AT-8 Songster

9K112 Kobra SSCB tarafından geliştirilen NATO rapor adı AT-8 Songster olan bir SACLOS sistemli radyo sinyalli güdümlü tanksavar füzesidir. Füze T-64 ve T-80 serisi tanklara ait 125 mmlik tank topundan fırlatılmaktadır.

Geliştirilmesi

9K112 Kobra mermisi uçuş şekliyle

İlk nesil Sovyet füze tankları 1956 yılında Kruşçevin V.A. Malyshev’e verdiği silah tasarım bürolarının "yeni düşünceler" üzerine çalışması emri ile geliştirilmeye başlamıştır. Bu "yeni düşünceler" fikrinin bir parçası da füze tankları olup bunlardan bazıları Dragon füzesi fırlatan IT-1 ve Taifun fırlatan Obiekt 297 idi. Ancak bu ilk nesil tank tasarımları başarısızlığa uğradı. Sadece füze ile silahlandırılan tankın 300 metrelik bir ölümcül alanı olabilmekte bunu dışındaki hiçbir hedefe saldıracak silahı bulunmuyordu.Ayrıca o zaman ki füzelerin ebatından ötürü tank sınırlı sayıda füze taşıyabilmekteydi. Melez tasarımı tank topundan hem füze hem de mermi alteşleme kapasitesine sahipti.

Melez geliştirilmiş olmasında ötürü sınırlı özelliklere sahipti. Füze topun içerisinden ateşlenerek fırlatılmaktaydı. İlk nesil üretilen model Obiekt 775 tankı 125 mmlik yivsiz top namlusu yüksek patlayıcılı güdümsüz roket veya radyo sinyal güdümlü mermi atmaktaydı. Güdümlü mermilere Rubin (Türkçe Yakut) ve güdümsüz mermilere ise Bur (Türkçe Matkap) adları verilmişti. Tank sadece 24 adet Rubin füzesi ve 48 adet Bur roketi taşıyabilmekteydi. Proje çalışmları başarısızlıkla sonuçlandı. Bunun en önemli nedeni Rubin füzelerinin boşluklu imha hakkı bulunan savaş başlıklarının yeterli ölümcül etkiye sahip olmaması ve radyo sinyallerinin karıştırıcı aletlerle bozulabilmesiydi.

1960lı yıllarda çalışmalar devam etmiş olsa da, en ciddi çalışmlar 1970li yıllarda yapıldı. Bunun en önemli nedenleri ise şunlardı:

• ABDnin M551 Sheridan ve M60A2 tankları için 152 mmlik top füze sistemi geliştirmesi
• NATO ülkelerinin TOW ve Euromissile HOT model tank toplarına nazaran çok daha iyi menzile sahip tanksavar füzelerini üretmesi
• Helikopterlerin gelişimi ve AH-1 Cobra modelinin ortaya çıkması. Füze tank topuna nazaran daha yüksek atış açısı sağlamaktaydı.

Ruslar 1970 li yıllar da ikinci nesil zarftan fırlatılan füzeler üzerine çalışmaya başladı. Açılan yarışmaya Kobra füzesi ile kızılötesi güdümleme sistemi bulunan Gyurza füzeleri katıldı. Kızılötesi güdümleme sistemine sahip Gyurza füzesi yaşadığı sorunlardan ötürü Kobra’nın üretimine karar verildi.1980 yılında T-64 tankına monteli 9K112 füzesi üretildi. Daha sonra geliştirilen T-80B tankıda bu füze ile silahlandırıldı. Gyurza sistemi geliştirilmeye devam edildi. Sahip olduğu kızılötesi güdümleme sistemi yerine radyo sinyalli güdümleme sistemine geçildi. Daha sonra Shturm veya AT-6 Spiral füzelerinde kullanıldı.

Özellikleri

İki aşamalı oluklu yükleme sistemi

9M112 Kobra füzesi iki kesimden oluşuyordu:

• 9M43 baş kesiti – İçerisinde 9M129 boşluklu imha hakkı bulunan savaş başlıkları ve 9D129 besleme motoru
• 9B447 kuyruk kesiti – İçerisinde batarya, uçuş kontrol ve gerekli koordinatları radyo sinyalleri ile tanktan alan ufak bir güdümleme sistemi

İki farklı parçadan oluşan füze tank topunun otomatik yüklemesi içerisindeki tek bir klasik 125 mmlik mermi içerisinde saklanmaktaydı. Topa yüklemirken iki parça tek bir şekilde yüklenmekteydi.

Füze üç farklı şekilde fırlatılmaktadır:

• Birincil yol- Top nişangahın görüş cizgisinin 3 derece üstünde olacak şekilde yükseltilir. Bu sayede füzenin ateşleme sırasında çıkartacağı toz oranı düşürülmeye çalışılır. Bu kritik zaman içerisinde tank hem hedefi hem de füzenin arka kısmındaki ışığı görebilmesi gerekmektedir. Füze SACLOS güdümleme sistemi ile hareket eder. Silahçı füzenin uçuşu esnasında monitördeki artı göstergeyi hedef üzerinde tutmaya devam eder. 1A33 ateş konterol sistemi hedefe olan uçuş rotasını hesaplayarak füzenin yönünü hesaplar. 4000 metreden hedef isabet oranı %80dir.
• Ballistik yol - Top nişangahın görüş çizgisinin 3 derece üstünde olacak şekilde uçuşunu yükseltilir. Füze nişangahın görüş hattının 3 ila 5 metre üzerinde uçmaktadır. Hedefi tam vuracağı sırada nişangahın hedef görüş hattı içerisine girer. Bu sayede hem füzesin arkasından çıkan toz miktarı düşürülmüş hem de güdümleme sisteminin füzeyi kaybetme oranı azaltılmış olur.
• Acil yol – Bu yola ancak hedef aniden aracın 1000 metre yakında ortaya çıkması ve füzenin yüklü olduğu durumlarda başvurulur. Bu yolla atılan füzelerin hedef vuruş oranı oldukça düşüktür.Çünkü başarılo bir atış için sistemin çok önceden çalıştırılması ve hedefe kilitlenmesi gerekmektedir.

Füzenin namlu ilk çıkış hızı 125 m/s olup bu hız azami 800 m/s çıkabilir. Ancak ortalama olarak saniyede 350 ila 400 metre gidebilir. 4000 metreyi uçuş süresi 9 ila 10 saniyedir. Füze bir adet 4.5 kglık HEAT savaş başlığı taşımakta olup bu başlık 600 mmlik RHA zırhı delebilir.

Kaynakça

• Hull, A.W. , Markov, D.R. , Zaloga, S.J. (1999). Soviet/Russian Armor and Artillery Design Practices 1945 to Present. Darlington Productions. ISBN 1-892848-01-5.
• Janes Armour and Artillery 2005-2006, ISBN 0-7106-2686-X

‎Dış bağlantılar

• Wikimedia Commons'ta AT-8 Songster ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.