1945 Fransa Genel Seçimleri
1945 Fransa Genel Seçimleri
|
1936 ←
|
21 Ekim 1945
|
→ 1946
|
|
|
|
|
1945 Fransa Genel Seçimleri, 21 Ekim 1945 tarihinde Fransa'da yapılan seçimlerdir. Kurucu Meclis bileşimini oluşturmak için yapılmıştır. Nazi Almanyası işgali altında bulunan ülkede 2. Dünya Savaşının ardından yapılan ilk seçim olması adına önemlidir.
Arka plan
1945 Genel seçimleri 2. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan ilk genel seçimdir. 21 Ekim 1945 tarihinde yapılan seçimde aynı zamanda bir referandum da yapılmıştır. Seçmenlerden Kurucu Meclis için vekil belirlemeleri istenmiş ayrıca iki soruluk bir referanduma cevap vermeleri istenmiştir. Sorular; "Yeni bir anayasaya ihtiyacımız var mı?" ile "Bu anayasa Kurucu Meclisin görevlerini sınırlamalı mıdır?" şeklindeydi. Üçlü ittifak olarak tanımlanan komünistler, sosyalistler ve hristiyan demokratlar referandumda evet propagandası yaparken geleneksel sağ ve muhafazakârlar hayırdan yanaydı. Seçimlerde kadınlar ve silah altındaki askerler de oy kullanmıştır. 2. Dünya Savaşının hemen başında askerî olarak yetersizliği ortaya çıkan ve Fransa Savaşında yaşanan mağlubiyetin sorumlusu olarak görülen geleneksel siyasi partiler bu dönemde etkisizdir. Özellikle Nazilerle işbirliği yapan Vichy Fransasının geleneksel sağ tarafından desteklenmesi, işgale karşı savaşan solcu direnişçi Maquisler nezdinde komünistlerin ve ABD başta olmak üzere müttefiklerin desteğini alan General Charles de Gaulle'in etkisinin artmasına yol açmıştır.
Sonuçlar
Referandumda %96 oranında "Evet" oyu çıkar. Buna göre toplumda Kurucu Meclis yönünde bir eğilim olduğu ortaya çıkmıştır.
Kurucu Meclis vekillik seçimlerinde ise Fransız Komünist Partisi tarihî bir başarı kazanır. %26.23 oy oranıyla seçimlerden birinci sırada çıkan parti 159 vekillik kazanır. De Gaulle tarafından desteklenen, merkezde yeralan Cumhuriyetçi Halk Hareketi meclise girer. Savaş öncesi dönemde önde gelen siyasi partilerden olan Radikal Sosyalist Parti ise büyük oy kaybı yaşar. Bu parti savaş sırasındaki başarısızlıkların, Nazilerle işbirliği yapan Pierre Laval Hükümetinin icraatlarının sonuçlarını çeker.
Siyasi dağılım
| Parti |
Oy |
% |
Vekil sayısı |
| Fransız Komünist Partisi | 5,024,174 | 26.2 | 159 |
| Cumhuriyetçi Halk Hareketi | 4,580,222 | 23.9 | 150 |
| İşçi Enternasyonali Fransa Grubu[1] | 4,491,152 | 23.4 | 146 |
| Muhafazakârlar | 3,001,063 | 15.6 | 53 |
| Radikal Sosyalistler & Cumhuriyetçiler | 2,018,665 | 10.5 | 71 |
| Diğer | 37,440 | 0.7 | 7 |
|
Sonuçlar
Komünistler ve sosyal-demokratlar tek kamaralı parlamenter bir rejim öngörürken, Cumhuriyetçi Halk Hareketi iki kamaralı parlamentoda ısrarcıdır. De Gaulle ise devlet başkanlığında kararlıdır. Siyasi ağırlığı artmakta olan ve özellikle gelişmeye başlayan Soğuk Savaş ortamında Batı tarafından desteklenen De Gaulle 1946 yılı Ocak ayında görevinden istifa eder. Komünistlerin ve sosyal-demokratların önerileri 5 Mayıs 1946 tarihli referandumla reddedilince genel seçimle ortaya çıkmış olan Kurucu Meclis lağvedilir. 2 Haziran 1946 tarihinde yeniden sandık başına giden Fransızlar bu kez birinci parti olarak Cumhuriyetçi Halk Hareketini seçerler.
Kaynakça
.jpg)
