Satyricon (film, 1969)

• Satyricon, yine bir İtalyan yönetmen Gian Luigi Polidoro'nun 1968'de çevirdiği aynı adlı komedi filmi ile karışıklık yaratmaması için birçok ülkede Fellini - Satyricon adı ile gösterime sunuldu. Fellini'nin filminin çekimleri sürerken çekimleri tamamlanan Polidoro'nun filmi de(Satyricon (film, 1968)) yine Petronius'un eserinden uyarlanmıştı. United Artists şirketi Fellini'nin filmi gösterime sunuluncaya kadar Polidoro'nun filminin piyasaya sürülmemesi karşılığında 1 milyon dolar ödemişti. Gian Luigi Polidoro "Satyricon" ismini daha önce tescil ettirmeyi başarmıştı. Federico Fellini filminde Satyricon ismini kullanabilmek için çok mücadele verdi ama davayı kaybetti. Bunun üzerine filminin ismini "Fellini - Satyricon" olarak değiştirmek zorunda kaldı.
• 1971 yılında Gideon Bachman "Satyricon" filminin çekim öyküsünü konu alan Ciao, Federico! adlı bir belgesel film çekmişti.
• "Satyricon" un 1970 yılında yine İtalya'da Satiricosissimo adıyla bir parodisi çevrilmiştir. Bu filmin başrollerinde Türkiye'de 002 Yavru ile Katip (Franco e Ciccio) olarak da tanınan komedi ikilisi Franco Franchi ve Ciccio Ingrassia rol almışlardı. Filmde ayrıca o yılların erotik filmlerinin tanınmış kadın oyuncusu Edwige Fenech de vardı.[3]

• Caligula (1979). Tinto Brass
• Salo ya da Sodom'un 120 Günü (Salò o le 120 giornate di Sodoma). (1975). Pier Paolo Pasolini
• Titus (1999) Julie Taymor

Güldürü filmleri olarak da;

• Aptallar Şehri (A Funny Thing Happened on the Way to the Forum). (1966). Richard Lester
• History of the World: Part I. (1981). Mel Brooks

• Tıpkı öteki filmlerinde olduğu gibi yönetmenin bildik saplantılarının yansımaları Satyricon da da gözlemlendiği gibi diğer filmlerinden keskin bir ayrılma da görülür. Federico Fellini, çekimler sırasında seti ziyaret eden romancı Alberto Moravia ile yaptığı bir söyleşide tarihsel dramanın fantastik bir yorumlaması olan filmi için "Satiricon dökümanter bir rüyadır" demişti[4].
• Eski Roma Neron zamanında tam anlamı ile ahlaki çöküşün dibine vurmuştu. Satyricon'daki karakterlerin tümü klasik aile ve toplum değerlerin uzak yozlaşmış, şehvet düşkünü, tamahkar, paragöz insanlardı. Bu anlamda Satyricon 1960'ların Avrupa'sındaki kargaşa ve ahlaki çürümenin de bir yansımasıdır. Film Woodstock festivalinin yapıldığı yıl çevrilmişti ve doğum kontrol haplarının yaygınlaşmasının hemen sonrası ile AIDS'in ortaya çıkışının arasında kalan cinsel çılgınlık dönemine denk gelmiştir. Zaten filmin alternatif adlarından biri de "The Degenerates" idi (İngilizce: Yozlaşmış, dejenere olmuş, soyu bozulmuş).
• Filmin uyarlandığı kitap "Satyricon", Roma İmparatoru Neron'un zamanında Petronius tarafından yazılmıştı bir süre sonra ortadan kayboldu. Yüzyıllar sonra ortaya çıktığında ise artık bir bütünlüğü kalmamıştı, eser artık bölük pörçük parçalardan ibaretti. Fellini kendi filminin de başı sonu belli olmayan parçalardan oluşmasını orijinal eserin de aynı durumda olmasına bağlar.[5]
• Filmin 9 Kasım 1968'de başlayan çekimleri 1969'un Mayıs ayına kadar sürmüştü.
• Filmin kurgusunu yapan Ruggero Mastroianni, aktör Marcello Mastroianni'nin küçük kardeşidir.
• Filmin çeşitli uluslara mensup oyuncularından bazılarıyla Fellini daha önce de çalışmıştı. Bunlardan Magali Noël 1932 İzmir doğumludur[6] ve birçok Fransız ve İtalyan yapımında rol almıştı. Fellini'nin Amarcord'unda ve La Dolce Vita'sında da oynamıştı. Capucine ve Alain Cuny Fransız, Martin Potter ve Max Born İngiliz, Hiram Keller ise Amerikalıdır.
• Neden başrolleri İtalyan oyunculara değil de yabancı aktörlere oynattığı sorulunca Fellini şu esprili cevabı vermişti; "Çünkü İtalya'da eşcinsel yok da ondan"[7]

• Filmin özgün müziklerini Fellini'nin birçok filminde olduğu gibi yine Nino Rota yapmıştır. Nino Rota'dan başka Tod Dockstader, Andrew Rudin ve İlhan Mimaroğlu'nun da besteleri filmde kullanılmıştı. Özellikle filmin 31. dakikasından sonraki Türkçe sözlerin de işitildiği atonal elektronik müzik bölümünün İlhan Mimaroğlu'na ait olduğu anlaşılmaktadır.

• IMDb'de Fellini - Satyricon
• allmovie.com'da "Fellini Satyricon"24 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Roger Ebert'in Satyricon eleştirisi28 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.