Kemal Film

Kemal Film, Türkiye’nin ilk özel film şirketidir. 1922’de Kemal Seden ve Şakir Seden tarafından kurulmuştur.

İlk sinema faaliyetlerine 1914’te başlayan Kemal Seden ve kardeşi Şakir Seden, dayıları Ali Rıza Öztuna’yı ikna ederek ülkemizdeki ikinci Türk sinema salonunu açtılar. Bu sinema salonuna daha sonra yenileri de eklendi.

1922 - 1924

1922 senesinde kendi film stüdyolarını kurmaya ve yerli film üretimine geçmeye karar veren Kemal ve Şakir Seden, Haliç kıyılarında bulunan Feshane fabrikasının dikimevi bölümünü askeriyeden kiralayarak “Kemal Film Stüdyosu”nu kurdular. Böylelikle Türk sinema tarihinde yeni bir dönem açılmış oldu. Bu arada Kurtuluş Savaşı sırasında cephede birçok Kemal Film jurnali çektirildi. (Bu belgesel filmler, 1959 büyük belediye yangınında Türk sinemasının ilk örnekleriyle birlikte yok olmuştur.)

1922’de Kemal Seden yapımcılığında gerçekleştirilen ilk film, Muhsin Ertuğrul’un çektiği “İstanbul’da Bir Facia-ı Aşk” filmiydi. İlgi gören filmin Türk sinemasındaki en önemli özelliği konusunun gerçek bir olaydan alınmış olmasıyla Türk sinemasında ilk kez gerçekçilik çabalarının başlatılmış olmasıdır. Aynı sene Muhsin Ertuğrul, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun romanından uyarlanan ve çekimleri sırasında büyük olaylara neden olan “Boğaziçi Esrarı (Nur Baba)” filmini de yönetti. 1923 senesinde, daha çok yeni olan Kurtuluş Savaşı'ından kesitler sunan Halide Edip Adıvar'ın “Ateşten Gömlek” romanı filme alındı. Bu film Muhsin Ertuğrul’un en başarılı filmlerinden biriydi ve çok büyük bir coşkuyla karşılanmıştı. Muhsin Ertuğrul, Kemal Film yapımcılığında “Kız Kulesi’nde Bir Facia (Kız Kulesi Faciası)” (1923), “Leblebici Horhor” (1923) ve “Sözde Kızlar” (1924) olmak üzere üç film daha gerçekleştirdi. Bu altı film, Türk filmciliğine gerçek anlamda girişi sağlamıştır.

1924‘te “Sözde Kızlar” filminin çekildiği günlerde Feshane fabrikasının yeni müdürü eski anlaşmayı tanımadığını belirtir ve iki gün içinde binanın boşaltılmasını ister. İki gün zarfında tahliye mümkün olmadığı için bütün malzeme yağmurlu bir günde sokağa atılır. Bu darbeye dayanamayan şirket, harap olan aletleri yok pahasına satar ve tekrar film ithalatına döner.

1924 - 1951

Tekrar film ihracatına dönen Kemal Film; Columbia, Universal, Republic, RKO, United Artists ve Walt Disney film şirketlerinin Türkiye distribütörlüğünü yürütmekteydi. 1941'de Kemal Seden vefat etti. Kemal Seden'in o yıllarda Alman Lisesi'nde okuyan oğlu Osman F. Seden, Kemal Film'de çeviri ve dublaj işlerinde çalışmaya başladı.

1951 - 1972

Osman F. Seden'in amcası Şakir Seden'i ikna atmesiyle Kemal Film tekrar film yapımcılığına döndü. Gerçekleştirilen ilk film, Osman F. Seden'in senaryosunu yazdığı ve Kani Kıpçak'ın yönettiği "İstanbul Kan Ağlarken" oldu. 1952 senesinde Lütfi Akad yönetmen olarak Kemal Film'de çalışmaya başladı. Akad ve Seden işbirliğinin ilk ürünü Türk sinemasının dönüm noktası sayılan “Kanun Namına” oldu. Yapımcılığını ve senaristliğini Osman Seden’in üstlendiği ve Lütfi Akad’ın yönettiği film, birçok açıdan ilkleri barındırıyordu. Ayrıca Ayhan Işık’ı da sinemaya kazandırmıştı. Lütfi Akad’la “İngiliz Kemal Lawrence’a Karşı”, “Katil” ve “Öldüren Şehir” gibi başarılı filmlerle çalışmaları devam etti. 1955 yılında Osman F. Seden, "Kanlarıyla Ödediler" filmiyle yönetmenliğe başladı.

Bu yıllarda Osman F. Seden, Ayhan Işık başta olmak üzere önemli yıldızları Kemal Film'e bağlayarak Türkiye'de star sisteminin öncüsü oldu. Ayhan Işık, Belgin Doruk, İzzet Günay, Türkân Şoray, Fatma Girik, Ediz Hun, Fikret Hakan, Eşref Kolçak, Ajda Pekkan, Feridun Karakaya, Vahi Öz, Öztürk Serengil, Sadri Alışık, Nubar Terziyan, Kadir Savun ve Zeki Müren gibi yıldızlar Kemal Film bünyesinde uzun yıllar yer aldı.

1960'lı yıllar Türk sinemasında Kemal Film'in en parlak dönemiydi. Türk Sineması’nın kilometre taşları diye adlandırılan birçok filme imza atan Kemal Film, bu türden düzeyli sinema filmi çalışmalarının yanı sıra, bol yıldızlı popüler salon komedileriyle de Türk Sineması’na yeni oyuncular ve seyirlik türler kazandırdı. Sinemadaki Kemal Film ekolü seyircinin de büyük beğenisini topladı ve filmler büyük gişe hasılatlarına ulaştılar.

Yapımcı-Yönetmen Osman F. Seden, 1959'da Feridun Karakaya'nın oynadığı "Cilalı İbo" ve Öztürk Serengil'in oynadığı "Adanalı Tayfur" tiplemeleriyle 60'ların en sevilen "halk sineması" kahramanlarını oluşturmuştu. Bu karakterler gibi oyuncu Vahi Öz de Kemal Film'in geniş kadrolu salon komedilerinde dikkat çekmekteydi.

"Bir Avuç Toprak" (1957), "Berduş" (1957), "Beraber Ölelim" (1958), "Kırık Plak" (1959), "Cilalı İbo Yıldızlar Arasında" (1959), "Düşman Yolları Kesti" (1959), "Aşktan da Üstün" (1960), "Namus Uğruna" (1960), "Mahalleye Gelen Gelin" (1961), "Ne Şeker Şey" (1962), "Adanalı Tayfur" (1963), "Affetmeyen Kadın" (1964), "Seven Kadın Unutmaz" (1965), "Çalıkuşu" (1966), "Sana Layık Değilim" (1966), "Sinekli Bakkal" (1967), "Gül ve Şeker" (1968), "Osmanlı Kartalı" (1969), "Mazi Kalbimde Yaradır" (1970), "Yirmi Yıl Sonra" (1972) dönemin önde gelen filmleri arasında yer alıyordu.

1972 senesinde çeşitli ticari hatalar nedeniyle ve sinemanın içinde bulunduğu krizin de etkisiyle Kemal Film iflas etti ve ardından kapandı. Bu tarihten itibaren Osman F. Seden; Erler Film, Erman Film, Akün Film, Uğur Film gibi birçok firma adına yönetmenlik ve senaryo yazarlığı yaptı.

1992 - Günümüz

1980'li yıllarda televizyonun yaygınlaşmasıyla beraber Osman F. Seden, öncelikle TRT adına "Çalıkuşu" gibi birkaç televizyon dizisi çekti, ardından Kemal Film'i tekrar faaliyete geçirerek sadece televizyon için film yapmaya başladı. Kemal Film'in başında Osman F. Seden'in oğlu Kemal Seden bulunuyordu. Bu dönemde yapılan diziler de ekran seyircisi ve televizyoncular tarafından büyük ilgi gördü. Ayrıca Kemal Film'in geçmiş yıllarda ürettiği yapımlar televizyonlar tarafından alınarak yayınlanmaya başladı.

"İki Kızkardeş" (1992), "Hayatın İçinden" (1993), "Gurur" (1994), "Gül ve Diken" (1994), "Zühre" (1995), "Gökkuşağı" (1995), " "Mirasyediler" (1996), "İlk Aşk" (1997) ve "Nice Yıllardan Sonra" (1998) gibi televizyon dizileri Kemal Film'in bu dönemdeki çalışmalarıdır.

Başta Aydan Şener olmak üzere İsmet Özhan, Gülben Ergen, Atilla Saral, Selda Özer, Yonca Cevher, Murat Parasayar, Müge Arda, Yalçın Dümer, Berna Laçin, Açelya Akkoyun, Özlem Savaş, Atilla Saral, Ceyda Düvenci, Ece Uslu ve İpek Tuzcuoğlu, Kemal Film'in dizileriyle adlarını duyuran oyunculardı.

Osman F. Seden, 1 Eylül 1998'de vefat etti. Kemal Seden, babasının vefatının ardından "Aşk Aynı Adreste" (2000), "Camdan Papuçlar" (2004), "Bir Varmış Bir Yokmuş" (2005) gibi TV yapımlarına imza attı.

Kemal Film'in başında Seden ailesinin üçüncü kuşak sinemacısı Kemal Seden bulunmakta ve çalışmalarını sürdürmektedir.

Kemal Film Yapımları