Nasır el-Vuheyşi

Nasır el-Vuheyşi
Nasır el-Vuheyşi, 2012
Yemen el-Kaidesi lideri
Görev süresi
Haziran 2007 - Ocak 2009
Yerine gelen Makam kaldırıldı
1. Arap Yarımadası el-Kaidesi lideri
Görev süresi
Ocak 2009 - Haziran 2015
Yerine geldiği Makam oluşturuldu
Yerine gelen Kasım er-Rimi
Kişisel bilgiler
Doğum Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi
1 Ekim 1976(1976-10-01)
Yemen
Ölüm 12 Haziran 2015 (38 yaşında)
El-Mukelle, Yemen
Milliyeti Yemenli
Dini Sünni İslam
Askerî hizmeti
Bağlılığı El-Kaide
Çatışma/savaşları Afganistan Savaşı

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması
Yemen İç Savaşı

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi (Arapça: ناصر عبد الكريم عبدهللا الوحيشي‎‎; d. 1 Ekim 1976 - 12 Haziran 2015, el-Mukelle), diğer bilinen adlarıyla Ebu Beşir[1] veya Ebu Beşir el-Yemeni,[2] silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurucusu ve ilk lideri olan Yemenli İslamcı.

1996 veya 1998'de Yemen'den Afganistan'a hareket ederek el-Kaide'ye katıldı ve örgütün lideri Usame bin Ladin'in sekreterliğini yaptı. 2001'de ülkeden ayrılmasının ardından 2003'te İran'da yakalanarak Yemen'e iade edildi ve burada tutuklanarak cezaevine kondu. Şubat 2006'da cezaevinden kaçarak Yemen'deki el-Kaide yapılanmasının başına geçti. Ocak 2009'da, Suudi Arabistan ile Yemen'deki el-Kaide yapılanmalarının Arap Yarımadası el-Kaidesi adı altında ve kendisinin liderliğinde birleştiğini duyurdu. 12 Haziran 2015'te, Amerikan insansız hava araçlarının gerçekleştirdiği hava saldırılarında öldürüldü.

İlk yılları ve el-Kaide'ye katılışı

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi, 1 Ekim 1976'da, günümüzde Yemen'in el-Beyda ilinde alan bölgede doğdu.[3][4] 1996[1] veya 1998'de,[5] Afganistan'a giderek el-Kaide'ye katıldı. Afganistan'daki yıllarında bin Ladin'in şahsi sekreterliğini yaptı.[1] Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde yer alması sonrasında, aynı yıl içerisinde İran'a kaçtı.[1] Burada İranlı emniyet birimleri tarafından yakalandı ve 12 Ekim 2000'de, Amerika Birleşik Devletleri Donanması'na bağlı USS Cole (DDG-67) muhribine düzenlenen bombalı saldırıyla bağlantısı olduğu gerekçesiyle tutuklandı.[1] 2003 sonlarında Yemen'e iade edildi.[5] Şubat 2006'da, başkent San'a'da tutulduğu hapishaneden 22 mahkûmla birlikte kaçtı.[1] Bazı Amerikalı ve Yemenli yetkililerin söylemlerine göre kaçışta, el-Kaide sempatizanı Yemenli güvenlik birimlerinin yardımı da olmuştu.[6]

Yemen'de el-Kaide ile faaliyetleri

21 Haziran 2007'de, Yemen el-Kaidesi tarafından İnternet'te yayınlanan sesli bir mesajda, el-Vuheyşi'nin örgütün yeni lideri olarak seçildiği bildirildi.[7] 24 Ocak 2009'da İnternet'te yayınlanan bir videoda, el-Kaide'nin Suudi Arabistan ve Yemen'deki yapılanmalarının kendisinin liderliğinde birleşmesiyle Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurulduğu duyuruldu.[8] Şubat 2009'da, İslamcı bir web sitesinde yayınlanan el-Vuheyşi'ye ait ses kaydıyla, hükûmete karşı ayaklanması için Yemen halkına çağrıda bulunuldu.[9] Örgüt üyesi biri tarafından Ağustos 2009'da, Suudi Arabistan Prensi Muhammed bin Nayif'e, başarısız bir suikast girişiminde bulunulmasıyla örgütün ilk silahlı faaliyeti gerçekleştirildi.[10]

Yemeni askerî yetkililer, 28 Ağustos 2011'de, ülkenin güneyinde gerçekleşe çatışmalarda el-Vuheyşi'nin öldürüldüğünü iddia etti.[11] Ancak örgütün üst düzey askerî komutanlarından Fehd el-Kuso'nun Eylül ayında el-Kuds el-Arabi gazetesinde yayınlanan röportajında ve örgütün 25 Ekim'de yayınlanan açıklamasında el-Vuheyşi'nin öldüğüne dair iddiaların gerçeği yansıtmadığı belirtildi.[12]

Yemenli emniyet yetkililerinin açıklamasına göre 12 Haziran 2015'te, Yemen'in el-Mukelle şehri civarında Amerikan insansız hava araçlarınca gerçekleştirilen hava saldırılarında ölenler arasında el-Vuheyşi de bulunmaktaydı.[13][14] Birkaç gün sonra örgüt tarafından İnternet'te yayınlanan bir bildiriyle kendisinin ölümü doğrulandı ve örgütün liderliğine Kasım er-Rimi geçti.[15]

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 5 6 Gunaratna & Oreg 2015, s. 153.
  2. ↑ Gunaratna & Oreg 2015, s. 60.
  3. ↑ "El-Kaide ile bağlantılı tüzel kişi, kuruluş veya organizasyonlar" (PDF). TBMM. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160406113457/http://www.masak.gov.tr/userfiles/file/BKK_Guncel_Liste.pdf.
  4. ↑ "Profile: Al-Qaeda in the Arabian Peninsula" (İngilizce). BBC News. 16 Haziran 2015. 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160722160333/http://www.bbc.com/news/world-middle-east-11483095.
  5. 1 2 Johnsen, Gregory D. (24 Temmuz 2012). "A profile of AQAP's upper echelon" (İngilizce). Terörizmle Savaş Merkezi. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160119154054/https://www.ctc.usma.edu/posts/a-profile-of-aqaps-upper-echelon.
  6. ↑ Raghavan, Sudarsan (3 Ocak 2010). "Al-Qaeda benefits from a decade of missteps to become a threat in Yemen" (İngilizce). The Washington Post. San'a. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20161001144351/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/01/02/AR2010010201934_2.html?sid=ST2010010202434.
  7. ↑ Johnsen, Gregory D. (10 Temmuz 2007). "Yemen Attack Reveals Struggle Among Al-Qaeda's Ranks" (İngilizce). Terrorism Focus (The Jamestown Foundation) 4 (22). 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150930191510/http://www.jamestown.org/single/?tx_ttnews%5Btt_news%5D=4291&no_cache=1.
  8. ↑ "Al-Qaeda in the Arabian Peninsula: who are they?" (İngilizce). Channel 4 News. 8 Mayıs 2012. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160610225606/http://www.channel4.com/news/al-qaeda-in-the-arabian-peninsula-who-are-they.
  9. ↑ "New al-Qaida message urges Yemenis to fight gov't" (İngilizce). Kahire: Associated Press. 19 Şubat 2009. 5 mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.google.com%2Fhostednews%2Fap%2Farticle%2FALeqM5jyZ4yhVqAu5yqaNFXVY9748IMsNwD96EKC980&date=2009-03-05.
  10. ↑ "Bizarre tale of Saudi bomber" (İngilizce). Reuters. 30 Ağustos 2009. 1 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2FlatestCrisis%2FidUSLU594154&date=2009-09-01.
  11. ↑ Roggio, Bill (28 Ağustos 2011). "AQAP chief Nasir al Wuhayshi reported killed in southern Yemen" (İngilizce). The Long War Journal. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160920193330/http://www.longwarjournal.org/archives/2011/08/aqap_chief_nasir_al.php.
  12. ↑ Roggio, Bill (26 Ekim 2011). "AQAP denies emir Nasir al Wuhayshi killed in US airstrike" (İngilizce). The Long War Journal. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160920202410/http://www.longwarjournal.org/archives/2011/10/aqap_denies_emir_nas.php.
  13. ↑ Ford, Dana (15 Haziran 2015). "Top al Qaeda leader reported killed in Yemen" (İngilizce). CNN. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160702015431/http://edition.cnn.com/2015/06/15/middleeast/yemen-aqap-leader-killed/index.html.
  14. ↑ Riedel, Bruce (12 Temmuz 2015). "Al-Qaida's Hadramawt emirate". Brookings Institution. 30 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160930193337/https://www.brookings.edu/blog/markaz/2015/07/12/al-qaidas-hadramawt-emirate/.
  15. ↑ "Al Qaeda in Yemen says leader killed in U.S. bombing" (İngilizce). Reuters. 16 Haziran 2015. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20161001144358/http://www.reuters.com/article/yemen-security-qaeda-us-idUSL5N0Z20FA20150616.

Dış bağlantılar

El-Kaide
Liderleri
Mevcut
Eski liderleri
Saldırıları
Savaşları
Bağlı gruplar
Medya
  • El-Kaide El Kitabı
  • En-Neda
  • Es-Sahab
  • Usame bin Ladin'in fetvası
  • Inspire
  • El-Hansa
  • Kuala Lumpur el-Kaide Zirvesi
  • Vahşetin Yönetimi
  • Savut el-Cihad
  • Uluslararası Hayırseverler Vakfı
  • Kaide el-Cihad
  • Küresel İslami Medya Cephesi
Video ve ses
Diğer
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/10/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.