İhtiman

İhtiman tarihi, günümüz yerleşiminin birkaç kilometre uzağında Bizans döneminde kale şehir olarak kurulan “Stiponion” ile başlamaktadır. 1355 yılında yaşanan İhtiman Muharebesi şehrin yakınlarında gerçekleşmiştir. İhtiman bölgesi 1370-71 yılında Lala Şâhin Paşa ya da Gazi Mihal Bey tarafından Osmanlı hakimiyetine alındı. Osmanlı hakimiyetinde İhtiman günümüz yerinde Anadolu’dan gelen Türkler’in yerleşimiyle baştan kuruldu. Konstantin Josef Jireček’e göre günümüz yerleşimin adı, “ahd ü aman” ibaresinin bir bozuk söylenişinden meydana gelmiştir. Osmanlı hakimiyetinin ilk yıllarında yerleşimden Ahtaman veya Ahtıman olarak da bahsedilmiştir. Yörük beylerinin ocaklığı olan yerleşime, son olarak Mihaloğullarından Mahmud Bey yerleşmiştir. Mahmud Bey burada vakıf kurmuş ve dönemin padişahı tarafından da kasabanın gelirleri de kurduğu vakfa verilmiştir. Vakıf gelirleri Fatih Sultan Mehmed döneminde tımara verilmiş ancak II. Bayezid zamanında yeniden vakfa dönüştürülmüştür.[2]

1526 yılı tahririne göre yerleşim; 53 Müslüman ve 19 Hristiyan haneden oluşmaktaydı. Ayrıca tarihi Stiponion yerleşiminde de kalabalık bir Hristiyan ahali bulunmaktaydı. Yerleşim küçük bir kasaba konumunu uzun yıllar sürdürdü. 1792-1804 yılları arasında Dağlı/Kırcali eşkıya gruplarının köyleri yakıp yıkmasıyla Müslüman ve Hristiyan köylüler, kasaba ve kaza merkezlerine göç etmeye başlamıştı. İhtiman da etrafının surlarla çevrili ve güvenlikli olması nedeniyle yoğun göçe sahne oldu. Stipon yerleşimi de bu dönemde yıkılmış ve kalabalık Hristiyan nüfusun İhtiman’a yerleşmesiyle kasabada Hristiyan nüfus daha fazla sayıda olmuştur.

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rus güçlerince ele geçirilen yerleşim, sonrasında da Berlin Antlaşması (1878) uyarınca imtiyazlı Doğu Rumeli vilayetine bağlandı. Bu dönemde Tatarpazarcığı sancağına bağlı bir kaza merkez konumundaydı. Ancak 1885 yılında Bulgaristan Prensliği tarafından ilhak edildi. Bu dönemde şehirdeki Müslüman nüfus önemli oranda azaldı. 1887’de 35 hâne, 1900’de 14 hâne, 1926’da 4 hâne Müslüman nüfusu kalmıştı. Jireček’in 1891’de basılan bir eserinde, 3.426 nüfuslu İhtiman kasabasında 142 Müslüman kaldığı belirtilmektedir. Bu dönemlerde yerleşimdeki Osmanlı eserlerinin önemli bir kısmı ortadan kalktı. Günümüze sadece harap haldeki Gazi Mihaloğlu Mahmud Bey Zâviyesi ile restorasyon görmüş hamamı ulaşabilmiştir.[3]

İhtiman belediyesine bağlı yerleşim yerleri;

• Klimovsk, Rusya

• Resmî site