Hayıt

Vikipedi:Taksokutu
Hayıt

Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae (Bitkiler)
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Lamiales
Familya: Verbenaceae
(Mine çiçeğigiller)
Cins: Vitex
Tür: V. agnus-castus
İkili adı
Vitex agnus-castus
L.
Diğer adları
Ayıt, beşparmak
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Hayıt ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'te Hayıt ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Hayıt (Vitex agnus-castus), mine çiçeğigiller (Verbenaceae) familyasından çok yıllık tıbbi bitki türü.

1–3 m yükseklikte, çalı görünümünde, soluk pembe ya da mavi çiçeklidir

Habitat

Akdeniz maki vejetasyonunun tipik elementidir. Deniz kenarı ve kayalık bölgelerde, genellikle tınlı bünyeli, nötr ve hafif alkali, kireççe fakir, tuzluluk etkisinin olmadığı, değisen miktarlarda organik madde içeren, azotlu ve azotça zengin, fosfor bakımından zengin, potasyumca eksik toprakları tercih eder.

Kullanımı

Tıbbi kullanımı

Yapraklarında viteksin ve viteksinin adlı iki heterozit madde bulunur. Hayıttan elde edilen ekstreler, gram-pozitif bakterilere karşı antimikrobiyal aktivite göstermesine karşın, gram-negatif bakterilere ve maya mantarlarına karşı aktivite göstermez [1]. Agnucaston adlı ilâcın terkibinde meyveleri kullanılır.

Halk arasında kullanımı

Meyveleri, infüzyon halinde (%2-5) idrar artırıcı, gaz söktürücü ve yatıştırıcı olarak kullanılır.[2].

Kökleri sarı renk için iplik boyamada kullanılır.

Dallarından örülen sepetler Batı Anadolu pazarlarında satılır.

Yayılımı

Akdeniz ve Batı Kafkasya'da yayılım gösterrir. Türkiye'de Trakya ve Anadolu'da görülür. Ayrıca Antalya Altınova(Koyunlar Köyü)'da kurumuş göl halinde bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

Agnucaston

Dipnotlar

  1. ↑ (Dülger ve ark. 2002)
  2. ↑ (Baytop 1984)

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/4/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.