NKVD tarama kampı

NKVD tarama kampı veya NKVD özel kampı, II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra NKVD tarafından kurulan, Nazi Almanyası'na esir düşen savaş esirlerin esaret altında neler yaşadığını araştırmak amacıyla kurulan kamplardır.[1] İlk olarak 28 No.lu Emir ile 28 Aralık 1941 tarihinde "özel kamp" adıyla kurulan kampların ismi 20 Şubat 1945’teki “doğrulama ve tarama kampları” olarak değiştirildi.[1][2][3]

Almanya'nın Sovyetlerin ele geçirdiği bölgede Sovyetler Birliği vatandaşları için geri gönderme kamplarının listesi, 2 Ekim 1945, Rusya Federasyonu Devlet Arşivleri, Moskova.

Savaş sonrası tüm savaş esirlerine ihanet ve casusluk gerekçeleriyle şüpheli gözle bakıldı. Esirlerin esaret altında neler yaşadığını araştırmak amacıyla tarama kampları kuruldu. Nazilerle işbirliği içerisinde olanlar veya ağır suç işlediği tespit edilenler cezalandırılırken esaret altındayken Nazi karşıtı eylemlerde bulunan bazı askerler Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edildi ve savaş sonrasında onurlandırıldı.

Tarihçe

27 Aralık 1941 tarihli Devlet Savunma Komitesi kararıyla Naziler tarafından ele geçirilen eski Kızıl Ordu askerlerini test etmek için NKVD tarama kampları kuruldu.[4] 1942 yılında yirmiden fazla tarama kampı mevcuttu. Pratikte yüksek güvenlikli askeri hapishanelerdi ve herhangi bir suç işlemeyen mahkûmlar için tasarlanmıştı.[5] Savaşın sona ermesinden Sovyet organlarının eski esirlere yönelik şüpheleri arttı. Nazi Almanyası'nın teslim olmasından üç sonra 11 Mayıs 1945'te Stalin, eski esir askerler ve Nazi Almanyası'na zorunlu çalıştırılmak için gönderilen Sovyet vatandaşları için çok sayıda kontrol kampının kurulmasını emretti. Her biri 10 bin kişilik yüz civarında kamp kurulması planlandı. Eski esirler NKVD, NKGB ve SMERŞ tarafından incelemeye tabi tutuldu.[6] Tarama kamplarının yaşam ve çalışma sistemi gulag sistemine benziyordu ve genellikle eski esirlerin iş gücünü kullanmak amacıyla sanayi tesislerinin yakınında kuruldu.[7] Kampta ağır suç işlediği tespit edilenler Sovyet Ceza Kanunu'ndaki 58. yasanın 1b maddesine tabi tutuldu. Bu madde savaş sırasında ölüm cezasını öngörürken, savaş sonrası en çok 10 yıl çalışma ve 5 yıl kamu haklarından mahrum bırakılma olarak uygulandı.[8] Yargıçlar özellikle Batılı ülkelerin serbest bıraktığı kişilere veya yabancı ülkelerdeki direniş hareketlerine katılan Sovyet vatandaşlarına karşı daha fazla şüpheyle yaklaştı. Bu gibi olayların kesinleşmiş durumlarında mahkemeler Nazilerle işbirliği konusuna benzer ağır cezalar verdiler.[7] Suçlu bulunan eski esirlerin aileleri de tutuklama, sürgüne gönderme gibi çeşitli baskılara maruz kaldılar.[9]

Ayrıca bakınız
  • NKVD özel kampları (1945-50)

Kaynakça
  1. Шевченко, Владимир Вячеславович, "Деятельность лагерей специального назначения НКВД СССР в 1941 - 1946 годах" 22 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ph.D. thesis summary, 2010
  2. Приказ НКВД СССР № 001735 от 28 декабря 1941 Г.//РГВА. Ф.1п. Оп.37а. Д.2. Л. 1-3.
  3. Приказ НКВД № 00100 от 20 февраля 1945 г//ГАРФ. Ф.9401. Оп.1а. Д.135. Л.172 Об.
  4. "Государственный Комитет Обороны Постановление № ГКО-1069сс от 27 декабря 1941 г" (Rusça). Soldat.ru. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2019.
  5. "Судьба военнопленных и депортированных граждан СССР. Материалы Комиссии по реабилитации жертв политических репрессий". Новая и новейшая история (Rusça), 2. 1996. s. 91-112. ISSN 0130-3864.
  6. Beevor, Antony (2000). Stalingrad (Lehçe). Książka i Wiedza. s. 367. ISBN 83-05-13135-1.
  7. Soljenitsin, Aleksandr (1991). Archipelag GuŁag. T. I. (Lehçe). Nowe Wydawnictwo Polskie. s. 224-228. ISBN 83-85135-00-6.
  8. Gdański, Jarosław W. (2005). Zapomniani żołnierze Hitlera (Lehçe). Wydawnictwo De Facto. s. 49. ISBN 9788389667328.
  9. Nowakowski, Tomasz; Skotnicki, Mariusz (1995). Kijów 1941 (Lehçe). Wydawnictwo Altair. s. 40. ISBN 83-86217-15-4.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.