Jiang Zemin
| Jiang Zemin 江泽民 | |
|---|---|
 | |
| Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 24 Haziran 1989 - 15 Kasım 2002 | |
| Yerine geldiği | Zhao Ziyang |
| Yerine gelen | Hu Jintao |
| Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 27 Mart 1993 - 15 Mart 2003 | |
| Yerine geldiği | Yang Shangkun |
| Yerine gelen | Hu Jintao |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 17 Ağustos 1926 Yangzhou, Jiangsu |
| Partisi | Çin Komünist Partisi |
| Eşi | Wang Yeping |
| Bitirdiği okul | Şanghay Jiao Tong Üniversitesi |
| Mesleği | Elektrik mühendisi |
Jiang Zemin, (Çince: 江泽民, d. 17 Ağustos 1926, Yangzhou, Jiangsu) 1989 ile 2002 arasında Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri olan Çinli devlet adamı.
Yükselişi
1946'da Çin Komünist Partisi'ne (ÇKP) katılan Jiang, bir yıl sonra Şanghay'daki Jiaotong Üniversitesi'nin elektrik mühendisliği bölümünden mezun oldu. Birkaç fabrikada mühendis olarak çalıştıktan sonra yaklaşık 1955'te Sovyetler Birliği'nde teknik eğitim gördü. Ardından Çin'in çeşitli bölgelerindeki teknolojik araştırma enstitülerinin başkanlığını üstlendi. Jiang Zemin'in siyasal yükselişi, Mao Zedung'un 1976'da ölümünden sonra başladı. 1980'de devlet ihracat ve ithalat komisyonu bakan yardımcısı oldu. 1982'de elektronik sanayisi bakan yardımcılığına getirildi; 1983-85 arasında da elektronik sanayisi bakanlığını yaptı. 1982'de ÇKP Merkez Komitesi üyesi; 1985'te Şanghay valisi, 1987'de de Politbüro üyesi oldu. Bu dönemde ülkenin bir numaralı adamı olan Deng Xiaoping'in başlattığı ekonomik ve siyasal reformları destekledi.
Liderliği
1987 yazında demokrasi talebiyle başlatılan öğrenci gösterilerini hükümetin güç kullanarak bastırma politikasını destekledi. Bu tavrıyla Çin lideri Deng Xiaoping ile Başbakan Li Peng'in desteğini kazandı. 1989'un haziran ayında Zhao Ziyang'ın yerine ÇKP genel sekreterliğine getirildi. Bu göreve getirilmesi, ideolojik katılıkla ekonomik reform ve modernleşme yanlıları arasında bir uzlaşma olarak değerlendirildi.
Deng Xiaoping'in başlattığı ekonomide dizginleri gevşetme, politik etkinlerde ise ödünsüz davranma politikasını devam ettirdi. Ekim 1992'de yapılan ÇKP 14. Kongresi'nde "köklü ekonomik değişim" çağrısı yaparken "gelişmeleri engelleyen örgütlenmenin derhal ve kökten değiştirilmesi" zorunluğunu da gündeme getirdi, uzun uğraş isteyen ve karmaşık görünüm taşımasına karşın "sosyalist" diye tanımladığı "piyasa ekonomisi süreci"nin benimsenmesinden yana olduğunu açıkladı. 27 Mart 1993'te Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık toplantısında devlet başkanı olarak seçildi, böylece Çin Komünist devriminin lideri Mao Zedung'dan beri hem parti başkanlığı hem de devlet başkanlığını üstlenen ilk devlet adamı oldu.
Çekirdeği Jiang Zemin olan Çin’in 3. kuşak lider kadrosu, 1990’lı yıllardan itibaren, Deng Xiaoping’in diplomatik düşüncesi ile barışçı ve bağımsız dış politikasını yaratıcı bir şekilde izleyerek, barış içinde bir arada yaşamanın 5 ilkesi temelinde dünya ülkeleri ile olan dostluk ve işbirliği ilişkilerinin geliştirilmesi ve yeni uluslararası siyasi ve ekonomik düzenin kurulması için çaba harcadı. Endonezya, Singapur, Brunei ve Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkiler kuran Çin hükümeti, Vietnam ve Moğolistan ile olan ilişkilerini de normalleştirdi.[1]
Kasım 2002'de yapılan ÇKP 16. Ulusal Kongresi'nde ÇKP Merkez Komitesi Genel Sekreterliği, Cumhurbaşkanlığı ve Merkezi Askeri Komisyon Başkanlığı görevlerini elinde bulunduran 76 yaşındaki Jiang Zemin, yeni Merkez Komitesi'nde görev almayarak, mart 2003'te de devlet başkanlığı görevinin sona ermesiyle emekliye ayrıldı.[2] Eylül 2004'te, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin dört gün süren toplantısından sonra Merkez Askeri Komisyon Başkanlığı'nı da bıraktı.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Jiang Zemin ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Yang Shangkun |
Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı 1993-2003 |
Sonra gelen: Hu Jintao |
| Parti siyasi görevi | ||
| Önce gelen: Zhao Ziyang |
Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri 1989-2002 |
Sonra gelen: Hu Jintao |
| Önce gelen: Deng Xiaoping |
Çin Komünist Partisi Merkez Askeri Komisyon Başkanı 1989-2004 |
Sonra gelen: Hu Jintao |
| ||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||