Karl Landsteiner
| Karl Landsteiner | |
|---|---|
|
Karl Landsteiner | |
| Doğum |
14 Haziran 1868 Baden bei Wien, Viyana Avusturya |
| Ölüm |
26 Haziran 1943 (75 yaşında) New York City |
| Vatandaşlığı | ABD |
| Dalı | Tıp, viroloji |
| Çalıştığı yerler | University of Vienna |
| Öğrenim | University of Vienna |
| Önemli başarıları | Kan grupları, Rh faktör keşfi, poliovirüs keşfi |
| Aldığı ödüller | Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (1930) |
Karl Landsteiner (d. 14 Haziran 1868, Viyana, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu - ö. 26 Haziran 1943, New York, ABD), Avusturya kökenli ABD'li immünolog ve patolog. Başlıca kan gruplarını bulması ve kan naklinin tıpta basit bir işlem haline gelmesini sağlayan ABO kan grupları sistemini geliştirmesiyle 1930 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü almıştır.
1898-1908 arasında Viyana Patoloji Enstitüsü'nde araştırmacı olarak çalışırken insanlarda kanın yapısındaki farklılıkları bularak, uygun olmayan kan nakillerinin tehlikelerini ortaya çıkardı. 1901'de, alyuvarlarda hücre zarının dış katmanına bağlanan antijenlerin türüne göre insanda en az üç kan grubu olduğunu gösterdi; bu grupları A, B ve O olarak adlandırdı. Bir yıl sonra, A ve B antijenlerinin ikisini birden taşıyan ve AB antikorları içermeyen AB grubu bulundu. Landsteiner, 1927'de M ve N gruplarını, 1940'ta ilk kez bulunduğu maymun türünün adını taşıyan Rhesus (Rh) faktörünü saptadı. Rh faktörü, anne ve dölütün kanında ortaya çıkabilen ve düşük, ölü doğum ya da yeni doğanda ölümcül bir hastalığa yol açan bir dizi tepkimenin temelini oluşturuyordu.
Landsteiner'in çalışmaları adli tıbbın gelişmesine önemli katkılarda bulundu; babalık ve cinayet davalarında kan gruplarının güvenilir birer kanıt olarak kullanılmasını sağladı. Kan gruplarının belirli genler aracılığıyla kuşaktan kuşağa aktarıldığının kanıtlanması, kalıtım ve antropoloji araştırmaları için de etkili bir yöntem sağladı.
Landsteiner 1909-1919 arasında Viyana Üniversitesi'nde, 1922-1943 arasında New York kentindeki Rockefeller Tıp Araştırmaları Enstitüsü'nde patoloji dersleri verdi. Başlıca yapıtı, bağışıklık kimyasının kurulmasına katkı niteliğindeki The Specificity of Serological Reactions 'dır (1936; Serolojik Tepkimelerin Özgünlüğü).
