İskandinav ülkeleri

Danimarka bayrağı

Başkenti Kopenhag olan Danimarka, anayasal monarşi ile yönetilir. Grönland ve Faroe Adaları da Danimarka'ya aittir. Hatta İzlanda, 1944 yılına kadar Danimarka yönetimi altında kaldı.

Ayrıca Danimarka, rahat yaşam ölçünlerine, yüksek düzeyde devlet hizmetleri ve aktarımları ve dış ticarete yüksek bağımlılığa sahip çağdaş bir piyasa ekonomisidir. Ekonomiye, tüm işlerin %80'ini sağlayan hizmetler işkolu hakimdir; oysa tüm çalışanların yaklaşık %11'i üretim ve %2'si ise tarımda çalışmaktadır. Kişi başına düşen nominal gayri safi millî gelir, 2017 yılında 55,220 dolarla dünyanın en yüksek onuncu nominal GSMG'si idi. Satın alma gücünde kişi başına düşen millî gelir, $52.390 ABD doları veya dünya çapında en yüksek 16. ekonomi olarak düzelmeye uğradı.[7]

Resmi adı Finlandiya Cumhuriyeti, Baltık Denizi kıyısında bulunan bir Kuzey Avrupa ülkesidir. İskandinav yarımadasında bulunuyor, başkenti Helsinki'dir. Doğusunda Rusya, kuzeyinde Norveç ve batısında İsveç yer almaktadır.

Finlandiya 1155 tarihinde İsveç Krallığına dahil edilmiştir. İsveç hakimiyeti altında olduğu 1809 tarihine kadar süren dönemde batı tarzında yargı, kamu idaresi, siyasi sistem ve sosyal hizmetler alanlarında sağlam kuruluşların temelleri atılmıştır. Laik kuruluşların yanı sıra Katolik Kilisesi ve 16. yüzyıldaki Reformların ardından Evanjelik Lüteryen Kilisesi güçlü kuruluşlar arasındaki yerlerini almıştır.

18. yüzyılın sonunda, İsveç gücü azaldıkça, bağımsız Finlandiya fikri ortaya çıkmıştır. 1809 tarihinde Finlandiya, Rus Çarına bağlı Özerk Çar Dukalığı olmuştur. Finlandiya kendi hukuk sistemini, gelişen ulusal ekonomisini ve ordu birimlerini korumuştur. 1865 tarihinde Finlandiya kendi para birimi olan Markka’yı çıkarmıştır. Parlamenter bir hükûmet sistemi ile hukukun üstünlüğüne dayalı bir hükûmet geliştirmiştir. Böylece Bağımsız Finlandiya yolunda önemli bir adım atılmıştır.

Finlandiya bayrağı

Rus Devrimi ile Finlandiya bağımsızlığını ilan etmek için 6 Aralık 1917 tarihinde büyük bir fırsat elde etmiştir. Sovyet Rusya Hükûmeti 31 Aralık’ta Fin bağımsızlığını tanımıştır. Komşu devletler ve batı ulusları tarafından da tanınma süreci hızlı bir şekilde gerçekleşmiştir. Fransız sistemine benzeyen Finlandiya Anayasası, 17 Temmuz 1919 tarihinde kabul edilmiştir.

Sovyetler Birliğinin Finlandiya’ya 1939’da düzenlediği saldırının ardından, tarafsız Finlandiya bir anda II. Dünya Savaşı'nın içine çekilmiştir. Finlandiya 1939-1940 ve 1941-1944 yılları arasında Sovyetler Birliği ve 1944-1945 yılları arasında Almanya ile savaşmıştır. Savaşın sonunda Finlandiya topraklarının %10’u ile 100,000 insan kaybetmiştir. Bu sonuç ile zamanında dört milyon nüfusa sahip olan ulus çok ağır bir bedel ödemiştir.

1944 yılının sonbaharı Finlandiya için çok zor geçmiştir. Savaşta kaybedilerek Sovyetler Birliği'ne bırakılan Karelya ilindeki 400,000 insan ülkedeki başka yerlere yerleştirilmiştir. Laponya büyük oranda tahrip edilmiş ve yeniden yapılandırmak zorunda kalınmıştır. Sovyetler Birliği ile yapılan barış antlaşması Finlandiya’nın zamanında birçok ekonomi uzmanının imkânsız gördüğü oranlarda savaş tazminatı ödemesine neden olmuştur.

1947 Paris Antlaşması çerçevesinde, Finlandiya Sovyetler Birliğine savaş tazminatı ödemek ve belli bir toprak parçasını bırakmak zorunda kalmıştır. Finlandiya’nın güçlü bir ekonomik yönetime sahip olmasından gelen ünü, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları arasındaki dönemde yabancı borçlarını ödemesine ve II. Dünya Savaşının ardından Marshall Planı'ndan yardım almadan yeniden yapılanmasına dayanmaktadır.[8]

İsveç bayrağı

Resmi olarak İsveç Krallığı, Kuzey Avrupa'daki İskandinav yarımadasında bulunan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşuları batı ve kuzeyden Norveç, doğudan Finlandiya'dır. İsveç ayrıca güneydeki Öresund Köprüsü ile Danimarka'ya bağlıdır. Yaklaşık 450.295 km²'lik bir alana sahip olan İsveç, Avrupa Birliği ülkeleri arasında üçüncü büyük ülkedir. Ülkenin toplam nüfusu 10.182.291 milyondur. İsveç'in başkenti aynı zamanda ülkenin en büyük şehri olan Stockholm'dur. Başkentte 2 milyon insan yaşıyor ve 1.3 milyonu merkezde yaşıyor. Ülkenin diğer büyük şehirleri sırasıyla Göteborg ve Malmö'dür. İsveç, parlamenter sisteme sahip ve meşru bir monarşiyle yönetilen bir ülkedir. Ayrıca, ülke 1 Ocak 1995'ten beri bir Avrupa Birliği ülkesidir.

Norveç bayrağı

Resmi adı ile Norveç Krallığı, Kuzey Avrupa'daki İskandinav Yarımadası'nın batısında bir ülkedir. Finlandiya, İsveç ve Rusya'ya komşu olan ülkenin batısında, Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Norveç Denizi'ne kıyısı vardır. Anayasal monarşiyle yönetilen ülkenin başkenti Oslo'dur. Norveç 385.207km²'lik bir alana yayılmıştır. Avrupa Birliği'ne olumsuz yaklaşımlarının nedeni, balıkçılık endüstrisini olumsuz etkileyeceklerine yönelik çekinceleridir. Diğer yandan; Norveç, İsviçre, İzlanda ve Lihtenştayn ile EFTA'nın (Avrupa Serbest Dolaşım Örgütü) üyesidir ve bu örgütten ayrılmak ya da Avrupa Birliği'ne geçmek istememektedir.

Reykjavik'den bir görüntü

İzlanda bayrağı

Grönland'ın güneydoğusunda, Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde ve İskandinavya ile Büyük Britanya'nın kuzeybatısında yer alan bir ada ve Avrupa ülkesidir. Başkenti ve en büyük şehri, ülkenin güneybatısındaki Reykjavík’tir. Reykjavík içerisinde İzlanda nüfusunun üçte ikisinden fazlasını barındırmaktadır. Reykjavik dünyanın en kuzey başkenti olarak kabul edilir. Resmi olarak İzlanda Avrupa Birliği'nin bir parçası değildir. Diğer bir deyişle, coğrafi olarak Avrupa'nın değildir fakat kültürel olarak Avrupa'nın bir parçasıdır. İzlanda, şu anda AB yasalarına göre oy kullanmayan bir katılımcı olarak İskandinav Pasaport Birliği ve Schengen Bölgesi üyesidir.

Faroe Adaları bayrağı

Faroe Adaları'nın başkenti olan Torshavn'dan bir fotoğraf

Kuzey Atlantik Okyanusu’nda yer alan ve Danimarka’ya bağlı olan Faroe Adaları’nın başkenti Torshavn, yaz aylarında sıcaklığın 12-13 dereceye çıkmasıyla çok sayıda turist ağırlıyor. Keçileri ile meşhur olduğu için “Keçi ülkesi” olarak da anılan Faroe Adaları’nda yaklaşık 50 bin insan nüfusu bulunurken 80 bine yakın keçi bulunuyor. Kuzey’de yer alan bir ada ülkesi olması nedeniyle çok fazla yeşil alana sahip olan Faroe Adaları’nda hayvancılığın yanı sıra geçim kaynağı olarak balıkçılık da yapılıyor. İzlanda ile İskoçya arasında kalan ve toplamda 18 adadan oluşan Faroe Adaları, tarih boyunca farklı krallıkların himayesinde kaldı. Günümüzde ise Danimarka'ya bağlı özerk bir bölge olarak yönetilmeye devam ediyor.[9]

Ülkenin başkenti Torshavn, aynı zamanda en büyük yerleşim yeri unvanına da sahiptir.

Aland bayrağı

Aland Adalarında'ki Hammarland şehrinden bir fotoğraf

Aland Adaları, Güneybatı Finlandiya'da Ahvenanmaa Özerk Bölgesi'ni (maakunta) oluşturan takımadalar. Botni Körfezi girişinde, Aland Denizi'nin doğusunda, İsveç kıyılarının 25 mil açığındadır. Yalnızca 80 ada üzerinde yerleşme vardır; bunun dışında 6 bin ada ıssızdır. Alçak kayalıklarla birlikte yüzölçümü 1.481 km²dir.[10]

Grönland; Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka'ya bağlı bir özerk bölgedir. 900 yılında Gunnbjorn Ulfsson Grönland'ı keşfetmiştir. 986 yılında ise Kızıl Erik, Grönland'da bir Viking sömürgesi kurdu. 1985 yılında AB'den ayrılmıştır.

Grönland dağları

Grönland bayrağı

Grönland Adası, adanın yerli halkı Kalaallit dilinde: Kalaallit Nunaat, anlamı "Kalaallit'lerin ülkesi" demektir. Ayrıca, Danca olarak bakıldığında ise Grønland sözcüğü ise, "Yeşil Ülke" anlamına gelmektedir. Atlas Okyanusu'nda bulunan Grönland, Kuzey Amerika kıtasına bitişik olmakla birlikte tarihsel olarak Avrupa ile bağları daha fazladır. Her ne kadar geniş özerklikleri olsa da, Danimarka Kraliyet Birliği'nin bir parçasıdır. Danimarka'ya bağlı olarak 1973 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu'na dahil olan Grönland, 23 Şubat 1983 tarihinde yapmış olduğu bir halk oylaması sonucunda AET'den ayrılma kararı alır ve gelişmelerin ardından 1 Şubat 1985'te Grönland kendi isteğiyle topluluktan ayrılır; hâlen Avrupa Birliği'nin dışındadır.[11]

Ortalama sıcaklığın -7^oC olmasına karşın iklim kuru ve güneşlidir. Kışlar soğuktur ve buzlu bölgelerde sıcaklık yazın bile donma noktasının altındadır.

İskandinavya'da en fazla nüfusa sahip olan ülke İsveç'tir. İsveç'in nüfusu 31 Ağustos 2020 itibari ile 10 milyonu geçmiştir.[12]

Nüfus tablosu

Üke	Nüfus	Kaynak
İsveç	10.367.232	[13]
Danimarka	5,822,763	[14]
Finlandiya	5.528.737	[15]
Norveç	5.432.580	[16]
İzlanda	364.134	[17]
Faroe Adaları	52.337	[18]
Åland	29.419	[19]

(Soldan sağa) Norveçli, Danimarkalı ve İsveçli askerlerin el ele veren 19. yüzyıldan kalma bir poster görüntüsü

İskandinavcılık, İskandinavya ülkeleri arasında çeşitli derecelerde işbirliğini destekleyen bir ideolojidir. İskandinavcılık, ortak bir İskandinav geçmişini, paylaşılan bir kültürel mirası, ortak bir İskandinav mitolojisini ve ortak bir dil veya lehçe sürekliliğini (Eski İskandinav dilinin ortak ata dilinden) teşvik etmeye odaklanan ve bu hareketin ortaya çıkmasına neden olan edebi, dilbilimsel ve kültürel hareketi kapsar. İskandinavcılık, İzlanda ve Finlandiya'yı içerecek şekilde kapsamını genişletiyor.

• İskandinav haçı

• İskandinavya

• Kuzey Cermenleri

• İskandinavcılık