Maverdi

Maverdi, tam adı Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Mâverdî (d. 974, Basra - ö. 27 Mayıs 1058, Bağdat), İslam kamu hukuku alanındaki çalışmalarıyla tanınan Kürt kökenli ^[1] fıkıh bilgini ve yazar.

Yaşamı

974-75'te Basra’da doğdu. Babası gül suyu (mâü’l-verd) işiyle uğraştığı için Mâverdî lakabıyla tanındı.^[2] Öğrenimini Basra ve Bağdat'ta tamamladı. Bağdat medreselerinde fıkıh ve hadis dersleri verdi. Nişabur yakınlarındaki Ustuva'da (bugün İran'da) başkadılık yaptı. Abbasi halifesi Kaim döneminde (1031-75) Bağdat başkadılığına atandı.

Büveyhi emirlerinin egemenliğinde otoritesi sarsılan halifeliğin yetkileri üzerine bir yorum yazmakla görevlendirildi. Ahkamü's-Sultaniye (ös 1881; İslamda Hilafet ve Devlet Hukuku, 1976) adlı yapıtı İslam siyaset kuramının en etkili örneklerinden biri oldu. Bazı bilginlerin sandığı gibi bu yapıt halifelik otoritesinin soyut bir betimlemesi değildi. Maverdi halifenin hakları, ödevleri ve seçilme yolları gibi konuları ele alarak, halifenin otoritesinin zamanın gerçeklerine uydurmaya çalıştı. Kamu refahının korunması için halifenin, bölgesel yönetimleri ele geçirenleri tanımak zorunda olduğunu öne sürdü.

Öbür yapıtları arasında, bir ahlak kitabı niteliğindeki Bugyetü'l-Ulya fi Edebi'd-Dünya ve'd-Din (ös 1882; İslamda Dünya ve Din Edebi, 1985), peygamberlik alametlerinin ve adlarının ele alındığı A'lamü'n-Nübüvvet (ös 1901) sayılabilir.^[3]

Kaynakça