Karadirek, Sandıklı
Koordinatlar: 38°34′K 30°11′D / 38.567°K 30.183°D
| Karadirek | |
| — Köy — | |
 |
|
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Afyonkarahisar |
| İlçe | Sandıklı |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| Nüfus (2015) | |
| - Toplam | 561 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | (+90) 272 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 03500 |
| İnternet sitesi: | |
Karadirek, Afyonkarahisar ilinin Sandıklı ilçesine bağlı bir köydür. 30 Mart 2014 yerel seçimleriyle beraber belde statüsü kaldırılmıştır.
Adının kökeni (Etimoloji)
Eski adı Kılandıras'tır. Kılandıras kelimesinin kökeni; Kral Dros, Kral Andreas veya Grandros kelimelerinden biridir.
Tarihçe
Sandıklı çevresinde bulunan eski yerleşim yeri ve medeniyet merkezlerinden birisi Frigyalılar'ın ünlü kralı Kral Dros'un adına kurulan ve adını kraldan alan Kral Dros şehridir. Efes-Çatalhöyük arasındaki tarihi mermer yola bağlantısı olan bu şehrin adı sonraları Kılandıras oldu.[1]
Bizans döneminde de yerleşime sahnesi olmuş ve üzüm bağları ile tanınmıştır. Yolların üzerinde stratejik bölgede bulunur ve toprakları tarıma elverişlidir.
Sanat
Çömlekçilik
Karadirek Köyü’nün geçmişinden bu güne kadar sanatsal yapısı incelendiğinde çömlekçilik, özellikle de testi yapımı ilk sırayı almaktadır.
Köyde 15 kadar çömlekçi atölyesi bulunmakta idi. Atölyelerin hepsi evlerin içinde yer alıyordu. Dağlardan getirilen Kil (Kırmızı Toprak) atölyede çeşitli aşamalardan geçerek Testi, Çömlek, Irbık, Bardak vs. yapımında kullanılırdı. Köyümüz genelinde çarklı çömlekçilik yapılmakta idi.
Köyde yapılan çömlekçilik sanat dalının ilginç olan tarafı; Anadolu'da pek az yerde rastlanan reçineyle sırlama yöntemidir. İlk pişirimi yapılmış çömlek, sanki kalaylanacakmış gibi harlı bir ateşte kızdırılmakta, içine atılan reçine tozları üstüpüyle hızla kabın içine sıvanmaktadır. Böylece kabın içinde sırımsı bir tabaka oluşmaktadır. Bilindiği gibi bu yöntemle sırlamanın sağlığa hiçbir zararı yoktur; reçine aşındıkça aynı yöntemle yenilenmektedir. Buna karşılık sülyenli sırlarla sırlanıp ikinci kez pişirilen kaplarda turşu, yoğurt, peynir, vb. gibi asitli yiyecekler saklandığında hafif bir zehirlenme olur.
Üretimi yapılan çömlekler, il sınırları içerisindeki ilçeler, kasaba ve köylerde alıcı bulurdu. Köyümüzde yaygın olarak testi yapımı daha öncelikli idi. Köyümüzün testileri “Kılandıras Testisi” diye il sınırları içinde meşhur olup ün kazanmıştır.
Gelişen teknolojiye yenik düşen bu sanat dalı günümüzde artık yapılmamaktadır.[2]
Manevi önderi
Karadirek Köyü'nün manevi önderi, Şeyh Sâfâ'dır. 18. yüzyılda yaşamıştır. Karadirek'te tekke-zaviye yaptırarak halka maddi ve manevi konularda rehberlik yapmış mürşid-i kâmil bir Şeyh'tir; ve aynı zamanda Aruz Vezni'ni çok iyi bilen bir Şair'dir. Şair, kendi Divan'ını kaleme almıştır. Bu zâtın hürmetine Karadirek Köyü’nde "Sâfâ-Sefa" adını taşıyan kişi pek çoktur.[1]
Önemli yapılar
- Dört Kemerli Tarihi Taş Köprü
- Beldenin iki camiisi mevcuttur:
- 1) Büyük camii (Aşağı cami)
- 2) Yeni camii (Tekkeliler camisi)
Mahalleler
- Cumhuriyet Mahallesi
- Hürriyet Mahallesi
- İstiklal Mahallesi
Nüfus
| Beldenin Yıllara Göre Nüfusu | |||
|---|---|---|---|
| 2010 | 757 | ||
| 2007 | 874 | ||
| 2000 | 1,132 | ||
| 1997 | 1,476 | ||
| 1990 | 2,192 | ||
| 1985 | 1,406 | ||
Dış bağlantılar
- Karadirek Belediyesi
- Yerel-Net
- Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı
Kaynakça
| ||||||||||