Hersek Sancağı

Eyalet-i Hersek
Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti
←
1833–1851 →

Bayrak

Hersek Eyaleti (1850ler)
Merkez Mostar

43°20′K 17°48′D / 43.333°K 17.8°D / 43.333; 17.8Koordinatlar: 43°20′K 17°48′D / 43.333°K 17.8°D / 43.333; 17.8

Tarih
 - Kuruluş 1833
 - Kaldırılış 1851
Bugün parçası  Bosna-Hersek,  Karadağ

Hersek Sancağı veya Hersek Mutasarrıflığı (Hırvatça: Hercegovački sandžak), Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir sancaktır. 1833-1851 yılları arası müstakil sancak olarak idare edilmiştir.

Tarihçe

Osmanlı kuvvetlerinin Hersek bölgesine ilk girişi ve Bosna kuvvetleriyle ilk teması 1386 yılında oldu. 1388'de Şahin Paşa'nın kumandasındaki Osmanlılar bölgeye ikinci bir sefer düzenledi ve Vlatko Vuković tarafından Bileća'da yenilgiye uğratıldılar.[1][2] İlerleyen dönemlerde, Hersek ile aynı coğrafyada bulunan Bosna Krallığı Osmanlı Devleti'ne vergi vermeyi kabul etti ve Bosna Kralı Stephen Tomašević'in Semendire Kalesi üstünde hak iddia etmesi üzerine 1463'te II. Mehmed tarafından fethedildi. Gerçekleştirilen bu sefer ile, Hersek de alındı; ancak Osmanlı kuvvetlerinin buradan çekilmesini müteakip Hersek Dükü Stjepan Vukčić Kosača, topraklarını geri aldı. Hersek Düklüğü'nün bir kısmı 1465-1466 yıllarında fethedildi ve alınan topraklar yeni bir sancağın teşkiline kadar Bosna Sancağı'na bağlı kaldı. 1470 yılında burada Rumeli Eyaleti'ne tabi olarak Hersek Sancağı kuruldu. Düklüğün geriye kalan toprakları ise 1482'in başlarında fethedilip bu sancağa dahil edildi.[3] 1522'de sancağın merkezi Foça'dan Mostar'a taşındı. Sancak, 1580'de Rumeli Eyaleti'den ayrıldı ve aynı yıl kurulan Bosna Eyaleti'ne bağlandı.

Hersek Sancağı, Ocak 1833'te Bosna Eyaleti'nden ayrılarak müstakil sancak hâline getirildi ve Ustolça Kaptanı Ali Paşa Rızvanbegoviç'in yönetimine bırakıldı.[4] Çünkü Ali Paşa, 1831 yılında Bosna'da çıkan isyanın bastırılması için emek sarf etmişti.[5] Söz konusu isyan II. Mahmut döneminde yapılması planlanan yeniliklere, özellikle de orduyu yeniden düzenleme girişimlerine karşı doğmuştu. "Bosna Ejderi" lakabıyla da bilinen Gradaçaclı Hüseyin Kaptan'ın liderlik ettiği ve Bosnalı Müslüman ayanlar başı çektiği isyancılar, özerklik ve kendi vezirlerini seçme hakkı talep etmişlerdi.[6] Ali Paşa ise başlangıçtan beri isyancılara karşı durmuştu. Hersek'te Yeniçeri Ocağı'nı kaldırmış ve Asakir-i Mansure-i Muhammediyye tarzında yeni askeri birlikler oluşturmuştu.[7] Sadrazam, isyanı Ali Paşa'nın yardımları sayesinde bastırabilmişti.[8]

Hersek Sancağı ile ödüllendirilen Ali Paşa, uzun bir süre boyunca beri icraatlarını merkezin bilgisi haricinde uygulamıştır. İcraatları arasında Hersek'te sulama kanallarının yapılması, tarımsal üretimin artması için faaliyetlerde bulunulması ve yabancıların bölgedeki madenleri işlemek için Hersek'e davet edilmesi vardır. Hatta merkezden bağımsız olarak yabancı devlet adamlarıyla yazışmalarda bulunmuştur.

Ocak 1833 (Şaban 1288)'de buradaki görevine başlamıştır. Bağımsız hareket etmesi üzerine Ömer Paşa tarafından Mayıs 1851 (Recep 1267)'de görevinden alınıp idam edilmiştir.[4] Ardından Hersek Sancağı'nın ileri gelenleri Bâb-ı Âli'ye dilekçe göndererek Hersek Sancağı'nın Bosna Eyaleti'ne bağlanmasını istemişlerdir[9] ve Hersek Sancağı yeniden Bosna Eyaleti'ne bağlanmıştır. 1878 yılında Bosna Vilayeti ile imtiyazlı sancak haline gelmiştir. 1878'de imzalanan Berlin Anlaşmasıyla Nikšić kazası Karadağ'a verildi. 5 Ekim 1908 yılında Avusturya-Macaristan'ın bölgeyi ilhakı ile böylece Bosna Vilayeti ve Hersek sancağı ortadan kaybolmuştur.

Sancak Beyleri

Nekoliko hercegovačkih namjesnika.

Kaynakça

  1. ↑ Alojz Benac, Ivan Lovrenović Bosnia and Herzegovina s.77
  2. ↑ Milenko Krešić, "Depopulacija jugoistočne Hercegovine izazvana turskim osvajanjem" s.114
  3. ↑ Metin İzeti, Balkanlar'da Tasavvuf, S. 56
  4. 1 2 Mehmet Süreyya Bey, Sicill-i Osmanî, 1996, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı
  5. ↑ Ahmet Cevat Eren, Mahmud II. Zamanında Bosna - Hersek, s.136
  6. ↑ Branislav Djurdjev, Sayfa 301
  7. ↑ Ahmet Cevat Eren, s.136
  8. ↑ Gábor Ágoston, Encyclopedia of the Ottoman Empire
  9. ↑ Zafer Gölen, Tanzimat dönemi Bosna isyanları, 1839-1878
  10. ↑ "Glasnik" 24-26. ciltler, Sayfa 103, Zemaljski Muzej Bosne i Hercegovine
  11. ↑ Hivzija Hasandedić, Spomenici kulture turskog doba u Mostaru, Sayfa 44
  12. ↑ Miroslav Krleža, Enciklopedija Jugoslavije, 5. cilt, Sayfa 610
  13. ↑ Dalibor Brozović, Hrvatska enciklopedija, cilt 7, Sayfa 16
  14. ↑ Hamdi Kreşevlakoviç, Çengiç beyleri, Sayfa 43
  15. ↑ Hamdi Kreşevlakoviç, Çengiç beyleri, Sayfa 42
  16. ↑ Miroslav Krleža, Enciklopedija Jugoslavije, 1. cilt, Sayfa 45
  17. ↑ Mate Ujević, Hrvatska enciklopedija, 1. cilt, Sayfa 124
  18. 1 2 Boško Bojović, Raguse et l’Empire Ottoman, Sayfa 329
  19. ↑ Namjesnici Hercegovačkog sandžaka sa sjedištem u Foči
  20. ↑ Kratka uputa u prošlost Bosne i Hercegovine s.184-185
Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetim birimleri
 
Eyalet sistemi dönemi (1362–1864)
Afrika
Anadolu
Avrupa
Bosna · Budin · Edirne · Eğri · Girit · Kanije · Kefe · Manastır · Mora · Niş · Podolya · Rumeli · Selanik · Silistre · Temeşvar · Uyvar · Varat · Vidin · Yanya
Orta Doğu
Bağdat · Basra · Halep · Kıbrıs · Lahsa · Musul · Rakka · Sidon · Şam · Şehrizor · Trablusşam · Yemen
 
Vilayet sistemi dönemi (1864-1922)
Afrika
Anadolu
Avrupa
Bosna · Edirne · Girit · İşkodra · Kosova · Manastır · Prizren · Selanik · Tuna · Yanya
Orta Doğu
Bağdat · Basra · Beyrut · Deyr-i Zor · Halep · Şam · Hicaz · Musul · Yemen
 
Müstakil Sancaklar
 
Bağlı yönetimler
Ayrıca bakınız: Osmanlı eyaletleri listesi ve Osmanlı vilayetleri listesi
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.