Erich Wolfgang Korngold

Erich Wolfgang Korngold (d. 29 Mayıs 1897; Bruno, (zamanında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, günümüzde Slovakya) - ö. 29 Kasım 1957 Hollywood, California, ABD.) Avuturya-Macaristan İmpartorluğu asıllı ve sonra ABD vatandaşlığına geçmiş müzisyen ve besteci. Özellikle romantik müzik ve sinema film müziği besteleri ile tanınmıştır. Max Steiner ve Alfred Newman gibi bestecilerle birlikte Amerikan Hollywood film endüstrisi için film müziğini ortaya çıkartan ve geliştiren bestecidir. Yaşamının sonuna doğru uzmanlaştığı beste akımı ve katkı yaptığı müzik janrı pek değerli olarak görülmemekteydi. Fakat son yıllarda müziksel katkıları tekrar değerlendirilmiş ve eserlerine yeniden yakın bir ilgi doğmuştur.

Yaşamı

Erich Korngold Yahudi asıllı müzik kritiği Julius Korngold'on oğluydu. Viyana'daki müzik eğitimi sırasında Alexander von Zemlinsky ve Robert Fuchs ona hocalık yapmışlardı. Daha 12 yaşındayken bir piyano üçlüsü bestelemiştir. 1910da hocası Zemlimsky tarafından orkestraya uyarılan ve Viyana Devlet Operası tarafından yapımlanana Der Schneemann adlı iki perdeleik bir bale eseri bestelemiştir. 1913de bestelediği Sinfonietta Viyana Filarmoni Orkestrası eşliğinde virtüöz Felix Weingartner tarafından bir konserde çalınmıştır. Bu nedenle bir harika çocuk olarak nitelenmiş ve onunla tanıştıktan sonra Gustav Mahler onu çok üstün zekalı ve gayet yetenekli bir müzisiyen olarak tanımlamıştır. 1920de Avrupa'da ilk operası olan "Die Totte Stadt" büyük bir başarı sağlamistir ve bu başarılı başlangıcı diğer eserleriyle takip etmistir. 1929da ilk defa bir tiyatro eseri sahnelenmesi için arka plan müziği sağlayarak ünlü Alman tiyatro yapımcısı Max Reinhardt ile birlikte çalışmis bu birlikte çalışmalar sonra da devam etmistir. Bu donemde ayrica Viyana Müzik Akademisinde müzik hocalığı da yapmaktaydı. Fakat Hitler'in Nazi Almanya'sının Yahudi aleytarlığı nedeniyle Avrupa'dan ayrılıp 1934de Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşti.

Bu ülkede Warner Bros film şirketinin Hollywood filmleri için hazırlamış olduğu sinema müziği klasik olma niteliktedir ve bu film müziği eserleri sesli sinema sanatı janrının evrensel olarak bir temeli olmuştur. 1934de Mendrlssohn'un bestesini Hollywood'da ıMax Reinhardt'in yapımladıği Bir Yaz Gecesi Rüyası (film, 1935) filmi için adapte etti. 1935de vizyona giren Captain Blood ve 1936da vizyona giren Anthony Adverse adlı filmler için hazırladığı müzik, müzik bestelemesi için (Music Scoring) için En İyi Film Müziği Akademi Ödülü almıştır. 1938de (Türkiye'de 1939da Vatan Kurtaran Aslan (film, 1938) olarak vizyona giren) "Robin Hood'un Maceraları" adlı film için bestelediği film müziği olarak önemli bir dönüm noktası olarak tanımlanmıştır ve bu film müziği ile "orijinal müzik bestesi" için En İyi Film Müziği Akademi Ödülü kazanmıştır. Bu film müziği Amerikan Film Enstitütüsü tarafından yapılan Amerikan film müziği sıralamasında 11. sırayı almıştır.

1942 ile 144 döneminde New York'da operet yapımcısı ve rejisörü olarak birkaç başarılı operetin sahnelenmesini sağladı. 1943de Amerikan vatandaşlığına geçti. Ama 1945den sonra zamanını ABD ile Avrupa'da ortak geçirmeye başladı.

Hayatının geriye kalan kısmını çok renkli ama romantik stilde müzik bestelemekle geçirdi. Korngold'un bu eserleri melodik, ritmik ve harmonik olarak 19. yy. romantik Viyana müziği akımının son nefesleri olarak belirlenmektedir. Bunlar arasında hazırladığı "Keman Konçertosu" bir şaheser olarak görülmektedir. Ama bu besteler, müzikseverlerin ilk defa ilgilerini çekmekle beraber, müzik kritikleri ve bir kısım profesyonel müzikçiler tarafından, beğenilmemektedir ve günümüzde orkestra repratuvarlarından kaldırılmıştır.

Buna karşılık film müziği olarak hazırladığı besteleri ölümünden çok sonra da, özellikle hazırlanan teyp ve disk ses kayıtları ile, ilgi çekmeye devam etmiştir. 1960dan sonra isim yapan sinema müziği bestecileri, John Williams, Jerry Goldsmith, Patrick Doyle vb. Korngold'un senfonik film müziğinin takipçileri olmaktan kıvanç duyduklarını ifade ettikleri belirtilmektedir.

Seçilmiş eserleri

Operaları

• Der Ring des Polykrates , Op. 7 (1916)
• Violanta, Op. 8 (1916)
• Die tote Stadt , Op. 12 (1920)
• Das Wunder der Heliane, Op. 20 (1927)
• Die Kathrin, Op. 28 (1939)
• Die stumme Serenade, Op. 36 (muzikal komedi) (1954)

Operet aranjmanları

• Eine Nacht in Venedig (Venedik'te Bir Gece), Johann Strauss II (1923)
• Cagliostro in Wien (Cagliostro Viyana'da), Johann Strauss II (1927)
• Rosen aus Florida (Florida'dan Güller), Leo Fall (1929)
• Die Fledermaus (Yarasa), Johann Strauss II (1929)
• Walzer aus Wien (Viyana Valsleri), Baba ve oğul Strauss (1930)
• La belle Helene (Güzel Helen), Jacques Offenbach (1931)
• Das Lied der Liebe (Aşk Şarkısı), Johann Strauss II (1931)
• Die geschiedene Frau (Boşanmış Kadın), Leo Fall (1933)
• Rosalinda (= Die Fledermaus - Yarasa), Johann Strauss II (1942)
• Helen Goes to Troy (=La belle Helene - Güzel Helen) Jacques Offenbach (1944)
• The Great Waltz (= Walzer aus Wien - Viyana Valsleri), Johann Strauss II (1949)

Piyano müziği ve oda müziği eserleri

• Piyano Sonati No. 1 D-minör ve bitis için "passacaglia", (Hazırlama: 1908; İlk gösteri: 1908–09)
• Don Quixote. Piyano icin alti karakter icin parca, Hazırlama: 1909
• Was der Wald erzählt (Orman ne der). Piyano iin suit, Hazırlama: 1909
• Piyano Sonati No. 2 in E major], Op. 2, Dort bolum (Hazırlama: 1910; İlk gösteri:1911)
• Sieben Märchenbilder (Yedi Peri Masali Resimleri, Op. 3, Piyano icin, Hazırlama:1910, İlk gösteri: 1912
• Vier kleine fröhliche Walzer (Dort Kucuk Neseli Vals), Hazırlama: 1912
• Vier kleine Karikaturen für Kinder (Cocular icin dort kucuk karikatur), Hazırlama: 1926
• Geschichten vom Strauß (Strauss'dan masallar ), Op. 21, Piyano solo, Hazırlama: 1927
• Iki keman, viyolonsel ve sol elli piyano icin Suit, Op. 23, Hazırlama:1930; İlk gösteri: 1930
• Piyano Sonati No. 3 C-majör, Op. 25 (Hazirlama: 1931; İlk gösteri: 1932) ()
• Piyano Triosu D majör]], Op. 1 ( Hazırlama ve ilk gösteri: 1910)
• Keman Sonatı G major, Op. 6 ( Hazırlama: 1912; İlk gösteri: 1916)
• Yaylı Çalgılar Seksteti D majör, Op. 10 (İlk gösteri: 1917)
• Iki Keman, Viyolonsel, Viyola ve Piyano iin Kuintet E major, Op. 15 ( Hazırlama:1920–21; İlk gösteri:1923)
• Yaylı Çalgılar Kuartet No.1 A-majör]], Op. 16 ( Hazırlama:1923; İlk gösteri: 1924)
• Yaylı Çalgılar Kuartet No.2 E-bemol majör, Op. 26 ( Hazırlama: 1933; İlk gösteri: 1934)
• Yaylı Çalgılar Kuarteti No.3 D-majör, Op. 34 ( Hazırlama:1945; İlk gösteri:1946)
• Viyolonsel ve Piyano için Romance-Impromptu . (Deception adlı film için hazırlandı ama filme konulmadı) 1948

Orkestra and vokal eserleri

• Der Schneemann (Pantomim). Hazırlama ve ilk gösteri: 1910
• Schauspiel-Ouvertüre (Bir tiyatro oyunu icin uvertur), Op. 4, Hazırlama ve ilk gösteri: 1911)
• Sinfonietta, Op. 5 (Hazırlama 1912, orkestrasyon ve ilk gösteri 1913)
• Der Sturm (The Tempest) Koro ve orkestra, Heinrich Heine'ye atifla, Hazırlama 1913
• Kaiserin Zita-Hymne Solo ses, koro ve piyano / orkestra, Hazırlama 1917
• Askeri Mars B major, Hazırlama 1917
• Much Ado About Nothing, Op. 11 (Shakespeare oyununa eslik etemek icin muzik 1918–1919. ilk gösteri 1920
• Sursum Corda, Op. 13 (Senfonik Uvertur, Hazırlama 1919, ilk gösteri 1920
• C-Diyez Piyano Koncertosu sadece sol el icin, Op. 17, (Hazırlama:1923; ilk gösteri 1924)
• Baby Serenade, Op. 24, Hazırlama 1928–1929, ilk gösteri 1932
• Tomorrow, Op. 33, ton siiri mezzo-soprano, kadin korosu ve orckestra icin , The Constant Nymph filmi icin. Konser ilk gösteri1944
• Keman Koncertosu, Op. 35 (Hazırlama 1945; ilk gösteri 1947)
• C-major Viyolonsel Koncertosu;;, Op. 37 (1950, 1946 filmi Deception muziginden gelistirilme)
• Senfonik Serenat B-Bemol-major Yaylı Çalgılar orkestrasi icin 1947–48; ilk gösteri 1950
• Fa-Diyez-major Senfoni, Op. 40 (Hazırlama 1947–52; ilk gösteri 1954)
• Tema ve Varyasyonlar, Op. 42 (Hazırlama ve ilk gösteri:1953)
• Straussiana, orkestra icin (Hazırlama ve ilk gösteri: 1953)

Film müziği

• Bir Yaz Gecesi Rüyası (film, 1935) (Felix Mendelssohn müziğinin yeniden orkestrasyonu)
• Captain Blood (1935)
• Give Us This Night (1936)
• Hearts Divided (1936)
• The Green Pastures (1936)
• Anthony Adverse (1936)
• The Prince and the Pauper (1937)
• Another Dawn (1937)
• Vatan Kurtaran Aslan (film, 1938)
• Juarez (1939)
• The Private Lives of Elizabeth and Essex (1939)
• The Sea Hawk (1940)
• The Sea Wolf (1941)
• Kings Row (1942)
• The Constant Nymph (1943)
• Between Two Worlds (1944)
• Devotion (1946)
• Of Human Bondage (1946)
• Deception (1946)
• Escape Me Never (1947)
• Magic Fire (1956) (kaynak Richard Wagner)

Film müziği ses kayitlari

• Sea Hawk: Classic Film Scores of Erich Wolfgang Korngold - Charles Gerhardt ve National Filarmonik Orkestrası - 1972 - RCA Victor
• Elizabeth & Essex: The Classic Film Scores of Erich Wolfgang Korngold - Charles Gerhardt ve National Filarmonik Orkestrası - 1973 - RCA Victor
• Captain Blood: Classic Film Scores For Errol Flynn - Charles Gerhardt ve National Filarmonik Orkestrası- 1974 - RCA Victor
• King's Row - Charles Gerhardt ve National Filarmonik Orkestrası - 1979 - Chalfont
• The Adventures of Robin Hood - Varujan Kojian ve Utah Senfoni Orkestrası - 1983 - Varese Sarabande
• The Sea Hawk - Varujan Kojian ve Utah Senfoni Orkestrası- 1987 - Varese Sarabande
• Anthony Adverse - John Scott ve Berlin Radyo Senfoni Orkestrası - 1990 - Varese Sarabande
• The Private Lives of Elizabeth and Essex' - Carl Davis ve Munih Senfoni orkestrası - 1992 - Bay Cities
• Captain Blood - Richard Kaufman ve Brandenburg Filarmonik Orkestrası - 1994 - Marco Polo
• Between Two Worlds - Alexander Frey, piyano; John Mauceri ve Berlin Rundfunk Senfoni Orkestrası - 1995 - Decca
• Another Dawn - William Stromberg ve Moskova Senfoni Orkestrası - 1995 - Marco Polo
• Devotion - William Stromberg ve Moskova Senfoni Orkestrasi - 1997 - Marco Polo
• Tribute to Erich Wolfgang Korngold - James Sedares ve New Zealand Senfoni Orkestrası - 2000 - KOCH
• Previn Conducts Korngold - Andre Previn ve London Senfoni Orkestrası - 2002 - Deutsche Grammophon
• The Adventures of Robin Hood - William Stromberg ve Moskova Senfoni Orkestrası - 2003 - Marco Polo
• The Sea Wolf - Rumon Gamba ve BBC Filarmonik Orkestrası - 2005 - Chandos
• The Sea Hawk - William Stromberg ve Moskova Senfoni Orkestrası - 2007 - Naxos
• The Sea Hawk - Rumon Gamba ve BBC Filarmonik Orkestrası - 2007 - Chandos
• The Prince and the Pauper - William Stromberg ve Moskova Senfoni Orkestrası - 2008 - Tribute Film Classics

Ayrıca bakınız

• Opera bestecileri listesi

Dış bağlantılar

• Wolfgang Korngold İngilizce Wikipedia "Erich Wolfgang Korngold" maddesi (İngilizce) (Erişme:20.11.2010)
• IMSLP websitesine "Korngold,_Erich_Wolfgang" maddesi (İngilizce) (Erişme:20.11.2010)
• "Internet Movie Database IMDb" sitesinde "Erich Wolfgang Korngold" maddesi (İngilizce) (Erişme:20.11.2010)