Yeşildemet, Şenkaya

Erzurum
Ülke	Türkiye
İl	Erzurum
İlçe	Şenkaya
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
Nüfus (2000)
- Toplam	127
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
İl alan kodu	0442
İl plaka kodu
Posta kodu	25370
İnternet sitesi: Suat Çobanoğlu YerelNET sayfası

Yeşildemet, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir Türkmen Alevi Mahallesidir.

Tarihçe

Mahallenin eski adı İğnaki'dir. Köy eski bir Ermeni yerleşimi olduğundan eski adıda Ermenice kökenlidir. Köyümüzde bugün yaşayan Türkmen Aleviler köye sonradan yerleşmişlerdir. Mahalleye sonradan yerleşen bu ahali Osmanlının kayıtlarına göre Zahuran Aşiretindendir. Bu ahali Osmanlı döneminde "Çemişkezek Sancağı" olarak adlandırılan Sancağın "Pertek Nahiyesi"ne bağlı "Zahuran Köyü"nden 1500'lü yılların ikinci yarısında göçerek köye yerleşmişlerdir. Göç edilen bu bölge bugün Tunceli'nin Pertek ilçesi sınırlarındadır. Yazılı (Nazırvaz) ve Beşpınarlar (Vağaver) köyleride Zahuran Aşiretindendir. Onlarda aynı göç ile bölgemize yerleşmiş akraba köylerdir. (Bkz. Zahuran)

Zahuranlılar köye yerleştiklerinde mahallede Anadolu Ermenileri ve Anadolu Rumlarından oluşan bir ahali yaşıyordu. Bu ahali ile 350 sene barış, birlik ve dayanışma içerisinde yaşanmıştır. Ancak birinci dünya savaşı ile beraber korku ve paniğe kapılan bu ahali Rusya'daki Bolşevik devrimle beraber bölgedeki işgaline son veren Rus Ordusuyla birlikte hareket ederek göç etmişler ve Gürcistan'ın Tsalka (Çalka) denilen bölgesine yerleşmişlerdir. Gürcistan'ın Tsalka (Barmahsız) bölgesine yerleşen Ermeni ve Rumlardan oluşan bu yoksul halk bu gün bile mahallesimüzde konuşulan şive ile Türkçe konuşmakta ve düğünlerinde anadolu türküleri eşliğinde bar oynamaktadır. (Bkz.Tsalka)

Önemli Not: Bugün mahallede yaşayanların Zahuran aşiretine mensup olması, mahalledeki herkesin aynı sülaleye mensup olduğu anlamına gelmez. Şöyleki; aşiretler farklı sülaleri bünyesinde barındıran yapılardır. Aşiret: Dil ve kültür yönünden büyük bir türdeşlik gösteren, birçok sülaleden oluşan, yapısındaki aileler arasında toplum, ekonomi, din, kan veya evlilik bağları bulunan göçebe veya yerleşik nitelikteki topluluktur.

Kültür

Türkmen gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.

Köy Türkmen ve Alevidir. Bu Alevi topluluğun bir kısmı "Üryan Hızır Ocağı"na, bir kısmıda "İmam Rıza Ocağı"na bağlıdır/taliptir. Nazırvaz Mahalleninde Hacı Kureyş Ocağı'na bağlı aile bulunmaktadır. Mahallede Türkmen örf, adet ve gelenekleri yaşanmaktadır. Türk dilinin en temel kelimeleri hiçbir değişiklik görmeden yaşamaktadır. Türkmenlerin göçebe özelliklerinden olsa gerek mahallenin iki yaylası vardır. İlk baharda "Güzelyaylaya" göç edilir ortalama 2-3 ay kalındıktan sonra Allahuekber Dağları'nın eteğindeki "Başyayla" denilen yaylaya göç edilir. Sonbaharda tekrar köye inilir. Hayvancılık yapılması, zorunlu yaylacılığı ön görür.

Forklorik olarak "bar" denen halay çok yaygındır. Eskiden "üç etek, tanko, fistan" gibi giysiler giyilirken şimdilerde modern giyim benimsenmiştir.

Yemekleri genelde hamur işi ağırlıklıdır. Örnek olarak; bişi, katmer, kete, pağaç, fetir, gevrekli ekmek, lor gılıgı, kesmeli aş, tırta, gaygana, Borana, Ekmek aşı vb.

Aynı zamanda "Yılbaşı gecesi" eğlencesi de önemli bir gelenektir.

Coğrafya

Erzurum iline 153 km, Şenkaya ilçesine 34 km uzaklıktadır. Allahuekber dağının eteklerinde, derin bir vadinin içerisine kurulmuş küçük bir yerleşim birimidir. Önünden Çoruh nehrinin kolu olan küçük bir çay akmaktadır. Bu çay Oltu çayına karışır.

İklim

Mahallenin iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.

Nüfus

Ekonomi

Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.

Altyapı bilgileri

Mahallede, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır. Mahallenin içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.

Dış bağlantılar

]