Tarsuslu Damyanah
Damyanah (ö. 924), ya da Damian ve soy ismi Gulam Yazman ("Yazmanlı köle"), İslam dinine dönmüş Bizanslı Yunan asıllı, 896 ile 897 yılları arasında Tarsus valiliği yapmış ve erken 10. yüzyılda Bizans İmparatorluğu'na karşı yapılan deniz akınlarının önde gelen liderlerinden birdir.
Hayatı
Mısır'da Ahmed bin Tolun'un oğlu Humâreveyh'in yönetiminde bulunan Tolunoğulları'na bağlılığı kabul etmiş Hadım Tarsus valisi Yazman el-Hadım'ın (ö.891) islamiyeti kabul etmiş hizmetlisidir. Ekim 896'da Damyanah, o zamanki vali Ahmad ibn Tughan tarafından Tarsus valisi seçildi. Yusuf al-Baghmardi, onun yardımcısı ve bölgedeki askeri güçlerin komutanıydı.[1] Ancak Damyanah ve al-Baghmardi, Mart/Nisan 897'de Mütevekkil'in oğlu el-Muvaffak'ın eski mevla'sı Raghib liderliğinde şehrin Abbâsî yanlısı hizbinin çıkardığı isyan ile şehirden atıldılar.[2]
900'de Taberî, üç yıl önce şehirden kovulmasının intikamı olarak Damyanah'ın halife Mutazıd'ı 50 tane gemiden fazla şehrin filosunu yakması için çağırdığını yazar, bu Müslüman deniz gücünü büyük ölçüde zayıflatan bir gerçektir.[3] Bununla birlikte, Damyanah'ın kendisini en seçkin bir amiraldi. 891 veya daha büyük olasılıkla 901'de, Yunanistan 'daki Demetrias limanını ele geçirip ve yağmaladı.[4] Damyanah daha sonra Mısır’ı Tolunoğulları'dan alıp Abbâsî kontrolüne geri alan 904 -905 kış döneminde Muhammad ibn Sulayman al-Katib'in seferine katıldı; Nil nehrinin bir filosuna liderlik etti, kıyılarına baskın düzenledi ve Tolunoğulları güçlerinin tedariğinin gemilere yüklenmesini engelledi[5] Halkı, bir yıl önce Halife'nin kıyılarına saldıran Amiral Himerios komutasındaki Bizans filosuna yardım ettikleri için 7. yüzyıldan bu yana Arap-Bizans Kondominyumu ile tarafsızlaştırılmış bir bölge olan Kıbrıs'a 911 yılında saldırdı ve dört ay boyunca yağmaladı.[6] En son, 912 Ekim'inde, onun gibi İslam dinine dönmüş arkadaşı Trabluslu Leon ile birlikte, Sakız Adası açıklarında Himerios'a karşı kesin bir zafer kazandı.[7] Aynı yılın yazında, Kilikya thughur valisi Rustam ibn Baradu'ya, Bizans sınırındaki Lykandos vilayetine ve onun Ermeni valisi Melias'a yönelik bir saldırıda eşlik ettiği söylenir.[8]
Damyanah, 924'te, Kibirreoton Theması'nda Bizans kalesi olan Strobilos'a bir saldırıya öncülük ederken öldü. Ölümü, bir önceki yıl Trabluslu Leon'un muhtemel ölümüyle birlikte, Müslüman deniz üstünlüğünün ve Bizans kıyılarına sürekli olarak baskın yapılmasının yaşandığı bir dönemin sonunu getirdi.[9]
Kaynakça
- Rosenthal 1985, s. 34.
- Rosenthal 1985, s. 41.
- Rosenthal 1985, s. 91.
- Setton 1954, s. 318; Treadgold 1997, s. 466.
- Rosenthal 1985, s. 151.
- Setton 1954, s. 318; Pryor & Jeffreys 2006, s. 63.
- Pryor & Jeffreys 2006, s. 63; Treadgold 1997, s. 470.
- Rosenthal 1985, s. 196.
- Pryor & Jeffreys 2006, s. 64.
Kaynakça
- Pryor, John H.; Jeffreys, Elizabeth M. (2006). The Age of the ΔΡΟΜΩΝ: The Byzantine Navy ca. 500–1204 (İngilizce). Leiden, Hollanda and Boston, Massachusetts: Brill Academic Publishers. ISBN 978-90-04-15197-0. 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015.
- Rosenthal, Franz, (Ed.) (1985). The History of al-Ṭabarī, Volume XXXVIII: The Return of the Caliphate to Baghdad. The Caliphates of al-Mu'tadid, al-Muktafi and al-Muqtadir, A.D. 892–915/A.H. 279–302 (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN 0-87395-876-4. 5 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015.
- Setton, Kenneth (1954). "On the Raids of the Moslems in the Aegean in the Ninth and Tenth Centuries and their Alleged Occupation of Athens". American Journal of Archaeology (İngilizce). Cilt LVIII. Cambridge, Massachusetts. ss. 311-319. doi:10.2307/500384.
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2630-2.