Zener diyot

Zener diyot

Zener diyot, P ve N tipi yarı iletken malzemelerden oluşmuştur, silikon yapılıdır. Uçlarına uygulanan gerilimi sabit tutmaya yarayan diyotlardır. Zener diyotlar belli bir gerilim değerine kadar akım geçirmezler. Bu gerilime kırılma ya da zener gerilimi (V_z) adı verilir. Devreye doğru yönde bağlandığı zaman normal bir diyot gibi çalışır. Ters yönde bağlandığı zaman ise kırılma gerilimine (zener gerilimine) kadar iletime geçmez, kırılma gerilimi aşıldığında ise çığ etkisi şeklinde akım geçirir ve iletime geçer. Ters gerilim kalkınca, zener diyot da normal haline döner. Zener diyotlar ters polarlamada çalıştıkları için devreye ters bağlanırlar. Zener noktası (kırılma gerilimi) değeri üretim aşamasında katkı maddesi miktarı ayarlanarak belirlenir.

Zener Diyodunun Özellikleri

Doğru polarmalı halde normal bir diyot gibi çalışır.

Ters polarmalı halde, belirli bir gerilimden (zener gerilimi) sonra iletime geçer.

Ters gerilim kalkınca, zener diyot da normal haline döner.

Devrelerde, ters yönde çalışacak şekilde kullanılır.

Zener Diyodun Çalışma Geriliminin Tespiti

Bir gerilim kaynağına seri olarak direnç ve zener diyot bağlanır. Zener diyodun iki ucuna üzerine düşen gerilimi ölçmek için voltmetre bağlanır. Kaynak gerilimi 0 volttan başlayarak yavaş yavaş arttırılır. Bir süre sonra kaynak gerilimi arttırılmasına rağmen diyodun üzerine düşen gerilim sabit kalır. Bu sabit gerilim çalışma (zener) gerilimidir.

Kullanıldığı yerler

Zener diyodun en sık görülen kullanımı öngerilimleme ve karşılaştırmaya yönelik sabit bir referans gerilim sağlamaktır. Örneğin; Gerilim sabitleme, sinyal kırpma, elektronik eleman koruma vb. gibi. Piyasada değişik gerilim değerlerine sahip zener diyotlar bulunmaktadır. Zener diyodu yüksek akıma karşı korumak için direnç ile seri bağlamak gerekir.

Elektronik bileşenler

Yarı iletkenler	Avalanche diode • Barretter • Darlington bağlantısı • DIAC • Diyot • Alan etkili transistör (FET) • Insulated-gate bipolar transistor (IGBT) • JFET • Light-emitting diode (LED) • Memristor • MOSFET • Fotosel • Pin diyot • Silikon-kontrollü doğrultucu (SCR) (Tristör) • Tristör • Transistör • TRIAC • UJT transistorü (UJT) • Zener diyot

Vakum tüpler	Soğuk katot • Compaktron • Nuvistor • Pentode • Pentagrid converter • Tetrode • Triyod

Vakum tüpler (RF)	Backward wave oscillator (BWO) • Magnetron •Crossed-field amplifier • Gyrotron • Inductive output tube (IOT) • Klystron • Maser • Traveling-wave tube

Ayarlanabilirler	Potansiyometre • Termostat • Varyabl kondansatör • Varaktör • Varistör • Humidistat

Pasif	Konnektör (Priz, Baseband, RF) • Ferrite • Sigorta • Resettable fuse • Direnç • Rezistör (Termistör) • Transformatör

Reaktif	Kondansatör • Seramik rezonatörr • Kristal osilatör • Indüktör

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/1/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.