1 0 0 2 1
 Suriye 1 1 0 0 7 0
 Suudi Arabistan 3 3 0 0 6 1
 Şili 3 2 1 0 3 0
 Tunus 4 1 3 0 4 1
 Ukrayna 7 4 2 1 11 7
 Uruguay 1 0 0 1 2 3
 Yeni Zelanda 1 1 0 0 2 1
 Yugoslavya 10 1 3 6 14 26
 Yunanistan 10 7 2 1 18 6
Toplam 545 205126214715 792
  Şu anda olmayan ülkeler

En çok millî olan oyuncular

Rüştü Reçber (en çok millî olan futbolcu - 120 kez)
Oyuncu Oynadığı yıllar Maç Gol
1 Rüştü Reçber 1994 - 2012 120 -
2 Hakan Şükür 1992 - 2007 112 51
3 Bülent Korkmaz 1990 - 2005 102 2
4 Arda Turan 2006 — 95 17
5 Tugay Kerimoğlu 1990 - 2007 94 2
5 Emre Belözoğlu 1999 - 2014 93 9
7 Alpay Özalan 1995 - 2005 90 4
8 Hamit Altıntop 2004 — 82 7
9 Tuncay Şanlı 2003 - 2010 80 22
10 Ogün Temizkanoğlu 1990 - 2002 76 5
11 Abdullah Ercan 1993 - 2003 71 2
12 Oğuz Çetin 1988 - 1998 70 3
13 Nihat Kahveci 2000 - 2011 68 19
14 Mehmet Topal 2008 — 67 1
15 Fatih Akyel 1997 - 2004 64 -
16 Volkan Demirel 2004 — 2014 63 -
17 Arif Erdem 1993 - 2004 60 11
Gökhan Gönül 2007— 60 1

Kaynak:[11]

En fazla gol atanlar

Hakan Şükür (en çok gol atan futbolcu - 51 gol
Oyuncu Oynadığı yıllar Gol Maç Ortalama Gol
1 Hakan Şükür 1992 - 2007 51 112 0.46
2 Tuncay Şanlı 2003 - 2010 22 80 0.28
Burak Yılmaz 2006 — 22 48 0.46
4 Lefter Küçükandonyadis 1948 - 1963 21 46 0.46
5 Metin Oktay 1955 - 1968 19 36 0.53
Cemil Turan 1969 - 1979 19 44 0.43
Nihat Kahveci 2000 - 2011 19 68 0.28
8 Arda Turan 2006 — 17 95 0.18
9 Zeki Rıza Sporel 1923 - 1934 15 16 0.94
10 Ertuğrul Sağlam 1993 - 1998 11 26 0.42
Arif Erdem 1993 - 2004 11 60 0.18
12 Umut Bulut 2007 - 2015 10 38 0.26
13 Semih Şentürk 2007 - 2012 9 28 0.32
Oktay Derelioğlu 1995 - 2001 9 18 0.50
Tanju Çolak 1984 - 1991 9 31 0.29
Fatih Tekke 1998 - 2007 9 32 0.28
Emre Belözoğlu 2000 - 2014 9 93 0.1

Kaynak: En Fazla Gol Atan Millî Oyuncularımız - Türkiye Futbol Federasyonu

Önemli Goller

Selçuk İnan, 3 Eylül 2015 tarihinde millî takımın 700. golünü attı.
Gol Oyuncu Oynadığı yıllar
1. Zeki Rıza Sporel 1923 - 1934
100. Mustafa Ertan 1949 - 1961
200. Osman Arpacıoğlu 1968 - 1974
300. Uğur Tütüneker 1986 - 1992
400. Sergen Yalçın 1993 - 2003
500. Fatih Tekke 1998 - 2007
600. Arda Turan 2006 - günümüz
700. Selçuk İnan[13] 2007 - günümüz

Teknik direktörler

Türkiye Millî Futbol Takımı, 89 yıllık tarihindeki maçlara 26'sı Türk, 18'i yabancı, toplam 44 farklı teknik adam yönetiminde sahaya çıktı. Şu anki teknik direktörü Fatih Terim'dir.

En çok maça çıkan teknik direktörler

9 Ekim 2016 itibarıyla ( Kosova maçı sonrası)[14]
Teknik Direktör Maç G B M AG YG % Başarıları
1. Türkiye Fatih Terim 131 66 33 32 191 136 50.38% 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı.
2008 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı ve yarı final oynadı.
2016 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı.
2. Türkiye Coşkun Özarı 54 14 16 24 56 93 25.93% Yok
3. Türkiye Şenol Güneş 50 23 13 14 72 50 46% 2002 FIFA Dünya Kupası'na katıldı ve 3. oldu.
2003 FIFA Konfederasyonlar Kupası'na katıldı ve 3. oldu.
4. Türkiye Mustafa Denizli 37 12 10 15 51 54 32.43% 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası'na katıldı ve çeyrek final oynadı.
5. İtalya Sandro Puppo 31 8 6 17 32 62 25.81% 1954 FIFA Dünya Kupası'na katıldı.
6. Almanya Sepp Piontek 27 4 8 15 22 50 14.81% Yok

Kaynakça

  1. FIFA World ranking (İngilizce)
  2. "88 Yıllık Millî Serüven". Futbol Plus Dergisi Aralık 2011 sayısı: sayfa 14-15. ISSN 1303-0647.
  3. "Türkiye Dünya Kupası'na katılıyor". Cumhuriyet Ansiklopedisi 1923-2000. 2. Cilt (3. bas.). İstanbul: YKY. Mayıs 2002. ss. 258.
  4. Adalı, Kaya. "Dünya Kupası'nda böyle oynanır". FourFourTwo Dergisi Haziran 2010 sayısı: sayfa 32. ISSN 1306-5920.
  5. Adalı, Kaya. "Roma Ateşi Milano'da Söndü". FourFourTwo Dergisi Haziran 2010 sayısı: sayfa 32. ISSN 1306-5920.
  6. Dünya Kupası'nın en çirkin ve en güzel anları cnnturk.com
  7. Ebcim, Nedret (2006). "Dünya Kupası tarihi-2" (Türkçe). turksolu.org. 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160709140029/http://www.webcitation.org/5t0GhMHIW. Erişim tarihi: 25 Eylül 2010.
  8. "A Milli Takım aday kadrosunda değişiklik". http://www.tff.org/default.aspx?pageID=202&ftxtID=26164. Erişim tarihi: 9 Kasım 2016.
  9. "Millî Takım'ın 520. sınavı". TFF. 12 Ekim 2014. http://www.tff.org/default.aspx?pageID=202&ftxtID=21535.
  10. "FIFA sanctions several football associations after discriminatory chants by fans". FIFA.com. 27 May 2016. http://www.fifa.com/governance/news/y=2016/m=5/news=fifa-sanctions-several-football-associations-after-discriminatory-chan-2792733.html.
  11. En Fazla Millî Olan Oyuncularımız, Türkiye Futbol Federasyonu
  12. NTV. "Türkiye 700. golü bekliyor". http://www.ntv.com.tr/spor/turkiye-700-golu-bekliyor,xRdGmHWfPkC-7IotIgVvqg. Erişim tarihi: 3 Eylül 2015.
  13. "700. gol Selçuk İnan'dan!". NTV Spor. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151117020624/http://www.ntvspor.net/haber/haber-t/137956/700--gol-selcuk-inandan. Erişim tarihi: 3 Eylül 2015.
  14. Yüce, Mehmet (Aralık 2015). "Millî Takım'ın Hocaları". Tam Saha (133): 112. http://www.tff.org/Resources/Tamsaha/133/files/assets/common/downloads/page0057.pdf. arşiv

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/9/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.