Vadisseyl Muharebesi
 |
Bu madde güvenilebilir bir yayında çıkmış alıntı/referanslar içermiyor. Burada belirtilen kaynakların, konuyla ilgili güvenilir internet siteleri ve basılı yayınlar gibi birincil kaynaklar olması gerekmektedir. Uygun alıntıları ekleyerek Vikipedi'ye yardımcı olabilirsiniz. |
| Vadisseyl (Vadiü'l-Mehazin) Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Portekiz Savaşları | |||||||
 Vadisseyl (Vadiü'l-Mehazin) Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
.svg.png){kind=small} Portekiz İmparatorluğu |
 Fas Sultanlığı Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
I. Sebastião † Thomas Stukley † Ebu Abdullah † |
Abdülmelik † Ahmed el-Mansur | ||||||
| Güçler | |||||||
|
Toplam 50.000 asker 40 top |
Toplam 35.000 asker
| ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 8.000 ölü | ? | ||||||
| ||||||
Vadisseyl Muharebesi veya Vâdiü'l-Mehâzîn Muharebesi ya da Vadiyüsseyl Muharebesi, 1578 yılında Osmanlı İmparatorluğu desteğini alan Fas'ın Saadi sultanı Abdülmelik ile Portekiz kralı Sebastião ve Portekizlilerin müttefiği III. Ebu Abdullah Muhammed el-Mütevekkil'in kuvvetleri arasında yapılan savaştır. Üç Kral Savaşı ya da Kasrülkebîr Savaşı olarak da bilinir.
Öncesi
1574’te Mevlây Abdullah’ın ölümünden sonra oğlu Ebu Abdullah (Muhammed el-Mütevekkil) tahta çıktı. Bunun üzerine sultanlıkta hak iddia eden amcaları Abdülmelik ile Abdülmelik' in küçük kardeşi Ahmed el Mansur İstanbul’a gittiler ve Osmanlı Sultanı III. Murad’dan yardım istediler. Ertesi yıl padişahın emriyle harekete geçen Cezayir Beylerbeyi Ramazan Paşa Miknâs civarında Ebu Abdullah’ ı yenerek Fas’a girdi ve 8 Mart 1576' da Abdülmelik’i tahta çıkardı. Abdülmelik daha sonra kendi kuvvetleri ve Osmanlı' dan aldığı takviye ile Ebu Abdullah’ ın çekildiği Marekeş’e 16 Temmuz 1576 yılında girerek “Mu‘tasım-Billâh es-Sa‘dî” lakabıyla bütün Fas ülkesinin sultanı oldu.[1]
Osmanlı nüfuzunun Fas’a yayılması Portekizliler’i rahatsız etmesi, Tanca dolaylarına kaçan Ebu Abdullah’ ın da devamlı şekilde yardım istemesi üzerine Portekiz Kralı I. Sebastião askeri harekata karar verdi.
Savaş
I. Sebastião, Faslı müttefikleri ile birlikte; 60 bin kişilik ordu ve çok sayıda topla Tanca'ya çıktı. Lukkos Irmağı ile bu ırmağın kollarından biri arasında, Ksar'el-Kebir (Alcazar-quivir) yakınlarındaki Vadiü'l-Mehazin'de Abdülmelik ile kardeşi Ahmed ve müttefik Osmanlı kuvvetleri ile karşılaştı. Piyadelerle süvarilerden oluşan ve sayıları 50 bin kişiyi bulan Müslüman kuvvetleri Sebastião'nun ordusunu kıyıdaki Larache'a (El-Araiş) çekilmeye zorladılar. Portekiz ordusu mağlup oldu. Müslüman askerlerin bir kısmı o sırada gelgit yükselmesinin etkisindeki Vadiü'l-Mehazin'i geçmeye çalışırken boğuldu. Ayrıca Sebastião ile el-Mütevekkil de boğularak öldüler; böylece savaş Osmanlı desteğindeki Abdülmelik güçlerinin zaferiyle sona erdi. Savaş esnasında hasta olan Abdülmelik' te öldü.
Sonrası
Savaş sonucunda Portekizliler bölgedeki üstünlüklerini kaybettiler. Öte yandan genç kral Sebastião'nun bir varis bırakmadan ölmesi, Portekiz Krallığı'nın sonraki 60 yıl boyunca İspanyol denetimine girmesine neden oldu. Abdülmelik' in savaş sırasında ölmesi üzerine yerine kardeşi Ahmed el Mansur tahta geçti. Ayrıca bu savaş sonucunda Osmanlı İmparatorluğu' nun Fas üzerindeki etkinliği daha da arttı.