Mülâkat (edebiyat)

Mülâkat, herhangi bir sosyal konu ya da sorun üzerinde, uzman kişi ya da kişilerle yapılmış konuşmaları yansıtan yazı türü. Toplumun tamamını ya da bir kısmını ilgilendiren her alanda "görüşme" yapılabilir. Gazete ve dergilerde yayımlamak üzere yapılan mülâkatlar için daha çok röportaj sözcüğü kullanılır.

Özellikleri

a) Görüşmenin konusu ilgi çekici ve toplumsal açıdan önem teşkil etmelidir.

b) Hangi alanda ya da konuda görüşme yapılacaksa, o alanın ya da konunun uzmanları seçilmelidir. Görüşme için, mümkün olduğunca birinci kaynak kişi ya da kişiler tercih edilmelidir.

c) Görüşmeye katılacak kişi ya da kişilerle ön görüşme yapılmalıdır.Bu ön görüşmede (telefonla da olabilir.), görüşmenin amacı ve özellikleri belirtilmelidir. Özellikle,görüşmeye katılacak kişiye ne zaman,nerede görüşme yapılacağı hakkında bilgi verilmelidir.

ç) Görüşmeyi düzenleyen kişi, görüşme başında nazik bir ifadeyle konuya giriş yapmalıdır. Örnek: “Sizi / sizleri, buraya kadar yorduğum, kıymetli zamanlarınızı aldığım için özür diliyorum. Şimdiden vereceğiniz bilgiler için size / sizlere çok teşekkür ederim.” gibi.

d) Görüşmeyi düzenleyen kişi, görüşmenin sonunda da yine nazik ve kibar bir ifade kullanmalıdır. Örnek: “Verdiğiniz önemli bilgiler için size / sizlere çok teşekkür ederim.” gibi.

e) Görüşmeyi düzenleyen kişi, soracağı soruları önceden plânlamalıdır. Konunun ya da olayın bütün boyutlarını yansıtacak şekilde sorularını özenle seçmelidir.

f) Görüşmeye katılan kişi ya da kişilerin duygu ve düşünceleri olduğu gibi yazıya geçirilmelidir. Bu nedenle, görüşme teyp ya da video kaydına alınmalı; daha sonra kayıt'a alınan ifadeler yazıya çevrilmelidir.

Mülakat yöntemleri ve türleri

Herhangi bir iş görüşmesi farklı şekillerde uygulanabilir. Görüşmeciler, farklı görüşme yöntemlerini uygulayarak söz konusu pozisyon için en uygun adayı belirlemeye çalışırlar. Görüşmenin çeşidine göre, görüşmenin yapısı, sorulacak sorular ve ölçülmek istenen nitelikler ve yetkinlikler farklılık gösterebilir. Yedi farklı görüşme çeşidinden bahsedebiliriz.

1. Birebir görüşmeler
2. Panel görüşmeler
3. Çalışma arkadaşları grubu ile yapılanlar
4. Sıralı görüşmeler
5. Değerlendirme merkezleri tarafından yapılanlar
6. Telefon görüşmeleri
7. İşaret dili ile yapılanlar