Normandiya

Normandiya bayrağı

Normandiya (Fransızca: Normandie), Kuzey Fransa'da coğrafi bir bölge. Yukarı Normandiya (Haute-Normandie) Seine-Maritime ve Eure, Aşağı Normandiya (Basse-Normandie) Orne, Calvados ve Manche departmanından oluşur. Normandiya Dükalığı eskiden aşağı Seine departmanı, Pays de Caux ve batıda Cotentin yarımadasına kadar olan bölgeyi içine alan kuzey Fransa'da bağımsız bir dükalıktı.

Coğrafya

Bölge kuzey sahilinde Manş Denizi, batıda granit, doğuda kireçtaşı tepeleriyle çevrili bir bölgedir. Bölgenin merkezinde uzun sahili bulunmaktadır. Yüksek çalılar arasında küçük tarlalar Normandiya Çıkarmasındaki işgalci güçlere önemli sorunlar çıkarmıştır.

Tarih

Normandiya Orta Çağ'ların başında İngiltere'yi başarılı bir şekilde işgal eden son halk olan Normanların ana vatanıydı. Normanlar yerli Gal halkı ile Rollo liderliğindeki işgalci Vikinglerin karışımından oluşmaktaydı. Rollo Paris'i işgal etmiş ve kendisine Normandiya bölgesi verilmişti (St.-Claire-sur-Epte Antlaşması, 911)

Rollo'nun soyundan gelen Normandiya Dükü William 1066'da İngiltere'yi işgal etmiş ve İngiltere Kralı I. William olmuştu. Normandiya 1087'ye kadar ve 1106-1144 ile 1154-1204 yılları arasında İngiltere ile bağını korumuştu. 1346-1360 ve 1415-1450 yılları arasındaki Yüz Yıl Savaşı sırasında İngiliz güçleri Normandiya'yı işgal etmişlerdi. Bölgede Yüzyıl Savaşlarından Fransız Din Savaşlarına kadar geçen sürede barış hakim olmuş ancak Fransız Din Savaşları sırasında bölgenin Protestan Reformasyon'a katılmasıyla pek çok Norman kentinde savaşlar hüküm sürmüştü. Fransız Devrimi sırasında ise bölge Paris'teki merkezi Jakoben güçlere karşı Federal Cumhuriyeti desteklemiştir.

II. Dünya Savaşı'nda, Müttefikler Avrupa'ya asker çıkarmak için bu bölgeyi seçmiştir. Tarihte, Normandiya Çıkarması olarak geçen çıkarma esnasında Alman birlikleri ile Müttefik birlikleri arasında çok şiddetli çatışmalar yaşanmıştır. Savaşın kaderini belirleyen çatışmalardan biridir.

Nüfus

Normandiya Haritası

Normandiya bölgesinde 3.2 milyon kişi yaşamaktadır. Kilometrekare başına 107 kişinin yaşadığı ve Fransa'nın ulusal ortalamasının altında olan bölgenin kuzeyinde rakam 145 kişiye yükselmektedir. Yukarı Normandiya'nın başkenti Rouen'in nüfusu 385 bin kişidir.

Bölgenin diğer kentleri: Alençon; Arromanches; Avranches; Bayeux; Caen (nüfus 370,851); Cherbourg (nüfus 117,855); Coutances; Dieppe; Doudeville; Évreux; Falaise; Honfleur; Houlgate; Le Havre (nüfus 296,773); Lisieux; Mortain; Rouen (nüfus 518,316); Saint-Lô; Saint-Sauveur-le-Vicomte; Sainte-Mère-Église ve Villers-Bocage.

Kültür

Bölgede konuşulan dil Normancadır. Normanca Hint-Avrupa dil grubunda Latin kökenli Roman dillerinden biridir ancak resmi bir statüsü yoktur. Normanca ülkeye gelen nordik halklardan biri olan Vikingler'in Nors dilinden önemli ölçüde kelime almıştır. Normanca Vikinglerin dilinin etkisi altında yerli halkın konuştuğu Roma-Gal dilinden oluşmuştur.

Nors dili asıllı Normanca sözcüklerden örnekler:

Normanca İngilizce Nors Fransızca
bel court, yard (cf. bailey?) bæli cour (cf. bal)
bète bait (Normanca'dan alınma) beita appât (cf. bête, bestial)
canne can (Normanca'dan alınma) kanna cruche
cat cat (Germanik kökenli) katte chat
gardîn garden garðr jardin
gradile (black)currant gaddr cassis
graie prepare greiða préparer
hardelle girl hóra (whore) fille (cf. hardi)
hèrnais cart (cf. harness) járnaðr (shod (horse)) charrette (cf. harnais, harnâcher)
hougue mound ( cf. howe, high) haugr monticule
mauve seagull mávar gaviote (Pre-Normanca) / mouette (Post-Normanca)
mielle dune mellr dune
mucre damp (cf. muggy) mygla humide
nez headland or cliff (cf. Sheerness, vb.) nes falaise (cf. nez)
pouque pouch, bag (cf. İngiltere'nin kuzeyi poke, atasozu "pig in a poke"; ayrıca pocket) poki sac (cf. poche)
viquet wicket (Normanca'dan alınma) víkjask guichet (Normanca'dan alınma)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/7/2015. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.