Venedik Cumhuriyeti

Venedik Cumhuriyeti Serenìssima Repùblica Vèneta Republica de Venezsia
—  Cumhuriyet  —
← 697–1797 →   →
Venedik Cumhuriyeti bayrağı Venedik Cumhuriyeti arması
1796 yılında Venedik Cumhuriyeti
Başkent	Venedik
Dil(ler)	Venedikçe, Latince, İtalyanca
Din	Katolik
Yönetim	Oligarşik Cumhuriyet
Dük veya Doçe
- 697–717	Paolo Lucio Anafesto
- 1789–1797	Ludovico Manin
Tarihi
- Zadar Antlaşması	27 Haziran 1358

İtalya tarihi

Antik Çağlar Antik İtalya halkları Terramare Villanova Etrüsk Magna Graecia Antik Roma Krallık Cumhuriyet İmparatorluk Orta Çağ Sicilya Emirliği Venedik Ceneviz Papalık Lombard Napoli Sardinya-Piemonte Krallığı Floransa Denizci cumhuriyetler Yeni Çağ İtalyan Rönesansı İtalyan savaşları İşgal altında İtalya Risorgimento 20. Yüzyıl İtalya Krallığı İtalyan Sosyal Cumhuriyeti İtalyan Cumhuriyeti Özel konular İtalya'nın askeri tarihi İtalya'nın kültürel tarihi İtalya'nın ekonomik tarihi İtalya'nın sosyal tarihi

Venedik Cumhuriyeti (İtalyanca: Repubblica di Venezia, Venedikçe: Repùblica Vèneta ya da Repùblica de Venesia), 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya yarımadasında bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devletti. Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima sözcüğüyle anılırdı.

Tarihi

Venedik kenti başlangıçta Bizans İmparatorluğunun bir parçasıydı.7. yüzyılda bağımsız oldu. Orta Çağın ortalarında büyük bir deniz filosu kurarak Akdeniz ülkeleriyle yaptığı ticaret sonucu zengin bir ülke haline geldi. 1204 yılında Konstantinopolis'i (İstanbul) talan eden Dördüncü Haçlı seferinin başını çekti. Venedik bu seferin sonucu olarak Girit adasını eline geçirdi.

1271-1295 yılları arasında Venedikli tüccar Marko Polo ilk defa Avrupa'dan İpek Yolu'nu izleyerek Çin'e kadar ulaştı. Moğol kağanı Kubilay Han'ın huzuruna çıktı ve yolculuklarının öyküsünü bir kitap haline getirdi.

1348 yılında çıkan bir veba salgını Venedik'in nüfusunun yarısının ölmesine neden oldu.

Osmanlı Devleti'nin Yunan yarımadası, Sırbistan, Arnavutluk, Bosna-Hersek'i fethetmesiyle Venedik birden bire Osmanlı Devleti'yle deniz ve kara komşusu haline geldi. 1463-1478 arasında süren uzun bir savaş sonunda Venedik Osmanlı Devleti'yle barış anlaşması yapmaya razı oldu. Venedikliler Arnavutluk'ta İşkodra ve Akçahisarı, Ege'de Limni ve Eğriboz adalarını ve Güneybatı Peleponnesos'ta Maina Yarımadası'nı Osmanlılar'a bıraktı. Osmanlılar da Mora, Arnavutluk ve Dalmaçya'da aldıkları Venedik topraklarından bazılarını iki ay içinde iade etmeyi kabul ettiler. Venedikliler iki yıl içinde 100.000 duka altın tazminat ödemeye söz verdiler, ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nda ithalat ve ihracat vergisi ödemeden serbest ticaret yapabilme hakkı için yıllık 10.000 duka ödemeyi de kabul ettiler. Venedik'in Osmanlı başkentinde yaşayan ve iş yapan Venedikliler üzerinde sivil yetkiye sahip bir balyosu İstanbul'da bulundurmasına izin verildi.^[1] Ayrıca bu anlaşmanın bir parçası olarak 72. Venedik dükü Giovanni Mocenigo ressam Gentile Bellini'yi Fatih'in tablosunu yapmak üzere İstanbul'a gönderdi.

1489 yılında Venedik donanması Kıbrıs'ı ele geçirdi. Ama 1571 yılında adayı Osmanlı Devletine kaybetti. 1645 yılında Girit'i, 1669'da adadaki Kandiye kalesini, 1718'de de yakın küçük adacıkları Osmanlı Devletine bırakmak zorunda kaldı.

15. ve 16. yüzyıllarda Venedik Cumhuriyeti İtalya yarımadasındaki Floransa, Roma ve Cenova gibi diğer kent-devletlerle birlikte Rönesans döneminin en önemli kentleri arasında yer aldı.1797 yılında Napolyon Bonapart Venedik'i işgal etti ve kenti Avusturya'ya devretti. Böylece Venedik Cumhuriyeti'nin 1100 yıl süren bağımsızlığı sona ermiş oldu. 1866 yılında da kent ilk defa olarak İtalya'nın bir parçası haline geldi.

Venedik Cumhuriyeti'nin siyasi etkisi
Koyu kırmızı: Kuruluş
Kırmızı: 15.yüzyıl başında topraklar
Pembe: Geçici olarak ele geçirilen yerler
Sarı: Ana ticaret yolları ve hakim olunan karasular
Eflatun: Koloniler

Kaynakça

Ayrıca bakınız

• Venedik Cumhuriyeti doçeleri listesi
• Onlar Konseyi

Dış bağlantılar

• Ahdnameler ışığında Osmanlı-Venedik diplomatik ilişkileri - Ottoman-Venetian diplomatics, the Ahd-Names (İngilizce), Dr.Hans Theunissen, Leiden Üniversitesi, Hollanda, 1998 (Aydınoğlu ve Menteşe Beylikleri ile ilişkiler ile birlikte)
• Norwich, John Julius (1982) (İngilizce). A History of Venice. New York City: Alfred A. Knopf. 

Denizci cumhuriyetler Amalfi (958-1037)  · Ancona (1000-1532)  · Cenova (1005-1815)  · Pisa (1016-1406)  · Ragusa (1358-1808)  · Venedik (697-1797)

Venedik Doçeleri   Bizanslılar Dönemi (697–737) Paolo Lucio Anafesto (697–717) • Marcello Tegalliano (717–726) • Orso Ipato (726–737)   Magistri Militum Rejimi (738–742) Domenico Leoni • Felice Cornicola • Teodato Ipato • Gioviano Cepanico • Giovanni Fabriciaco   Dukalık Dönemi (742–1148) VIII. yüzyıl Teodato İpato*(742–755) • Galla Lupanio*(755–756) • Domenico Monegario*(756–764) • Maurizio Galbaio (764–787) • Giovanni Galbaio*(787–804) IX. yüzyıl Obelerio degli Antenori*†(804–811) • Angelo Participazio (811–827) • Giustiniano Participazio (827–829)• I. Giovanni Participazio* (829–837)• Pietro Tradonico (837–864)• I. Orso Participazio (864–881)• II. Giovanni Participazio*((864–881))(887-888) • I. Pietro Candiano (887) • Pietro Tribuno(888–912) X. yüzyıl II. Orso Participazio(912–932) • II. Pietro Candiano (932–939) • Pietro Participazio(939–942) • III. Pietro Candiano (942–959)• IV. Pietro Candiano†(959–976) • I. Pietro Orseolo♦(976–978) • Vitale Candiano♦(978–979) • Tribuno Memmo • (979–991) • II. Pietro Orseolo (991–1009) XI. yüzyıl Ottone Orseolo*(1009–1026) • Pietro Centranico*(1026–1032) • Domenico Flabanico(1032–1043) • I. Domenico Contarini(1043–1071) • Domenico Selvo*(1071–1084) • Vitale Falier(1084–1096) • I. Vitale Michiel(1096–1102) • XII. yüzyıl Ordelafo Faliero(1102–1117) • Domenico Michele(1117–1130) • Pietro Polani(1130–1148) *tahttan indirilme    † idam edilme veya suikastle ölüm     ‡ savaşta ölüm    ♦ tahttan feragat etme   Cumhuriyet Dönemi (1148–1797) XII. yüzyıl Domenico Morosini(1148–1156) • II. Vitale Michiel(1156–1172) • Sebastiano Ziani(1172–1178) • Orio Mastropiero(1178–1192) • Enrico Dandolo(1192–1205) XIII. yüzyıl Pietro Ziani(1205–1229) • Jacopo Tiepolo(1229–1249) • Marino Morosini (1249–1252) • Renier Zen(1252–1268) • Lorenzo Tiepolo(1268–1275) • Jacopo Contarini(1275–1280) • Giovanni Dandolo(1280–1289) • Pietro Gradenigo(1289–1311) XIV. yüzyıl Marino Zorzi(1311–1312) • Giovanni Soranzo(1312–1328) • Francesco Dandolo(1328–1339) • Bartolomeo Gradenigo (1339–1342) • Andrea Dandolo(1342–1354) • Marin Falier†(1354–1355) • Giovanni Gradenigo(1355–1356) • Giovanni Dolfin(1356–1361) • Lorenzo Celsi(1361–1365) • Marco Cornaro(1365–1367) • Andrea Contarini(1367–1382) • Michele Morosini (1382–1382) • Antonio Venier(1382–1400) XV. yüzyıl Michele Steno(1400–1413) • Tommaso Mocenigo(1413–1423) • Francesco Foscari*(1423–1457) • Pasquale Malipiero(1457–1462) • Cristoforo Moro(1462–1471) • Niccolò Tron(1471–1473) • Niccolò Marcello(1473–1474) • Pietro Mocenigo(1474–1476) • Andrea Vendramin(1476–1478) • Giovanni Mocenigo(1478–1485) • Marco Barbarigo(1485–1486) • Agostino Barbarigo(1486–1501) XVI. yüzyıl Leonardo Loredan(1501–1521) • Antonio Grimani(1521–1523) • Andrea Gritti(1523–1538) • Pietro Lando(1538–1545) • Francesco Donato(1545–1553) • Marcantonio Trevisan (1553–1554) • Francesco Venier(1554–1556) • Lorenzo Priuli(1556–1559) • Girolamo Priuli(1559–1567) • Pietro Loredan(1567–1570) • I. Alvise Mocenigo(1570–1577) • Sebastiano Venier(1577–1578) • Niccolò da Ponte(1578–1585) • Pasquale Cicogna(1585–1595) • Marino Grimani(1595–1606) XVII. yüzyıl Leonardo Donato(1606–1612) • Marcantonio Memmo(1612–1615) • Giovanni Bembo(1615–1618) • Nicolò Donato(1618–1618) • Antonio Priuli(1618–1623) • Francesco Contarini(1623–1624) • I. Giovanni Cornaro(1624–1630) • Nicolò Contarini(1630–1631) • Francesco Erizzo(1631–1646) • Francesco Molin(1646–1655) • Carlo Contarini (1655–1656) • Francesco Cornaro (1656–1656) • Bertuccio Valier (1656–1658) • Giovanni Pesaro (1658–1659) • II. Domenico Contarini (1659–1674) • Nicolò Sagredo (1674–1676) • Alvise Contarini (1676–1683) • Marcantonio Giustinian (1683–1688) • Francesco Morosini(1688–1694) • Silvestro Valier(1694–1700) • II. Alvise Mocenigo(1700–1709) • XVIII. yüzyıl II. Giovanni Cornaro(1709–1722) • III. Alvise Mocenigo(1722–1732) • Carlo Ruzzini(1732–1735) • Alvise Pisani(1735–1741) • Pietro Grimani(1741–1752) • Francesco Loredan(1752–1762) • Marco Foscarini(1762–1763) • IV. Alvise Mocenigo1763–1779) • Paolo Renier(1779–1789) • Ludovico Manin*(1789–1797) † Marino Falier (1354–55) vatana ihanet ile suçlanmış, yargılanmış ve idam edilmiştir. * Francesco Foscari (1423–57)Onlar Konseyi tarafından Doçe'likten hal edilmiştir. * Ludovico Manin Fransa Devrimi İtalya ordusu komutanı Napolyon Bonaparte tarafından tahttan indirilip Venedik Cumhuriyeti ortadan kaldırılmıştır.