Van Kalesi

Van Kalesi
Kuzeybatıdan görünüş
Genel bilgiler
Tür	Kale
Konum	Van, Türkiye
Başlama	MÖ 840
Tamamlanma	MÖ 825
Tasarım ve inşaat
Baş müteaahhit	Sarduri

Van Kalesi, Urartu Krallığı tarafından kütle halindeki taştan yaptırılan ve Urartu başşehri Tuşpa'yı kuş bakışı gören bir istihkam yapıdır. Van Gölü kıyısında olup, Van şehrine 5 km uzaklıkta bulunan bu kale sarp bir kayalık üzerine inşa edilmiştir. Yapı 1800 m uzunluğunda, 120 m genişliğinde ve 80 m yüksekliğindedir. Kale MÖ 9. yüzyılda Lutipri'nin oğlu Sarduri tarafından MÖ 840-MÖ 825 tarihleri arasında kurulmuştur.^[1] Çok sayıdaki bu tür istihkamlara şimdiki Ermenistan, Türkiye ve İran'da rastlanır. Genellikle bu tür yapılar yeryüzüne çıkmış kayalarda ve yamaçların içinde yapılır. Bu tür kaleler genellikle yabancı ordulara karşı koymak için değil, bölge kontrolü için kullanılır. Van şehri eteklerindeki bu yapının harabeleri onun duvarlarının Orta Çağda yapıldığını destekler. Ayrıca bu kalenin, o zamanlarda yaşayan dev insanlar tarafından yapıldığına dair söylentiler vardır. Çünkü Van Kalesi'nin o zamanın şartlarıyla yapılmasının olanaksız olduğu düşünülmektedir.^[2]

Arkeolojik kazılar

Rus arkeologların 1915-1916 yıllarında Van Kalesi'nde gerçekleştirdiği arkeolojik kazılan neticesinde Urartu kralı Sarduri'ye ait olan annallar ele geçirilmiş ve kalenin tam olarak planı çizilebilmiş bulunmaktadır.

Kalede arkeologlar tarafından 1916 yılında yapılan kazılar ve ele geçirilen yazıtlar
Sol Taraf: Van kalesinde Rus arkeologların 1915-1916 yıllarında gerçekleştirdiği arkeolojik kazılar. Orta: Urartu kralı Sarduri'nin annalları. Sağ Taraf: Yazıtların kale içerisinde bulunduğu yerin konumunun resmedilmiş hali.

Urartu Mimarî örnekleri arasında yer alan Van Kalesi
Sol Taraf: Tuşpa antik kentindeki Van Kalesi. Orta: 2008 yılından bir görünüm. Sağ Taraf: Kale içerisinden bir harabe, Van.

Urartu Mimarî örnekleri arasında yer alan Van Kalesi
Sol Taraf: Urartu Kale Kalıntıları. Orta: Van Kalesi üzerinde odaların iç düzeni. Planı 1916 yılında Rus Arkeoloji Derneği çalışmalarında belirtilmiştir. Sağ Taraf: Dinî ritüeller için kullanılan kutsal mağara tapınağı kapısı (Meher Kapı Anıtı), Van.

Van kalesinde Ahameniş İmparatorluğu devrine ait yazıtlardan Serhasin kitabesi
Sol Taraf: Van kalesinden şehrin ve Van Gölü'nün görünümü. Orta: Serhasin kitabesi. Sağ Taraf: Kalenin içerisinden bir bölüm, Van.

Van Kalesi'ne ait mimarî planlar ve içerisinde yer alan odaların görünümü

Kaynakça