Sarayburnu Atatürk Anıtı
| Sarayburnu Atatürk Anıtı | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Tür | Anıt |
| Konum | Fatih, İstanbul, Türkiye |
| Başlama | 25 Ağustos 1925 |
| Tamamlanma | 1926 |
| Yükseklik | kaide 3m. - heykel y. 3m. |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar | Heinrich Krippel |
Sarayburnu Atatürk Anıtı, İstanbul Belediyesi tarafından Avusturyalı heykeltıraş Heinrich Krippel'e yaptırılan Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk anıt heykelidir. Anıt, 3 Ekim 1926'da dönemin belediye başkanı, Şehremini Emin Erkul (1924-1928) tarafından açılmıştır.
Tarihçe
Anıt, Sarayburnu Parkı'ndadır. Buraya bir Atatürk heykeli dikilmesi fikri dönemin Belediye Başkanı Emin Bey'e (Erkul) aittir. Belediye Meclisi tarafından da onaylanan bu önerinin gerçekleştirilmesi için bir komisyon kurularak çalışmalara başlanmıştır. Heykelin yapımı heykeltıraş Heinrich Krippel'e verilmiştir. Heykel sanatçının Viyana’daki atölyesinde, dökümü de Viyana’da Birleşik Maden İşletmelerinde yapılmış, parçalar halinde Türkiye’ye getirilmiş ve heykeltıraşın denetiminde yerine oturtulmuştur. 25 Ağustos 1925 tarihinde yapımına başlanan anıt, 3 Ekim 1926'da törenle açılmıştır. İstanbul halkı anıta büyük ilgi göstermiş ve gecenin geç saatlerine kadar akın akın seyre gelmiştir. Atatürk, heykelin açılışından sonra belediye yetkililerine gönderdiği telgrafta şunları söylemiştir:
"Muhterem İstanbul Halkının ilk defa heykelimi dikmek suretiyle gösterdiği yüksek kadirşinaslıktan ve resm-i küşat münasebetiyle hakkımda izhar buyurulan necip hissiyattan dolayı samimi teşekkürlerimi arzederim. Sözün bundan sonrası heykeltıraşlarındır."
Anıtın heykeltıraşı Heinrich Krippel, Ankara'daki Zafer Anıtı, Samsun'daki Onur Anıtı ve Konya'daki Atatürk anıtına da imzasını atmıştır. Anıtın son yıllarda bakımsız kalması eleştiri konusu olmuştur.[1]
Özellikleri
Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı için Samsun’a giderken İstanbul’dan hareket ettiği yere konulan anıt, mermer kaide ve bronz heykel olmak üzere iki kısımdan oluşmakta ve İki kademeli dörtgen bir platform üzerinde bulunmaktadır. Kaidenin üç cephesine bronz madalyon şeklinde yazıtlar monte edilmiştir. Fakat artık bunların hiçbirisi mevcut değildir.
Atatürk, dikdörtgen kaide üzerinde sivil giysili devlet adamı kimliğiyle görülmektedir. Sarayburnu Atatürk Anıtı, ele alınan dönem içinde Atatürk’ün devlet adamı olarak betimlendiği az sayıdaki örneklerden birisidir. Atatürk’ün sol eli beline dayalı, sağ elini yumruk biçiminde sıkarak aşağıya doğru uzatmış, başı dik, kaşları hafif çatık, gözleri hafif kısıktır; dinamik duruşuyla kararlı bir ifade içinde görülmektedir.
Heykelin kaidesinin önünde Hattat Kamil Akdik’in yazısı ile "tarihi ihtilas 1336", arka yüzünde heykelin dikiliş tarihi 1926, yan tarafında Cumhuriyet’in ilân tarihi yazılmıştır.[2][3]
Dış bağlantılar
- Sarayburnu Atatürk Anıtı'nın açılış videosu (1926)
- Cumhuriyet Türkiye’sinin ilk heykeli (Anıtın çeşitli açılardan fotoğrafları)
- Tekiner, Aylin, Atatürk Heykelleri (ss. 69-76 Sarayburnu Atatürk anıtı hakkındadır.)
Kaynakça
- ↑ "Türkiye’de yapılan ilk Atatürk heykeli, perdelerin arkasında". Vatan. 13 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151013000453/http://www.gazetevatan.com/turkiye-de-yapilan-ilk-ataturk-heykeli-perdelerin-arkasinda-865477-yasam/. Erişim tarihi: 21 Eylül 2015.
- ↑ Atatürk Anıt ve Heykelleri.
- ↑ A A M Cumhuriyet Dönemi Anıt Heykelleri, Yrd. Doç. Dr. Kıvanç Osma, Ankara 2003, s.32-33, ISBN: 975-16-1678-6.
| ||||||||||