Holikaçukça
| Holikaçukça | |
|---|---|
| Doogh Qinag | |
| Ana dili olanlar | Amerika Birleşik Devletleri (Alaska) |
| Konuşan sayısı | 2012 yılında tükendi (tarih gerekli) |
| Dil aileleri | |
| Yazı sistemi | Latin (Kuzey Atabask varyantı) |
| Dil kodları | |
| ISO 639-2 | ath |
| ISO 639-3 | hoi |
Holikaçukça ya da Holikaçuk dili (kendilerince Doogh Qinag[1], İngilizce Holikachuk language, Holikachaket[2], Hologochakat[2], Dishkaket language), ABD'nin Alaska eyaletinde yaşayan Holikaçuklar tarafından konuşulan Atabask dillerinden yok olmak üzere olan Kızılderili dilidir.
Önceleri orta Alaska'daki Innoko Nehri kıyısındaki Holikachuk köyünde konuşulan dil, günümüzde köy halkının 1962 yılında Yukon ırmağının yukarısındaki Grayling köyüne taşınmasıyla burada da konuşulmaya devam etmiş. Aynı gruptan Değinakça (Digenegh Qinag) ile Koyukonca arası bir dildir. Dil bilimi açısından Koyukoncaya yakın olsa da konuşanları sosyal açıdan Değinaklara çok benzer. Uzun yıllar ayrı bir dil olarak kabul görmeyen Holikaçukça, ancak 1973 yılında Michael E. Krauss'un çalışmasıyla dikkatleri üzerine çekmiştir. Aynı araştırmacının 2007 yılındaki çalışmasına göre 180 kişilik Holikaçuk Kızılderililerinin (kendilerince Doogh Hit’an) 5'i anadillerini konuşabiliyor. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 180 kişilik nüfustan 5 kadarı anadillerini konuşabiliyor[3]. Holikaçukçayı akıcı biçimde konuşan en son kişi olan Wilson “Tiny” Deacon 2012 Mart ayında ölünce dil de tükenmiş oldu[4].
Örnekler
- dina insan, kişi
- qinag dil
- dayonh şef
- digiłtthal ağaçkakan
- dił kan
- migidiggiz keman
- sos davul
- too su
- xiggux kar kazı
- łoogg balık
- łoogg dood mininh iligh Kasım ayı (harfiyen: 'yılanbalıklarının geldiği ay')
- giggootth balık pulu
- q’oon’ balık yumurtası
- nathdlod Kızılderili dondurması (Indian ice-cream)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ Beth R. Leonard (2007), Deg Xinag oral traditions: reconnecting indigenous language and education through traditional narratives, a thesis presented to the Faculty of the University of Alaska Fairbanks, May 2007
- 1 2 Frederica De Laguna, Norman Reynolds, Dale DeArmond (1995), Tales from the Dena: Indian Stories from the Tanana, Koyukuk, & Yukon Rivers
- ↑ Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics
- ↑ ICTMN Staff. "Alaska Native Language Loses Last Fluent Speaker." Indian Country Today Media Network. 18 Apr. 2012. Web. 19 Apr. 2012.
Dış bağlantılar
- http://www.uaf.edu/anlc/languages/hk/
- http://www.subsistence.adfg.state.ak.us/TechPap/tp289.pdf (2005)
- Bertha Rock, Kalgguy / Fox, 1985