Mengüçlü Beyliği

Mengüçlü Beyliği ya da Mengücekliler (1080-1228), Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da Erzincan merkez olmak üzere, Kemah, Divriği, Şebinkarahisar yöresinde kurulmuş bir beyliktir. Kurucusu Malazgirt Savaşı'na Selçuklu Sultanı Alp Arslan'ın komutanı olarak katılmış Mengücek Gazi'dir.

Mengücek Gazi, Anadolu'nun fethi sırasında Erzincan, Kemah, Divriği ve Karahisar'ı zaptetmişti. Kendisi bu çarpışmalarda şehit düştü. 1142 yılında Mengücek Gazi'nin oğlu İshak'ın iktidara gelmesiyle Erzincan kolu ve Divriği kolu olmak üzere ikiye bölündüler. Erzincan kolunu 1228 yılında Erzincan'ı alan I. Alaeddin Keykubad ortadan kaldırdı. Divriği kolu da 1252 yılında Türkiye Selçuklu Devleti'nin yönetimi altına girdi.

Divriği'de bulunan bazı eserleri zamanımıza kadar gelmiştir. Divriği'deki Kale Câmii bunlardandır ve 1180'de Şâhin-şâh Süleymân tarafından yaptırılmıştır. Yine Divriği'deki Ulu Câmii ve Darüşşifası Mengücüklerden Ahmed Şâh tarafından 1228-29 yılında inşâ ettirilmiştir. Bu câmiin kapıları sanat tarihi bakımından oldukça değerli kabul edilir. Ulu Câmii'n minberini ve hisarın kapılarından birini de Ahmed-şâh yaptırmıştır. Behrâm Şâh'ın kızı Turan Melek tarafından Ulu Camii'ye bitişik olarak yaptırılan Dârüşşifâ da önemli Mengücekli eserlerindendir. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası 1985 yılında UNESCO Dünya Miras Listesine alınmıştır.[1]

Beyler

Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da Erzincan, Gümüşhane, Kemah, Divriği, Şebinkarahisar yörelerinde 1071-1228 tarihleri arasında merkezi Erzincan olarak ve Türkiye Selçuklu Devleti'ni metbu tanıyarak hüküm süren Türkmen beyliğinin beyleri sırasıyla şu şekildedir:

Bey Hüküm Süresi Notlar
Mengücek Gazi 1071-? Beyliğin kurucusu.
Emir İshak Bey ?-1142
Erzincan-Kemah Kolu
Bey Hüküm Süresi Notlar
Melik Davud 1142-1168
Melik Fahreddin Behramşah 1168-1225
Melik Alaeddin Davud 1225-1228
Divriği Kolu
Bey[2] Hüküm Süresi Notlar
Melik Süleyman 1142-1170
Melik Seyfüddin Ebu'l-Muzaffer Şehenşah 1170-1205
Melik II. Süleyman 1205-1220
Melik Hüsamüddin Ebu'l-Muzaffer Ahmed Şah 1220-1245
Melik Müeyyed Salih 1245-1252

Kaynakça

  1. Great Mosque and Hospital of Divriği. whc.unesco.org. Erişim Tarihi: 18.11.2016
  2. Yılmaz Öztuna, "Devletler ve Hanedanlar" Cilt: 2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1996, s. 41
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.