Pirin Palas

Pirin Palas, 12 Eylül döneminde Adıyaman'da bulunan işkence merkezi. Bu isim halk arasında, şehrin biraz dışında bulunmasından ve uzun süreli göz altılardan dolayı verilmişti.^[1] Cunta döneminde yurt çapında, başka amaçlarla inşa edilen binalara el koyularak işkence merkezleri oluşturuldu. Bu merkezlerde kadın^[2] erkek binlerce aydın, yazar, öğrenci, işçi, köylü gözaltına alınarak ağır işkencelerden geçirildi. Başlangıçta 90 ila 180 gün olan, yıllar sonra 45 güne indirilen gözaltı süresince çırılçıplak soyarak kaba dayak atma, falakaya yatırma, elektrik verme, tavana asma, cop sokma, testis sıkma, aç ve susuz bırakma gibi işkenceler uygulanıyordu.^[3] Gözaltında ölümler, kaybedilmelerin yanısıra mağdurlardaki travmalar da insan hakları derneklerinin gündeminde yer buldu.^[4]

Kurulması

O zamanki adı Pirin köyü olan Örenli yolu üzerindeki Yatılı Bölge Erkek İlkokulu, 12 Eylül 1980’de kapatıldı, öğrenciler çeşitli illere veya varsa ailelerinin yanına gönderilerek boşaltılan binalar Sıkıyönetim Gözaltı Merkezi yapıldı.^[5]

Adıyaman'da, Emniyet Müdürlüğü, Sıkıyönetim Komutanlığı, daha sonra Kız Meslek Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi olarak kullanılan yerlerin de işkence merkezleri olduğu ancak en önemli merkezin Pirin Palas olduğu, merkezde işkence ile hazırlanan ifadelerin kabul ettirildiği ve delile, tanığa ve somut olaylara dayanan olgular aranmadığı da ifade edilir. İsim benzerliğinden ötürü getirilerek işkence gören mağdurlar da soz konusudur.^[6] Pirin Palas'ta insanların gömüldüğüne dair söylentiler ve iddialar da vardır.^[7]

Daha sonra Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi olarak da kullanılan binada yapılan işkenceler hakkında, dönemin mağdurları tarafından suç duyurusunda bulunuldu.^[8] Bu suç duyurusuna,'zaman aşımına' uğradığı gerekçesiyle takipsizlik kararı verildi.^[9]

Mağdurlar Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya'nın yargılandığı 12 Eylül Davası'na da müdahil olma talebinde bulundular.^[10]

Ayrıca bakınız

• Mamak Askerî Cezaevi
• Ulucanlar Cezaevi
• Diyarbakır Cezaevi

Kaynakça