Aryanizm

Aryanizm üzerine bir seri makale
Aryanizm
Tarih ve teoloji
Arius Acacians Anomoeanism Arian İhtilafı Birinci İznik Konsili Antakyalı Lukianos
Arian Liderler
Kayseryalı Acacius Aëtius Demophilus of Constantinople Eudoxius of Antioch Eunomius of Cyzicus Kayseryalı Eusebius İzmitli Eusebius Eustathius of Sebaste George of Laodicea Ulfilas
Diğer Arianlar
Asterius the Sophist Auxentius of Milan Auxentius of Durostorum II. Konstantius Wereka and Batwin Fritigern I. Alarik Artemius Odoacer Büyük Teoderik
Modern yarı-Arianlar
Samuel Clarke Isaac Newton William Whiston
Rakipler
Peter of Alexandria Achillas of Alexandria İskenderiyeli Alexander Córdobalı Hosius İskenderiyeli Athanasius Konstantinopolisli I. Paulus
Hıristiyanlık portali

Aryanizm veya Ariusçuluk, 4. yüzyılda İskenderiye'de yaşamış olan Arius'un geliştirdiği kuramsal öğretidir. Aryanizmin en tartışmalı tarafı Hristiyanlık'taki baba-oğul ilişkisiyle ilgilidir. Kısaca İsa'nın tanrısallığının inkârıdır.

Ortodoks Hristiyanlığa göre İsa, Tanrı Baba'nın oğlu ve Tanrı Baba gibi gerçek tanrıdır. Oysa, Arius ve taraftarlarına göre İsa ancak ikinci derecede ve bağımlılığı olan bir tanrılığa haizdir. Başka bir deyişle, İsa başlangıcı olmayan, sonsuz ve her şeye gücü yeten gerçek tanrı değildir. Bu öğreti, Hristiyanlığın ilk yüzyıllarında yazılmış bazı metinlerde birkaç dayanak noktası bulabiliyordu. 3. yüzyılda Origenes, oğlun babanın buyruğu altında olduğu fikrini uyandırabilecek bazı deyimler kullanmıştı. Arius bu formülleri genişletti ve bundan kapsamlı bir kuram çıkardı.