Oklahoma

Oklahoma Eyâleti

Oklahoma'nın Bayrağı Oklahoma'nın Mührü
ABD'nin eyaletleri
Başkent	Oklahoma City
En büyük kent	Oklahoma City
Vali	Mary Fallin (R)
Senatörler	James Inhofe (R) Tom Coburn (R)
Yüzölçümü
-Toplam Yüzölçümü	181.196 km²
- Kara	178.023 km²
- Su	3.173 km² (1,8%)
Nüfus (2000)
- Toplam Nüfus	3.450.654 (27'nci)
- Nüfus yoğunluğu	19,4 /km² (35'inci)
Eyalet olarak kabul edildiği
- Tarih	16 Kasım 1907
- Sıra	46'ncı
Koordinatlar
Enlem	33°35'K ile 37°K arası
Boylam	94°29'B ile 103°B arası
Genişlik	355 km
Uzunluk	645 km
Saat dilimi	Central: UTC-6/-5 Mountain: UTC-7/-6
Rakım
- En yüksek nokta	(Black Mesa Mountain) 1.516 m
- Ortalama Yükseklik	395 m
- En alçak nokta	(Little River) 88 m
Kısaltmalar
- ABD posta kısaltması	OK
- ISO 3166-2	US-OK
Web sayfası	www.ok.gov

Oklahoma ⁱ/ˌoʊkləˈhoʊmə/^[1] (Çerokice: Asgaya gigageyi / ᎠᏍᎦᏯ ᎩᎦᎨᏱ;^[2] ya da ᎣᎦᎳᎰᎹ (òɡàlàhoma), Pavnice: Uukuhuúwa,^[3] Cayuga: Gahnawiyoˀgeh^[4]), ABD'nin merkezi güney bölgesinde yer alan eyaleti.^[5] Oklahoma, 50 ABD eyaleti arasındaki en geniş 20. ve en kalabalık 28. eyalettir. Eyaletin adı Çoktav dilinde "kızıl millet" anlamına gelen okla ve humma kelimelerinden türetilmiştir.^[6] Eyaletin en büyük şehri ve başkenti Oklahoma City'dir.

Tarih

Bölgede 15 bin yıl kadar önce Clovis ve Folsom Yerlilerinin yaşadığına ilişkin kanıtlar ortaya çıkarılmıştır. MS 500-1300 arasında çömlek, dokuma, heykel ve metal eşya yapımı alanında altın çağını yaşayan bölge Francisco Vásquez de Coronado'nun 1541'de bölgeye düzenlediği keşif seferleriyle beraber bir gerileme dönemine girdi. Bölge uzun yıllar İspanyol yönetimi altında kaldıktan sonra 1800'de Fransızların eline geçti. 1803'te Louisiana Alımı çerçevesinde ABD'ye bağlandı. 1828'de ABD Kongresi'nde alınan bir kararla Yerlilere ayrıldı. Amerikan İç Savaşı başlangıcında Beş Uygar Kabile'nin Güney eyâletleriyle bir dizi antlaşma imzalamaları üzerine 1865'ten sonra federal hükümet bölgeye daha fazla müdahalede bulunmaya başladı. 1880'e gelindiğinde Yerli Toprakları olarak anılan bu bölgeye 60'tan fazla Yerli kabilesi yerleşmişti. 1889'da Kongre kararıyla Yerli Topraklarının bir bölümü beyazların yerleşimine açıldı. 1907'de Yerli Toprakları'nın geri kalan bölümünün Oklahoma topraklarına katılmasıyla oluşturulan Oklahoma Eyâleti ABD'nin 46. eyâleti oldu.

19 Nisan 1995'te eyaletin başkenti Oklahoma City'de bir kamu binasına yönelik olarak bombalı saldırı düzenlendi. 168 kişinin ölümü ve 800'ün üzerinde yaralanmayla sonuçlanan olayın 11 Eylül saldırılarından sonra ABD toprakları üzerinde gerçekleşmiş en büyük ikinci terörist eylem olduğu iddia edildiyse de sonraları bu olayın da 11 Eylül gibi derin şüpheler bırakan delillerle birlikte kapatıldığını söyleyen uzmanlar da vardır.

Coğrafya & iklim

ABD'nin en büyük coğrafi oluşumlarından üçü kısmen eyâlet sınırları içinde kalır. Doğudaki İç Dağlık Bölge, güneydeki Kıyı Düzlüğü ve eyâletin geri kalan kesiminde uzanan İç Alçak Bölge. Kuzeybatıdaki engebeli Ozark Platosu (en) güzel manzaralarıyla dikkat çeker. Eyâletin kuzey ve orta kesimlerinin sularını toplayan Red Irmağı(en) aynı zamanda eyâletin güney sınırını çizer.

Nüfus

Nüfus olarak ABD'nin 27. büyük eyâleti olan Oklahoma ülkenin en kalabalık yerli nüfusuna sahip ikinci eyaletidir. Amerikan Yerlileri nüfusun % 11.3'ünü oluşturur. Etnik dağılım; Beyazlar % 82,2, Siyahlar % 8,55 ve Asyalılar % 1,9 (2005).

Spor

Oklahoma City şehrinin takımı Oklahoma City Thunder NBA basketbol liginde mücadele etmektedir.

Kaynakça

Ayrıca bakınız

• en:Allen Williamson Bridge (bir köprü)
• en:John Jarman (bir siyasetçi)
• en:Gary Richardson (bir siyasetçi)
• en:Allen Williamson (bir siyasetçi)
• en:James Allen Williamson (bir siyasetçi)

Koordinatlar: 35°30′K 98°00′B / 35.5°N 98°W / 35.5; -98