Mareşal (Türkiye)

TSK rütbeleri
Kara Hava Deniz
General ve Amiraller
Mareşal Mareşal Büyükamiral
Orgeneral Orgeneral Oramiral
Korgeneral Korgeneral Koramiral
Tümgeneral Tümgeneral Tümamiral
Tuğgeneral Tuğgeneral Tuğamiral
Subaylar
Albay Albay Albay
Yarbay Yarbay Yarbay
Binbaşı Binbaşı Binbaşı
Yüzbaşı Yüzbaşı Yüzbaşı
Üsteğmen Üsteğmen Üsteğmen
Teğmen Teğmen Teğmen
Asteğmen Asteğmen Asteğmen
Astsubaylar
Astsubay Kıdemli Başçavuş Astsubay Kıdemli Başçavuş Astsubay Kıdemli Başçavuş
Astsubay Başçavuş Astsubay Başçavuş Astsubay Başçavuş
Astsubay Kıdemli Üstçavuş Astsubay Kıdemli Üstçavuş Astsubay Kıdemli Üstçavuş
Astsubay Üstçavuş Astsubay Üstçavuş Astsubay Üstçavuş
Astsubay Kıdemli Çavuş Astsubay Kıdemli Çavuş Astsubay Kıdemli Çavuş
Astsubay Çavuş Astsubay Çavuş Astsubay Çavuş
Uzman Jandarmalar
Uzman Jandarma (Yalnızca Jandarma Gn.K.lığında)
Erbaş ve Erler
Uzman Çavuş Uzman Çavuş Uzman Çavuş
Uzman Onbaşı Uzman Onbaşı Uzman Onbaşı
Sözleşmeli Çavuş Sözleşmeli Çavuş Sözleşmeli Çavuş
Çavuş Çavuş Çavuş
Sözleşmeli Onbaşı Sözleşmeli Onbaşı Sözleşmeli Onbaşı
Onbaşı Onbaşı Onbaşı
Sözleşmeli Er Sözleşmeli Er Sözleşmeli Er
Er Er Er

Mareşal, Türk Kara Kuvvetleri ve Türk Hava Kuvvetlerinde en yüksek olan askerî rütbe. Türk Deniz Kuvvetlerindeki karşılığı büyükamiraldir. Bu rütbe en yüksek askeri rütbe olmakla beraber diğer rütbelerden önemli bir farkı kıdem ve bekleme ile kazanılamamasıdır. Bu rütbe savaşta üstün yararlılıkları görülen ve en az Orgeneral ya da Oramiral rütbesine sahip subaylara TBMM tarafından ilgili kanuna dayanarak verilir.[1]

NATO kodu OF-10'dur.

Köken bilimi

Mareşal sözcüğü Türkçeye Fransızca maréchal kelimesinden geçmiştir. Maréchal (nalbant, komutan) sözcüğü, Latince kökenli mariscalcus sözcüğünden gelir. Latince Mariscalcus kelimesi, Cermence (Eski Almanca) at ve uşak kelimelerinden unsurlar taşır.[2]

Tarihçe

Osmanlı İmparatorluğu

Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarındaki karşılığı Müşir'dir.

1826'da Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasının ardından bir askeri rütbe haline getirildi. Bilinen ilk müşir Ahmet Fevzi Paşa'dır (Mabeyn Müşiri yapılış tarihi 25 Haziran 1832).[3] 1833'te ise Damat Gürcü Halil Rifat Paşa ilk Tophane Müşiri oldu.

Osmanlı dönemindeki bazı tanınmış müşirler şunlardır:

Tanzimat döneminden I. Meşrutiyet'e kadar Osmanlı ordusunda Müşir sayısı 19'u aşmamış, II. Abdülhamit döneminde 24'e kadar yükselmiş, daha sonra İttihatçıların yaptığı askeri düzenlemeler ve tasfiyeler neticesinde 7'ye kadar düşürülmüştür. I. Dünya Savaşı'na girildiğinde Osmanlı Ordusu'nda hiç müşir bulunmuyordu.[4]

TBMM ve Türkiye Cumhuriyeti

Türk ordusunda savaşta olağanüstü yararlılıkları görülen, Türk Silahlı Kuvvetleri için en az orgeneral (denizci ise oramiral) rütbesine sahip hayattaki ya da ölmüş olan orgenerallere, TBMM tarafından kanunla verilen bir askeri rütbedir. Bu rütbe yukarıda belirtilen şartlar haricinde süre beklemeyle kazanılamaz.[1]

TBMM tarafından şimdiye kadar sadece iki paşa Müşir rütbesine terfi ettirildi:

Müşir rütbesi 26 Kasım 1934 tarihli 2590 sayılı Lâkap ve Unvanların Kaldırılması Hakkındaki Kanun'un üçüncü maddesi gereğince kaldırılmış ve Müşirlere Mareşal denmesine karar verilmiştir.[7]

Görüntüler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. 1 2 T.S.K. Personel Kanunu'nun 29.maddesi
  2. ↑ "Marshal." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  3. ↑ Mehmed Süreyya (1996). Akbayar, Nuri. ed. Sicill-i Osmanî. İstanbul: Kültür Bakanlığı. s. 190. ISBN 9753330391.
  4. ↑ "Müşir". İslam Ansiklopedisi. 27 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160227134108/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=320161. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015.
  5. ↑ "İstanbul Valiliği Atatürk Kronolojisi". 31 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140331231652/http://www.istanbul.gov.tr:80/?pid=14216. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015.
  6. ↑ Baycan, Nusret. "Fevzi Çakmak". Atatürk Araştırma Merkezi. 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150708095045/http://www.atam.gov.tr:80/dergi/sayi-16/fevzi-cakmak. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015.
  7. ↑ "Efendi, Bey, Paşa gibi Lakap ve Unvanların Kaldırılmasına dair Kanun". 9 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130809234825/http://www.nvi.gov.tr:80/Files/File/Mevzuat/Nufus_Mevzuati/Kanun/pdf/EFEND%C4%B0%20BEY-PA%C5%9EA%20G%C4%B0B%C4%B0%20LAKAP%20VE%20UNVANLARIN%20KALDIRILDI%C4%9EINA%20DA%C4%B0R.pdf?. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2015.
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.