1. Lig play-offları

1. Lig play-offları, 1. Lig'de fikstür tamamlandıktan sonra Süper Lig'e yükselecek son takımı belirlemek için oynanan maçlara verilen ad.

Güncel sistemde 1. Lig'i 3., 4., 5. ve 6. bitiren takımlar play-off'a kalmakta, 3. ile 6., 4. ile 5.'nin çift maç usulü karşı karşıya geldiği yarı finalden galip çıkan takımlar fİnale yükselmektedir. TFF'nin belirlediği tarafsız bir sahada tek maç üzerinden oynanan final maçını kazanan takım bir Süper Lig'e yükselmektedir.

Tarihçe

İlk kez 1963-64 sezonunda oynanmaya başlanan 1. Lig'de Süper Lig'e yükselecek takımları belirlemek için değişik sistemler uygulanmıştır. Tek ligden o zaman Süper Lig'den düşen takım sayısına göre bir, iki veya üç takımın çıktığı, grup sistemine geçilip grup birincilerinin çıktığı, gruplarda belli sırayı alan takımların Yükselme grubu adı altında tekrar mücadele ettiği sistemlerle beraber yükselecek son takımı belirlemek için play-off sistemi de kullanılmıştır.

1. Lig'de play-off sistemi ilk kez 1978-79 sezonunda uygulanmıştır. Bu sezonda 16 takımdan oluşan Kırmızı Grup ve 15 takımdan oluşan Beyaz Grup'un birincileri Süper Lig (o zamanki adıyla Türkiye 1. Futbol Ligi)'e çıakrken, gruplarını ikinci sırada bitiren Kayserispor ve MKE Ankaragücü Yükselme maçı oynamış ve bu maçta Ankaragücü'nü 3-0 yenen Kayserispor üst lige yükselen son takım olmuştur. Bu sistem ertesi sezon olan 1979-80 sezonunda uygulandıktan sonra bir daha uygulanmamıştır.

Boluspor ile Eskişehirspor'un BJK İnönü Stadyumu'nda karşılaştığı 2008 Play-off final maçında tribünler.

1. Lig'de sonraki play-off maçları 1993-94 sezonundan 2000-01 sezonuna kadar yapıldı. Bu yıllar arasındaki sistemde ise onar takımdan oluşan 5 kademe grubunda maçlar tamamlandıktan sonra gruplarını ilk iki sırada bitiren takımlar Yükselme Grubu'na kalıyor ve burada çift devreli lig usulüyle karşılaşırken, 5 kademe grubunda kalan takımlar kendi gruplarındaki takımlarla kademe gruplarında topladıkları puanlar silinmeden Klasman Grubu adı altında oynamaya devam ediyorlardı. Yükselme ve Klasman grupları sona erdiğinde Yükselme grubundaki ilk iki takım üst lige çıkarken, burada 3.,4. ve 5. sırayı alan takımlarla Klasman gruplarını birinci bitiren 5 takımın katıldığı 8'li play-off sonrasında final maçını kazanan takım üst lige yükselen son takım olarak belirleniyordu.

1993-94 sezonunda ise Süper Lig'deki takım sayısının 16'dan 18'e çıkarılması sebebiyle Yükselme grubunu ilk iki sırada bitiren Petrol Ofisi GSK ve Denizlispor'un yanı sıra 3. bitiren Vanspor'da üst lige yükselmiş, bunun yanı sıra oynanan play-off'lar sonucu finale yükselen Antalyaspor ve Adana Demirspor'unda üst lige çıkmasıyla tam 5 takım üst lige yükselmiştir.

2001-02 sezonunda ligin adının Türkiye 2. Futbol Ligi'nden 2. Futbol Ligi A Kategorisi olarak değişmesinden sonra play-off sistemi kaldırılmış, 2005-06 sezonuna kadar 18 takımlı (ilk sezon 20 takım) ligde ilk üç sırayı alan takımlar Süper Lig'e yükselmiştir.

2005-06 sezonundaysa ligin adı bu kez Lig A oldu ve play-off sistemi tekrar getirildi. Bu sistemde 18 takımlı ligde ilk iki sıra direkt olarak Süper Lig'e yükselirken, 3., 4., 5. ve 6. sırayı alan takımlar play-off'a kaldı. Federasyonun belirlediği tarafsız bir sahada tek maçlı eliminasyon sistemine göre oynanan play-off'larda yarı finalde 3. sırayı alan takım 6. sıradki, 4.sırayı alan takım ise 5. sıradaki takımla oynuyor ve bu maçları galip bitiren takımalr finale yükseliyordu. Yine tek maç üzerinden oynanan finali kazanan takım üst lige yükselen son takım oluyordu.

2009-10 sezonuna kadar bu sistem devam ederken 2009-10 sezonunda play-off'a kalan takımlar Yükselme grubu adı altında tarafsız sahada tek devreli lig usulü karşılaştılar ve bu grubu birinci bitiren Konyaspor Süper Lig'e yükselen takım oldu.

2010-11 sezonunda eski play-off sistemine geri dönüldü ancak yarı final maçlarının tarafsız sahada tek maç usulü oynanmasından vazgeçilerek deplasmanlı çift maç sistemine geçilmiş, final maçı ise eskisi gibi tarafsız sahada tek maç usulü oynanmaya devam etmiştir.

Play-off maçları

Yükselme maçları
Sezon
Şampiyon
Skor
Finalist
Stadyum
Yarı finalistler
Çeyrek finalistler
1978-79
Kayserispor
3-0
MKE Ankaragücü
İzmir Atatürk Stadyumu
-
-
1979-80
Boluspor
3-0
Düzcespor
İzmir Atatürk Stadyumu
-
-
Ekstra play-offlar
Sezon
Şampiyon
Skor
Finalist
Stadyum
Yarı finalistler
Çeyrek finalistler
1993-94
Adana Demirspor
Antalyaspor
-
-
Ankara 19 Mayıs Stadyumu
Çanakkale Dardanelspor
İstanbulspor
Hatayspor
Konyaspor
Erzurumspor
Bakırköyspor
1994-95
Eskişehirspor
2-1
Aydınspor
Konya Atatürk Stadyumu
Adanaspor
Çanakkale Dardanelspor
Erzurumspor
Orduspor
Bucaspor
Boluspor
1995-96
Zeytinburnuspor
1-0
Diyarbakırspor
Ankara 19 Mayıs Stadyumu
Elazığspor
Kardemir Karabükspor
Kemerspor
Çaykur Rizespor
Yeni Salihlispor
Balıkesirspor
1996-97
Şekerspor
0-0
(4-2 pen.)
Adanaspor
Antalya Atatürk Stadyumu
Adıyamanspor
Kartalspor
Bucaspor
Konyaspor
Zonguldakspor
Mersin İdman Yurdu
1997-98
Sakaryaspor
1-0
İstanbul BB
Eskişehir Atatürk Stadyumu
Erzincanspor
Denizlispor
Marmarisspor
Ankaraspor
Kartalspor
Diyarbakırspor
1998-99
Göztepe
1-0
Çaykur Rizespor
Antalya Atatürk Stadyumu
Batman Petrolspor
Yimpaş Yozgatspor
Ankaraspor
Mersin İdman Yurdu
Marmarisspor
Kayserispor
1999-2000
Çaykur Rizespor
2-0
Diyarbakırspor
Antalya Atatürk Stadyumu
Aydınspor
Konyaspor
Gaziantep BB
Ağrıspor
Kardemir Karabükspor
Ankaraspor
2000-01
Malatyaspor
0-0
(4-2 pen.)
Sakaryaspor
Konya Atatürk Stadyumu
Kayserispor
Altay
Akçaabat Sebatspor
İstanbul BB
Aydınspor
Konyaspor
Play-offlar
Sezon
Şampiyon
Skor
Finalist
Stadyum
Yarı finalistler
Çeyrek finalistler
2005-06
Sakaryaspor
4-1
Altay
Ankara 19 Mayıs Stadyumu
İstanbulspor
Orduspor
-
2006-07
Kasımpaşa
3-3
(7-6 pen.)
Altay
Ankara 19 Mayıs Stadyumu
Diyarbakırspor
Malatyaspor
-
2007-08
Eskişehirspor
2-0
Boluspor
BJK İnönü Stadyumu
Sakaryaspor
Diyarbakırspor
-
2008-09
Kasımpaşa
2-1
Karşıyaka
Yenikent ASAŞ Stadyumu
Altay
Boluspor
-
2009-10
Konyaspor
-
-
Atatürk Olimpiyat Stadyumu, Ali Sami Yen Stadyumu
Altay
Karşıyaka
Adanaspor
-
2010-11
Orduspor
1-0
Gaziantep BB
Ankara 19 Mayıs Stadyumu
Çaykur Rizespor
TKİ Tavşanlı Linyitspor
-
2011-12
Kasımpaşa
3-2
(uzt.)
Adanaspor
Ankara 19 Mayıs Stadyumu
Konyaspor
Çaykur Rizespor
-
2012-13
Konyaspor
2-0
Manisaspor
Eskişehir Atatürk Stadyumu
Bucaspor
Adana Demirspor
-
2013-14
Mersin İdman Yurdu
2-0
Samsunspor
Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu
Orduspor
Ankaraspor
-
2014-15
Antalyaspor
2-2
(4-1 pen.)
Samsunspor
Başakşehir Fatih Terim Stadyumu
Adana Demirspor
Alanyaspor
-
2015-16
Alanyaspor
1-1
(3-1 pen.)
Adana Demirspor
Konya Büyükşehir Belediye Stadyumu
Balıkesirspor
Elazığspor
-
2016-17
Göztepe
1-1
(3-2 pen.)
Eskişehirspor
Antalya Stadyumu
Boluspor
Giresunspor
-
2017-18
BB Erzurumspor
0-0
(5-4 pen.)
Gazişehir Gaziantep
Bursa Büyükşehir Belediye Stadyumu
Boluspor
Ümraniyespor
-
2018-19
Gazişehir Gaziantep
1-1
(5-3 pen.)
Hatayspor
Başakşehir Fatih Terim Stadyumu
Adana Demirspor
Osmanlıspor
-
2019-20
Fatih Karagümrük
1-1
(6-5 pen.)
Adana Demirspor
Eryaman Stadyumu
Akhisar Belediyespor
Bursaspor
-
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.