Ankara'daki anıtlar ve heykeller

Cumhuriyet dönemi Ankara'sında açılan ilk anıt namazgah tepedeki Etnoğrafya Müzesi önüne yerleştirilen Atlı Atatürk Anıtıdır , anıt 29 Ekim 1927 yılında açılmış , bu anıtı Zafer Meydanındaki Mareşal Atatürk Anıtı ve Ulus Zafer Anıtı izlemiştir.[1]

1980'li yıllarda dönemin belediye başkanı Ali Dinçer, kentte oluşturulan yaya bölgelerine heykel koymak üzere girişimde bulunur. Ankara, Gazi Eğitim Enstitüsü Heykel hocalarından Burhan Alkar, Remzi Savaş ve Metin Yurdanur üçer adet heykel yaparlar. Burhan Alkar’ın soyut anlayışta galvandizli su borusundan yaptığı Atılım isimli heykeli konulduğu Sakarya yaya bölgesinden kaldırılır. Yine aynı bölgeye konulan Barış kompozisyonu yerinde durmaktadır. Remzi Savaş Abdi İpekçi parkındaki havuza bronz fıskiye kompozisyonuyla, Sakarya yaya bölgesine konulmak üzere iki adet soyutlanmış bronz kompozisyon gerçekleştirir. Ancak bu iki heykel yerlerine konulamadan 12 Eylül 1980 yönetimi tarafından malzemelerinden yararlanmak amacıyla eritilir. Metin Yurdanur’un Ankara Garı önündeki Miras isimli heykeli ve Sıhhıye Abdi İpekçi parkındaki Eller heykeli de bu dönemde yapılmış çalışmalardır.

17-25 Aralık 2007 tarihinde Ankara Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezinde Umut Erhan ve Haldun Cezayirlioğlu katkıları ile Ankara Şehir Anıt ve Heykelleri Fotoğraf Sergisi[2] düzenlenmiş ve proje devamında Ankara’nın Heykelleri : bir web projesi[3] adı altında web sitesi yayına başlamıştır.

Liste

Anıt / Heykel Bulunduğu yer Yapan Açılış Resim
Atatürk ve Hukuk Ankara Adliye Sarayı bahçesi , Sıhhiye Metin Yurdanur[4] 1995
TESK anıtı İnönü Meydanı üzerinde Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu binası önü Metin Yurdanur 2001
Muzaffer Sarısözen Ankara Radyosu karşısında Cumhuriyet Parkı içinde. Metin Yurdanur 1993
Miras Ankara Garı önü Metin Yurdanur 1980
Maliye Bakanlığı Anıtı ? Metin Yurdanur 1994
Eller Abdi İpekçi Parkı içi Metin Yurdanur 1980
Dayanışma Heykeli Batıkent Metin Yurdanur 1983
İnsan Hakları Heykeli Yüksel Caddesi yaya bölgesi Metin Yurdanur 1990
Dans Cemre Parkı , Demetevler Metin Yurdanur 1992
Su Perilerinin Dansı Kavaklıdere , Kuğulu Park karşısı Metin Yurdanur 1992
Su Perilerinin Dansı Ankara Güzel sanatlar genel müdürlüğü bahçesi , Hipodrum Metin Yurdanur ?
Anayasa Mahkemesi Anıtı ? Metin Yurdanur 1995
27 Aralık Anıtı ? Metin Yurdanur 2000
İsmet - johibe İnönü Heykeli Pembe Köşk Bahçesi Metin Yurdanur ?
Madenci Olgunlar sokak girişi Metin Yurdanur ?
Başöğretmen Atatürk Bakanlıklar semti , MEB bakanlığı bahçesi Tankut Öktem 1983
Atlı Atatürk Anıtı Ankara Etnografya Müzesi önü Pietro Canonica 1927
Mareşal Atatürk Anıtı Atatürk Bulvarı üzeri , Zafer Meydanı Pietro Canonica 1927
Zafer Anıtı Ulus Meydanı Heinrich Krippel 1927
Cüneyt Gökçer Heykeli Ankara Opera Sahnesi önü ? ?
İbrahim Çallı Heykeli Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi bahçesi ? ?
Leyla Gencer Heykeli Ankara Opera Sahnesi önü ? ?
Mimar Sinan Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nin bahçesinde. Hüseyin Anka Özkan 1966
Atatürk ve Gençlik Cebeci Atatürk Öğrenci Yurdu bahçesinde Hüseyin Anka Özkan 1970
Mithat Paşa Ulus semti , Ziraat Bankası Genel Müdürlüğünün bahçesinde Hüseyin Anka Özkan 1966
Kadın Heykel Grubu[5] Anıtkabir Hüseyin Anka Özkan 1953
Erkek Heykel Grubu[6] Anıtkabir Hüseyin Anka Özkan 1953
Aslan Heykel Grubu[7] Anıtkabir Hüseyin Anka Özkan 1953
Kardeş şehirler İzmir Caddesi’nin Gazi Mustafa Kemal Bulvarı’ndan girişi ? ?
Korede Savaşan Türkler ? ? 1973
Taşankara Çankaya ilçesi Sakarya Caddesi yaya bölgesi Jørgen Haugen Sørensen 1992
Hitit Güneş Kursu Sıhhiye Meydanı Nusret Suman 1978
Fen Fakültesi Atatürk Anıtı Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, Tandoğan Nusret Suman 1964
Çocuk Heykeli Hacettepe Üniversitesi Hastanesi önü Nusret Suman ?
Güvenlik Kızılay Meydanında Güvenpark içerisinde Anton Hanak
Joseph Thorak
1935
Atatürk Anıtı ODTÜ yerleşkesi Şadi Çalık 1968
ODTÜ Bilim Ağacı ODTÜ yerleşkesi Eskşehir Yolu kapısı Tamer Başoğlu 1966
Tarımcı Atatürk (arka yüz) Atatürk Orman Çiftliği Burhan Alkar[8] 1981
Tarımcı Atatürk (ön yüz) Atatürk Orman Çiftliği Burhan Alkar[8] 1981
Seymenler Anıtı Seymenler Parkı Burhan Alkar 1983
Sincan Atatürk Anıtı Sincan , Lale Meydanı Burhan Alkar 1993
Hasat Sonu Kumrular sokak ile Toprak Mahsulleri Ofisi binasının kesiştiği noktada Burhan Alkar 1989
Uzay ve Gençlik ODTÜ yerleşkesi Burhan Alkar 1968
Atatürk Anıtı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Burhan Alkar 1998
Gençlik Anıtı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Burhan Alkar 1995
Barış Çankaya ilçesi Sakarya Caddesi yaya bölgesi Burhan Alkar 1979
II. Bayezid Heykeli Türk Standartları Enstitüsü önü Yavuz Görey 1986
Atatürk ve Madencilik Anıtı Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü bahçesi Gürdal Duyar 1971
Devlet mezarlığı girişinde ? ?
Atatürk’ün Samsun’a çıkışının ifadesi Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
Kongreler Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
Kongreler Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
Savaşlar Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
Lozan Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
Cumhuriyet Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
Kurtuluş Savaşı ve Atatürk Devrimleri Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
Kurtuluş Savaşı ve Atatürk Devrimleri Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
Kurtuluş Savaşı ve Atatürk Devrimleri Devlet mezarlığı Rahmi Aksungur 1988
İrene İrene Heykeli Bahçelievler, Adnan Ötüken Parkı girişi Erdal Aksel 1990
İsmet İnönü Heykeli Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi bahçesi Rudolf Belling 1945
Atatürk Heykeli Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi bahçesi Ratip Aşir Acudoğlu 1930'larda veya 1940'larda dikildiği öngörülüyor.
Çocuk ve Ana Heykeli Hacettepe Üniversitesi Ana ve Çocuk Sağlığı Merkezi bahçesi Hüseyin Gezer ?
Atatürk Anıtı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ile Hastane arasındaki meydanda Hüseyin Gezer ?
TBMM Özgürlük Anıtı Türkiye Büyük Millet Meclisi yerleşkesi bahçesi Hüseyin Gezer 1983
TBMM Ata Kompozisyonu TBMM Milli Egemenlik parkı içi Rahmi Aksungur 1981
Sarı Kız Heykeli Kurtuluş Parkı Selim Turan 1993
Öpüşenler Kuğulu Park Muzaffer Ertoran ?
Adsız Seymenler Parkı İlhan Koman[9] 1991
İsmet İnönü heykeli Pembe Köşk önündeki parkta Mine Sunar ?
Atatürk Heykeli Cumhurbaşkanlığı köşkü bahçesi Sabiha Ziya Bengütaş 1946
General Francisco De Miranda heykeli Birlik Mahallesi ,General Francisco De Miranda parkı Filinta Önal 2006
Bernardo O'Higgins anıtı Şili Meydanı ? ?
Havuz Fıskiyesi Abdi İpekçi Parkı Remzi Savaş 1980
Atatürk heykeli Bakanlıklar Yargıtay binası önü ? ?
Adalet heykeli Bakanlıklar Yargıtay binası önü ? ?
Uçak fırlatan el Ankara Türk Hava Kurumu Müzesi bahçesi ? ?
Anne Ve Bebeği Zekai Tahir Burak Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi Bahçesi Murat Taşkın ?
İbn-i Sina Heykeli İbni Sina Hastanesi bahçesi ? ?
İhsan Doğramacı heykeli Hacettepe Üniversitesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi bahçesi ? ?
? Hacettepe Üniversitesi Sıhhiye yerleşkesi ? ?
? Hacettepe Üniversitesi Sıhhiye yerleşkesi ? ?
? Hacettepe Üniversitesi Sıhhiye yerleşkesi ? ?
Tağrık Buğra heykeli Millî Kütüphane önü Tankut Öktem ?
Cahit Külebi heykeli Millî Kütüphane önü Sait Rüstem 1994
Tunalı Hilmi Bey heykeli Kuğulu Park ? ?
Lagari Hasan Çelebi Ankara Türk Hava Kurumu Müzesi içinde ? ?
Bahriye Üçok Bahçelievler ? ?
Ahmet Adnan Saygun ? ? ?

Yerinden kaldırılanlar

Anıt / Heykel Bulunduğu yer Yapan Açılış Resim
Su Perileri[10]
Cer Modern bahçesi
?
1925
Atılım[11]
Sakarya Caddesi Yaya Bölgesindeydi
Burhan Alkar
1979
Ahşap Heykel
Atatürk Bulvarı üzeri GAMA iş hanı önünde yer alıyordu
Muzaffer Ertoran
1988

Kabartmalar

Bulunduğu yer Açıklama Resim
Anıtkabir Mehmetçik Kulesi üzerinde Cepheye gitmekte olan Mehmetçik ile elini asker oğlunun omzuna atmış, onu vatan için savaşa gönderen anne tasvir edilmiştir. Kabartma Zühtü Müridoğlu'nun eseridir..[12]
Anıtkabir İstiklal Kulesi içinde Kabartmada ayakta duran ve iki eliyle kılıç tutan bir gencin yanında kaya üzerine konmuş kartal figürü görülmektedir. Kartal, gücü, istiklâl ve bağımsızlığı, genç ise istiklâli savunan Türk Milleti'ni temsil etmektedir. Kabartma, Zühtü Müridoğlu'nun eseridir.[13]
Anıtkabir Hürriyet Kulesi içinde Kabartmada elinde "Hürriyet Beyannamesi" tutan melek figürü ile yanında şaha kalkmış bir at tasvir edilmiştir. Melek bağımsızlığın kutsallığını, at ise bağımsızlığı sembolize etmektedir. Kabartma Zühtü Müridoğlu'nun eseridir.[14]
Anıtkabir Müdafaa-i Hukuk Kulesi üzerinde Kurtuluş Savaşımızda ulusal birliğimizin temeli olan Müdafaa-i Hukuk dile getirilmiştir. Kabartmada bir elinde kılıç tutarken, diğer elini ileri uzatmış sınırlarımızı geçen düşmana "Dur..." diyen bir erkek figürü tasvir edilmiştir. İleri uzatılan elin altında bulunan ağaç yurdumuzu simgelemektedir. Kabartma, Nusret Suman'ın eseridir.[15]
Anıtkabir Barış Kulesi içerisinde Kabartmada çiftçilik yapan köylüler ve yanlarında kılıcını uzatarak onları koruyan bir Mehmetçik figürü tasvir edilmiştir. Mehmetçik barışın sağlam ve güvenli kaynağı olan Türk Ordusu'nu sembolize etmektedir. Kabartma Nusret Suman'ın eseridir.[16]
Anıtkabir Misak-ı Milli Kulesi içerisinde Kabartma, Türk Vatanının kurtarılması için içilen millet andını ifade etmektedir. Nusret Suman'ın eseridir.[17]
Anıtkabir Başkomutanlık Meydan Muharebesi Kabartması [18]
Anıtkabir Sakarya Meydan Muharebesi Kabartması [19]
Anıtkabir Kurtuluş Savaşı ve devrimler
Anıtkabir Kuva-yi Milliye
Anıtkabir
Anıtkabir TBMM'nin Açılışı, İç İsyanlar
Anıtkabir Çukurova, Antep, Maraş, Urfa, Trakya'da Milli Mücadele
Anıtkabir Siyasal Devrimler
Anıtkabir Hukuk, Kadın Hakları ve Soyadı Devrimleri
Anıtkabir Tarım, Ormancılık, Sanayi, Ticaret
Anıtkabir İç ve Dış Siyasi Olaylar (1923-1938)
Anıtkabir
Anıtkabir Bayrak direği altı
Güvenlik Anıtı
Güvenlik Anıtı
Güvenlik Anıtı
Güvenlik Anıtı
Güvenlik Anıtı
Güvenlik Anıtı
Ankara Etnografya Müzesi önü Atlı Atatürk Anıtı üzerindeki kabartma
Birlik Mahallesi ,General Francisco De Miranda parkı General Francisco De Miranda heykeli üzerindeki kabartma
Ankara Türk Hava Kurumu Müzesi girişinde
Devlet mezarlığı Cumhuriyet Tarih Yolu üzerindeki Savaşlar bölümündeki rölyef
Devlet mezarlığı Cumhuriyet Tarih Yolu üzerindeki Savaşlar bölümündeki rölyef
Devlet mezarlığı Cumhuriyet Tarih Yolu üzerindeki Savaşlar bölümündeki rölyef
AOÇ Atatürk Evi Müzesi yanı Tarımcı Atatürk anıtı'nın etrafındaki rölyef
AOÇ Atatürk Evi Müzesi yanı Tarımcı Atatürk anıtı'nın etrafındaki rölyef
TBMM İstiklal Marşı Anıtı

Referanslar

  1. Ankara, Başkentin Tarihi, Arkeolojisi ve Mimarisi - Ankara Enstitüsü Vakfı Yayınları - ISBN 975-95848-3-2
  2. "Başkent'in kültür mirası görücüye çıktı". İHA. 18 Aralık 2007. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150225175329/http://www.iha.com.tr/haber-baskentin-kultur-mirasi-gorucuye-cikti-7145/. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015.
  3. "ankaraheykelleri.wordpress.com". 26 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141226235706/https://ankaraheykelleri.wordpress.com/. Erişim tarihi: 16 Aralık 2008.
  4. "Metin Yurdanur kendi web sitesi". 4 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110404195442/http://www.metinyurdanur.com.tr:80/calismalar.php. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008.
  5. "TSK - Anıtkabir Kadın Heykel Grubu". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422131020/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p3.html. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008.
  6. "TSK - Anıtkabir Erkek Heykel Grubu". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422135717/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p4.html. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008.
  7. "TSK - Anıtkabir Aslan Heykel Grubu". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422120031/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p26.html. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008.
  8. 1 2 "Burhan Alkar kendi web sitesi". http://burhanalkar.com/index.html. Erişim tarihi: 13 Aralık 2008.
  9. "İlhan Koman web sitesi". 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150501160749/http://www.koman.org:80/main/in_frame_works.htm. Erişim tarihi: 27 Aralık 2008.
  10. "Fotoğraf ve Kartpostal Arşivi - Fıskiyeli havuzun başka bir fotoğrafı". http://81.215.14.238/midas/arsiv.php?id=525&gid=1&git=sonraki&cache_id=14347. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  11. "Burhan Alkar Atılım heykeli". http://burhanalkar.com/anit.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  12. "TSK - Anıtkabir Mehmetçik Kulesi". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422092139/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p7.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  13. "TSK - Anıtkabir İstiklal Kulesi". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422115104/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p1.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  14. "TSK - Anıtkabir Hürriyet Kulesi". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422092058/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p2.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  15. "TSK - Anıtkabir Müdafaa-i Hukuk Kulesi". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422081041/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p19.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  16. "TSK - Anıtkabir Barış Kulesi". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422132714/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p11.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  17. "TSK - Anıtkabir Misak-ı Milli Kulesi". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422065918/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p14.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  18. "TSK - Anıtkabir Başkomutan Meydan Muharebesi Kabartması". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422090452/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p21.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
  19. "TSK - Anıtkabir Sakarya Meydan Muharebesi Kabartması". 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090422112301/http://www.tsk.mil.tr:80/anitkabir/p20.html. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/6/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.