Gönen Çayı
| Gönen Çayı | |
|---|---|
 | |
| Kaynak | Kaz Dağı |
| Ağız | Marmara Denizi |
| Havza ülkeleri | 2174 km² |
| Uzunluk | 134 km |
| Kaynak rakımı | 850 m |
| Debi | 14,4 m³/s |
Gönen Çayı, Kaz Dağı'ndan doğup, Erdek Körfezi'ne dökülen Güney Marmara akarsuyu. Uzunluğu 134 km, havza alanı 2 174 km², kaynak rakımı 850 m'dir. Antik adı Aisepos'dur.
Gönen Çayı rejimi baskın şekilde yağışlara bağlı olduğu, Yağmurlu Akdeniz Rejimine sahiptir. Havza alanı kayaçlarını Neojen volkanitleri oluşturur.
Üç yan kolu, bir ana kolu olan akarsu fay sistemleri üzerinde yerleşmiştir. Yenice-Gönen fay alanına ana kol, Pazarköy ve Sarıköy fayları alanına yan kolları yerleşmiştir[1]. Ortalama 14,2 m³/sn olan akımı yan kollar ile birlikte 17 m³/sn'dir. Anlık akım en fazla 911 m³/sn, en az 0,024 m³/sn ölçülmüştür. Akım yağışlı mevsimde 185–250 m³/sn'ye ulaşır.
Gönen Çayı Marmara Denizi'ne doğru 5,5 km girintili, 28 km²'lik alüvyon dolgulu delta oluşturmuştur. Sarıköy ve Gönen çevresinde oluşturduğu geniş taşkın ovasında menderesler çizerek akar. Bu alanda 50 m alüvyon tabakası tespit edilmiştir.[1]. Havza alanında Misakça, Bostancı, Sarıköy, Gönen, Tütüncü, Kumköy, Yenice, Pazarköy, Kalkım yerleşim birimleri bulunur.[2]
Çay üzerinde sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla Gönen Barajı ve Hidroelektrik Santrali inşa edilmiştir.
Çay üzerinde Antik Roma devrinden kalma Güvercin Köprüsünün kalıntıları bulunur.
Galeri
Kaynakça
- 1 2 KAZANCI , Nizamettin ve ark.. "KOCASU VE GÖNEN ÇAYI DELTALARININ (MARMARA DENiZi GÜNEY KIYILARI) GÜNCEL MORFOLOJİLERİ VE TORTUL FASİYESLERİ". MTA Dergisi, 121. http://mta.gov.tr/v2.0/daire-baskanliklari/bdt/kutuphane/mtadergi/121_3.pdf.
- ↑ ÖZŞAHİN, Yrd. Doç. Emre (2013). "GÖNEN ÇAYI DELTASI’NIN TOPRAK ÖZELLİKLERİNİN COĞRAFİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ". EKEV AKADEMİ DERGİSİ. http://www.ekevakademi.org/Makaleler/1029593331_12%20Emre%20OZSAHIN.pdf. Erişim tarihi: 29 Ekim 2016.