Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimler tarihi
Bu madde, günümüzde Türkiye Cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan'ın, aday olduğu seçimler tarihini konu almaktadır.
Recep Tayyip Erdoğan siyasi kariyerine 1975 yılında Millî Selamet Partisi Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığına seçilerek başlarken, ertesi yıl İstanbul İl Gençlik Kolları Başkanlığına seçildi.[1][2] ve Millî Selamet Partisi'nin 12 Eylül Darbesi sonrasında kapatılmasına kadar bu görevini sürdürdü.[3][4] 1983'te kurulan Refah Partisi ile siyasete geri döndü ve 1984 yılında Beyoğlu ilçe başkanı oldu.[5] Ertesi yıl düzenlenen genel kongrede Merkez Karar ve Yürütme Kurulu üyesi seçilirken, aynı yıl partinin İstanbul il başkanlığına getirildi.[5]
28 Eylül 1986'daki milletvekili ara seçimlerine Refah Partisi'nin İstanbul 6. bölge adayı olarak girerek siyasi hayatındaki ilk seçim deneyimini yaşadı. Tek bir adayın milletvekili olacağı seçimde Refah Partisi bölgedeki oyların %8,57'sini alarak beşinci sırada kaldı ve en yüksek oyu alan Anavatan Partisi adayı Hüsnü Doğan milletvekili olarak seçildi.[6] 26 Mart 1989'daki yerel seçimlerde Beyoğlu belediye başkanı adayı olurken, 1984'teki seçimlerde partinin aldığı oy oranını %17,71 artırarak %22,83 oranında oy topladı ve %29,29 oranında oy alan Sosyaldemokrat Halkçı Parti adayı Hüseyin Aslan'ın ardından ikinci sırada kalarak belediye başkanı seçilemedi.[6][7] 20 Ekim 1991'deki genel seçimlerine Refah Partisi'nin İstanbul 6. bölge 1. sıradan adayı olarak girdi.[8] Seçimlere Milliyetçi Çalışma Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile ittifak yaparak giren Refah Partisi,[9] son seçimlere göre oy oranını %12,69 arttırarak İstanbul 6. bölgeden %20,01 oranında oy aldı.[10][11] 19. dönem milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine giren Erdoğan'ın milletvekilliği, ilk kez uygulanan seçmenlerin parti milletvekillerini sıralamaya bakmadan tercih edebildiği tercihli oy sisteminde seçmenlerin tercihini ikinci sıradaki aday Mustafa Baş'tan yana kullanması sebebiyle sonuçların belli olmasından birkaç gün sonra Baş'a geçti.[12] Sandıklardan Erdoğan'a yaklaşık 9 bin, Baş'a ise yaklaşık 13. bin tercihli oy çıkmıştı.[12]
27 Mart 1994'teki yerel seçimlerde İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı için Refat Partisi'nden aday olan Erdoğan, %25,19 oy oranı alarak seçimlerden birinci sırada ayrıldı ve İstanbul büyükşehir belediye başkanı seçildi.[13] 6 Aralık 1997'de Siirt'te düzenlenen bir açıkhava toplantısı sırasında topluluğa yaptığı konuşmada kullandığı ifadeler sebebiyle[14] kendisi hakkında açılan dava sonunda belediye başkanlığı görevinden ayrılarak 26 Mart 1999'da cezaevine girdi ve 24 Temmuz 1999'daki tahliyesine kadar 4 ay 10 gün boyunca cezaevinde kaldı.[15][16] Davada çıkan kararla birlikte kendisine siyasi yasak getirilirken, herhangi bir partiyle birlikte veya bağımsız olarak herhangi bir seçime katılamayacaktı.[17]
14 Ağustos 2001 tarihinde kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kurucu başkanlığını üstlendi.[18] Siyasi yasağı sebebiyle 3 Kasım 2002'deki genel seçimlerde milletvekili adayı olamadı. Seçimlerde aldığı %34,28'lik oy oranıyla birinci çıkan Adalet ve Kalkınma Partisi, Abdullah Gül'ün başbakanlığında 58. hükûmeti kurdu. Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması yönünde sunulan yasa değişikliği teklifin Türkiye Büyük Millet Meclisinden geçmesi sonrasında siyasi yasağı kalktı ve 9 Mart 2003'te Siirt'te yapılan ara seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden milletvekili adayı oldu. Oyların %84,8'ini alan parti, biri Erdoğan olmak üzere ilden üç milletvekili çıkardı.[19] Gül başbakanlığındaki hükûmetin istifa ettiği 11 Mart günü Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer hükûmeti kurma görevini Erdoğan'a verdi. Erdoğan'ın başbakanlığındaki 59. hükûmet 14 Mart'ta kuruldu.[20]
22 Temmuz 2007'deki genel seçimlerde oyların %46,58'ini alan parti önceki genel seçimlere göre oy oranını %12,30 artırdı ve seçimleri ilk sırada tamamladı. Erdoğan ise İstanbul 1. bölgeden aday olmuş ve %44,07 oranında oy almıştı.[21] 60. hükûmet Erdoğan'ın başbakanlığında kuruldu. 12 Haziran 2011'deki genel seçimlerde %49,83 oranında oy alarak bir önceki genel seçimlere göre oy oranını %3,17 arttırdı. Üçüncü kez başbakanlık koltuğuna oturan Erdoğan 61. hükûmeti kurarken, seçimlere bir kez daha İstanbul 1. bölgeden girmiş ve önceki seçimlere göre oy oranını %4,20 oranında arttırarak bölgedeki oyların %48,27'sini almıştı.[22]
2007'deki anayasa değişikliği referandumu sonrasında cumhurbaşkanının doğrudan halk oyuyla seçilmesi yönünde anayasada değişiklik yapılmıştı.[23] Bu değişiklik sonrasındaki ilk cumhurbaşkanlığı seçimi 10 Ağustos 2014'te gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylığını koyan Erdoğan, seçimlerin ilk turunda aldığı %51,79'luk oy oranıyla ikinci tura gerek kalmadan ülkenin 12. cumhurbaşkanı seçildi.[24]
1986 milletvekili ara seçimleri, İstanbul
Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul 6. bölge adayı olarak girdiği 1986 milletvekili ara seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[25][26]
| Parti | Oy sayısı | Oy oranı (%) | Oy oranı değişimi (%) | Milletvekili |
|---|---|---|---|---|
| Anavatan Partisi | 138.840 | 38,09 |  7,71 | 1 |
| Sosyaldemokrat Halkçı Parti | 74.256 | 20,37 | 0 | |
| Demokratik Sol Parti | 50.280 | 13,79 | 0 | |
| Doğru Yol Partisi | 47.958 | 13,16 | 0 | |
| Refah Partisi | 31.247 | 8,57 | 0 | |
| Büyük Vatan Partisi | 4.422 | 1,21 | 0 | |
| Hür Demokrat Parti | 3.909 | 1,07 | 0 | |
| Milliyetçi Çalışma Partisi | 3.891 | 1,07 | 0 | |
| Vatandaş Partisi | 3.717 | 1,02 | 0 | |
| Büyük Anadolu Partisi | 1.993 | 0,55 | 0 | |
| Bağımsızlar | 1.972 | 0,54 | 0 | |
| Islahatçı Demokrasi Partisi | 1.107 | 0,30 | 0 | |
| Bayrak Partisi | 900 | 0,25 | 0 | |
| Toplam | 364.492 | 100,00 | 1 |
1989 yerel seçimleri, Beyoğlu
Recep Tayyip Erdoğan'ın Refah Partisi'nden Beyoğlu belediye başkanı adayı olduğu seçimlerde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[7]
| Parti | Aday | Oy sayısı | Oy oranı (%) | Oy oranı değişimi (%) |
|---|---|---|---|---|
| Sosyaldemokrat Halkçı Parti | Hüseyin Aslan[27] | 27.847 | 29,29 | |
| Refah Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | 21.706 | 22,83 |  17,71 |
| Anavatan Partisi | Haluk Öztürkatalay[27] | 19.579 | 20,60 | 27,19 |
| Doğru Yol Partisi | Doğan Yakupoğlu[27] | 14.502 | 15,26 | 10,39 |
| Demokratik Sol Parti | Osman Yılmazer[28] | 10.295 | 10,83 | |
| Milliyetçi Çalışma Partisi | 769 | 0,81 | ||
| Islahatçı Demokrasi Partisi | 321 | 0,34 | ||
| Bağımsız | Niyazi Duranay[29] | 41 | 0,04 | - |
| Toplam | 95.060 | 100,00 | ||
1991 genel seçimleri, İstanbul
Recep Tayyip Erdoğan'ın Refah Partisi'nden İstanbul 6. bölge milletvekili adayı olarak girdiği seçimlerde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[10][11]
| Parti | Oy sayısı | Oy oranı (%) | Oy oranı değişimi (%) | Milletvekili | Milletvekili değişimi |
|---|---|---|---|---|---|
| Anavatan Partisi | 88.602 | 25,21 | 12,15 | 3 | 1 |
| Demokratik Sol Parti | 80.542 | 22,91 | 10,57 | 2 | 2 |
| Doğru Yol Partisi | 59.799 | 17,01 | 3,61 | 0 | ▬ |
| Sosyaldemokrat Halkçı Parti | 50.469 | 14,36 | 14,04 | 0 | 2 |
| Refah Partisi | 70.555 | 20,01 | 12,69 | 1 | 1 |
| Sosyalist Parti | 1.076 | 0,31 | 0 | ||
| Bağımsızlar | 436 | 0,12 | 0 | ||
| Toplam | 351.479 | 100,00 | 6 |
1994 yerel seçimleri, İstanbul
Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul büyükşehir belediye başkanı seçildiği 1994 yerel seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[13]
| Parti | Aday | Oy sayısı | Oy oranı (%) | Oy oranı değişimi (%) |
|---|---|---|---|---|
| Refah Partisi | Recep Tayyip Erdoğan | 973.704 | 25,19 | 14,74 |
| Anavatan Partisi | İlhan Kesici | 855.897 | 22,14 | 3,98 |
| Sosyaldemokrat Halkçı Parti | Zülfü Livaneli | 784.693 | 20,30 | 15,65 |
| Doğru Yol Partisi | Bedrettin Dalan | 597.461 | 15,46 | 1,60 |
| Demokratik Sol Parti | Necdet Özkan | 478.612 | 12,38 | 0,16 |
| Milliyetçi Hareket Partisi | Ahmet Vefik Alp | 72.121 | 1,87 | |
| Cumhuriyet Halk Partisi | Ertuğrul Günay | 54.028 | 1,40 | |
| Büyük Birlik Partisi | Ahmet Hamdi Turgut | 13.662 | 0,35 | |
| Millet Partisi | Ferit Edibali | 12.294 | 0,31 | |
| Yeniden Doğuş Partisi | Hasan Celal Güzel | 7.979 | 0,21 | |
| Sosyalist Birlik Partisi | Arslan Başer Kafaoğlu | 7.075 | 0,18 | |
| İşçi Partisi | Arslan Kılıç | 5.215 | 0,13 | |
| Toplam | 3.862.738 | 100,00 | ||
2003 milletvekili ara seçimleri, Siirt
Yalnızca Siirt'te gerçekleştirilen ve Recep Tayyip Erdoğan'ın Siirt milletvekili seçildiği 2003 milletvekili ara seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[19]
| Parti | Oy sayısı | Oy oranı (%) | Oy oranı değişimi (%) | Milletvekili | Milletvekili değişimi |
|---|---|---|---|---|---|
| Adalet ve Kalkınma Partisi | 55.203 | 84,82 | 67,26 | 3 | 2 |
| Cumhuriyet Halk Partisi | 8.972 | 13,79 | 4,87 | 0 | 1 |
| İşçi Partisi | 500 | 0,77 | 0,63 | 0 | ▬ |
| Türkiye Komünist Partisi | 404 | 0,62 | 0,52 | 0 | ▬ |
| Toplam | 65.079 | 100,00 | 3 |
2007 genel seçimleri, İstanbul
Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul 1. bölgeden milletvekili olarak seçildiği 2007 genel seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[21]
| Parti | Oy sayısı | Oy oranı (%) | Oy oranı değişimi (%) | Milletvekili | Milletvekili değişimi |
|---|---|---|---|---|---|
| Adalet ve Kalkınma Partisi | 939.027 | 44,07 | 7,73 | 13 | 1 |
| Cumhuriyet Halk Partisi | 639.723 | 30,02 | 2,46 | 8 | 2 |
| Milliyetçi Hareket Partisi | 210.347 | 9,87 | 5,05 | 2 | 2 |
| Bağımsız(lar) | 116.395 | 5,46 | 1 | ||
| Demokrat Parti | 65.689 | 3,08 | 0 | ||
| Saadet Partisi | 62.982 | 2,96 | 0,56 | 0 | ▬ |
| Genç Parti | 58.970 | 2,77 | 3,87 | 0 | ▬ |
| Aydınlık Türkiye Partisi | 9.127 | 0,43 | 0 | ||
| Halkın Yükselişi Partisi | 8.213 | 0,39 | 0 | ||
| İşçi Partisi | 7.891 | 0,37 | 0,32 | 0 | ▬ |
| Bağımsız Türkiye Partisi | 7.296 | 0,34 | 0,17 | 0 | ▬ |
| Türkiye Komünist Partisi | 4.984 | 0,23 | 0,05 | 0 | ▬ |
| Liberal Demokrat Parti | 0 | 0 | 0,44 | 0 | ▬ |
| Özgürlük ve Dayanışma Partisi | 0 | 0 | 0,43 | 0 | ▬ |
| Emek Partisi | 0 | 0 | 0 | ||
| Toplam | 2.130.644 | 100,00 | 24 |
2011 genel seçimleri, İstanbul
Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul 1. bölgeden milletvekili olarak seçildiği 2011 genel seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[22]
| Parti | Oy sayısı | Oy oranı (%) | Oy oranı değişimi (%) | Milletvekili | Milletvekili değişimi |
|---|---|---|---|---|---|
| Adalet ve Kalkınma Partisi | 1.391.558 | 48,27 | 4,20 | 16 | 3 |
| Cumhuriyet Halk Partisi | 969.038 | 33,62 | 3,60 | 11 | 3 |
| Milliyetçi Hareket Partisi | 260.825 | 9,05 | 0,82 | 2 | ▬ |
| Bağımsızlar | 133.617 | 4,64 | - | 1 | - |
| Saadet Partisi | 44.390 | 1,54 | 1,42 | 0 | ▬ |
| Halkın Sesi Partisi | 21.341 | 0,74 | 0 | ||
| Büyük Birlik Partisi | 18.434 | 0,64 | 0 | ||
| Hak ve Eşitlik Partisi | 11.093 | 0,38 | 0 | ||
| Demokrat Parti | 10.756 | 0,37 | 2,71 | 0 | ▬ |
| Demokratik Sol Parti | 5.932 | 0,21 | 0 | ||
| Türkiye Komünist Partisi | 5.729 | 0,20 | 0,03 | 0 | ▬ |
| Millet Partisi | 4.811 | 0,17 | 0 | ||
| Doğru Yol Partisi | 2.759 | 0,10 | 0 | ||
| Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti | 1.297 | 0,04 | 0 | ||
| Liberal Demokrat Parti | 1.070 | 0,04 | 0,04 | 0 | ▬ |
| Emek Partisi | 0 | 0 | ▬ | 0 | ▬ |
| Toplam | 2.882.650 | 100,00 | 30 |
2014 cumhurbaşkanlığı seçimi
Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olarak seçildiği 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[24]
| Aday | 1. tur | |
|---|---|---|
| Oy sayısı | Oy oranı (%) | |
| Recep Tayyip Erdoğan | 21.000.143 | 51,79 |
| Ekmeleddin İhsanoğlu | 15.587.720 | 38,44 |
| Selahattin Demirtaş | 3.958.048 | 9,76 |
| Toplam | 40.545.911 | 100,00 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Genel
- Yalçın, Soner (Haziran 2014). Kayıp Sicil: Erdoğan'ın Çalınan Dosyası (1. bas.). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi. ISBN 978-605-4927-40-1.
- Özel
- ↑ "'Susuzluğu birlikte yudumlayacağız'". Milliyet: s. 15. 29 Mayıs 1994.
- ↑ Yalçın 2014, s. 6.
- ↑ "Portre: Recep Tayyip Erdoğan". Al Jazeera Türk. 28 Ağustos 2014. 27 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141027061650/http://www.aljazeera.com.tr/portre/portre-recep-tayyip-erdogan.
- ↑ Yalçın 2014, s. 86.
- 1 2 Yalçın 2014, s. 103.
- 1 2 Yalçın 2014, s. 112.
- 1 2 "Beyoğlu Belediyesi - 1989 belediye başkanlığı seçimleri sonuçları". YerelNET. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150423203441/http://www.yerelnet.org.tr/belediyeler/belediye_secimsonuclari.php?yil=1989&belediyeid=128413.
- ↑ Yalçın 2014, s. 125.
- ↑ Yalçın 2014, s. 124.
- 1 2 "Yüksek Seçim Kurulu kararı". T.C. Resmî Gazete (21038. sayı): s. 34-35. 1 Kasım 1991. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21038_1.pdf.
- 1 2 "Yüksek Seçim Kurulu kararı". T.C. Resmî Gazete (19659. sayı): s. 33. 9 Aralık 1987. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19659.pdf.
- 1 2 Yalçın 2014, s. 126.
- 1 2 "İstanbul Büyükşehir Belediyesi - 1994 belediye başkanlığı seçimleri sonuçları". YerelNET. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140715101518/http://www.yerelnet.org.tr/belediyeler/belediye_secimsonuclari.php?yil=1994&belediyeid=128393.
- ↑ Bardakçı, Murat (22 Eylül 2002). "Şiiri böyle montajlamışlar". Hürriyet. 19 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140619235317/http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=99109&yazarid=28.
- ↑ Avcu, Arife (27 Mart 1999). "Erdoğan'dan son gösteri". Milliyet (İstanbul): s. 19.
- ↑ Avcu, Arife (25 Temmuz 1999). "Erdoğan 'milli duruş' istedi". Milliyet (İstanbul): s. 17.
- ↑ "Erdoğan artık yasaklı". Milliyet: s. 16. 24 Eylül 1998.
- ↑ Karakuş, Abdullah (15 Ağustos 2001). "'Bill, Tony' diyerek partisini kurdu". Milliyet (Ankara): s. 18.
- 1 2 "2003 Türkiye genel seçim sonuçları". BelgeNet. 3 Mayıs 2011. 8 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120308105957/http://www.belgenet.com/secim/siirt_090303.html.
- ↑ "Bir yılda 2 hükümet". Hürriyet. 2 Ağustos 2003. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150423203346/http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=163071.
- 1 2 "Seçim sonuçları, 2007" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 3 Mayıs 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304000744/http://www.ysk.gov.tr/ysk/docs/2007MilletvekiliSecimi/gumrukdahil/gumrukdahil.pdf.
- 1 2 "Seçim sonuçları, 2007". Yüksek Seçim Kurulu. 24 Haziran 2011. http://web.archive.org/web/20120312025021/http://www.ysk.gov.tr/ysk/docs/2011MilletvekiliSecimi/gumrukdahil/gumrukdahil.pdf.
- ↑ "Referandumdan "Evet" çıktı". Sabah. 21 Ekim 2007. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140503195613/http://arsiv.sabah.com.tr/2007/10/21/haber,92A0CBA9A3784A15893A8B8C4C8646A5.html.
- 1 2 "Yurt içi, yurt dışı ve gümrük sandıkları dahil 2014 cumhurbaşkanlığı kesim seçim sonuçları" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 15 Ağustos 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304032009/http://www.ysk.gov.tr/ysk/content/conn/YSKUCM/path/Contribution%20Folders/HaberDosya/2014CB-Kesin-416_d_Genel.pdf.
- ↑ "Yüksek Seçim Kurulu kararı". T.C. Resmî Gazete (19247. sayı): s. 20-25. 10 Ekim 1986. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19247.pdf.
- ↑ "Yüksek Seçim Kurulu kararı". T.C. Resmî Gazete (18221. sayı): s. 38. 14 Kasım 1983. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18221_1.pdf.
- 1 2 3 "Adaylar huzurunuzda". Milliyet: s. 14. 19 Şubat 1989.
- ↑ "Yeşilçam Festivali". Cumhuriyet: s. 9. 24 Mart 1989.
- ↑ "Beyoğlu bağımsız adayı Duranay: İstanbul'u barıştıracağım". Cumhuriyet: s. 9. 15 Mart 1989.
Dış bağlantılar
| |||||||||||||||||||||||||||
