Hafız Esad
| Hafız Esad | |
|---|---|
 | |
| Suriye Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 22 Şubat 1971 - 10 Haziran 2000 | |
| Başbakan | Abdül Rahman Kleifawi Mahmud el Eyyübi Muhammed Ali el Halebi Abdül Rauf el Kasım Mahmud Zuabi Muhammed Mustafa Mero |
| Yerine geldiği | Ahmed el Hatib |
| Yerine gelen | Beşar Esad |
| Suriye Başbakanı | |
| Görev süresi 21 Kasım 1970 - 3 Nisan 1971 | |
| Başkan | Ahmed el Hatib |
| Yerine geldiği | Nureddin el Atasi |
| Yerine gelen | Abdül Rahman Kleifawi |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 6 Ekim 1930 Kardaha, Lazkiye, Fransız Suriye Mandası |
| Ölüm | 10 Haziran 2000 (69 yaşında) Şam, Suriye |
| Partisi | Arap Baas Hareketi (1946–1947) Arap Sosyalist Baas Partisi (1947–1966) Şam merkezli Baas Partisi (1966–2000) (Ulusal İlerici Cephe) |
| Eşi | Enise Mahluf |
| Dini | İslam |
| İmzası |  |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Suriye |
| Branşı | Suriye Hava Kuvvetleri |
| Hizmet yılları | 1955-1972 |
| Rütbesi | General |
Hafız Esad veya Hafız Esed[1] (Arapça: حافظ الأسد, d. 6 Ekim 1930, Kardaha - 10 Haziran 2000, Şam), Suriyeli asker ve siyasetçi. 1971-2000 arasında Suriye devlet başkanı olarak görev yaptı.
Askeri kariyeri
1955 yılında Humus Askeri Akademisi'ni pilot subay olarak bitirdi. 1958'de havacılık eğitimini geliştirmek için SSCB'ye gönderildi. Daha sonra bir hava filosunun komutanlığına getirildi. Suriye'nin, Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden çekilmesine karşı çıktığı için, 1961 yılında Silahlı Kuvvetlerden ihraç edildi. Baas Partisi'nin askeri kanadında kilit bir görev üstlendi ve 1963 yılında gerçekleştirilen darbede önemli rol oynadı. 1965 yılında Hava Kuvvetleri komutanlığına getirildi, ardından Şubat 1966'da Savunma Bakanı oldu. 1969-1970 yılları arasında Baas Partisi'nin sivil ve askerî kanatları arasında baş gösteren iktidar mücadelesinde etkin biçimde yer aldı. Bu çatışmayı doruğa çıkaran Ürdün'deki iç savaşa müdahalenin ardından, 13 Kasım 1970 tarihinde kansız bir askeri darbeyle iktidarı ele geçirdi. Mart 1971'de yapılan halk oylamasıyla da devlet başkanı seçildi.
Siyasi kariyeri
Baas Partisi genel sekreterliğini de üstlendi. Öteki Arap devletleriyle ilişkileri geliştirerek Suriye'yi Arap Dünyası içinde itildiği yalnızlıktan kurtarma yönünde adımlar attı. İsrail karşıtı sıkı politikalarıyla[2] bölgesel bir siyasi lider olarak öne çıktı. Bununla birlikte Irak'taki Baas yönetimiyle çatışma politikasını sürdürdü. Ekim 1973'te İsrail'e savaş açan Mısır'ın yanında yer aldı ama savaştan sonra izlenecek politikalar konusunda Mısır yönetimiyle de görüş ayrılığına düştü.
Sonraki yıllarda SSCB ile ilişkilerini geliştirdi. 1980'de SSCB ile imzalanan yirmi yıllık dostluk ve işbirliği antlaşmasını, 1982'de SSCB'den silah ve teknik yardım almayı öngören bir başka antlaşma izledi. 1984'te bu ülkeye yaptığı geziyle ikili ilişkileri daha da ileriye götürdü.
Filistin Kurtuluş Örgütü'ne geniş destek verdi; ancak FKÖ yönetimiyle ortaya çıkan anlaşmazlık üzerine, bu örgüt içinde Suriye'ye bağlı yeni örgütler oluşturmaya çalıştı. 1991'de FKÖ lideri Yaser Arafat'la ilişkilerini düzeltti.
1976'da birçok Arap ülkesinin muhalefetine karşın, Lübnan'daki iç savaşı sona erdirmek amacıyla askeri müdahalede bulundu. Altı yıl boyunca Lübnan'ın büyük bir bölümünü işgal altında tutan Suriye birlikleri, İsrail'in 1982'de Lübnan'a girmesi üzerine kuzey ve kuzeydoğudaki eski mevzilerine çekildi.
1979'daki ittifak girişiminin sonuçsuz kalmasından sonra Irak'la yeniden başlayan çekişme, 1982'de Suriye-Irak sınırının ve Suriye'den geçen Irak'a ait petrol boru hattının kapatılmasına yol açtı. Bunun üzerine Esad yönetimi, İran-Irak Savaşı'nda Irak'a karşı İran'ı destekledi. Esad 1984 yılında iktidarı için bu kez de kardeşi ile mücadele etmek zorunda kaldı ve kardeşinin darbe girişimi başarısız oldu. Tüm bu olaylarda insan hakları örgütleri Esad'ı şiddet kullanmakla ve baskı yapmakla suçladılar. 1991'deki Körfez Savaşı sırasında Irak'a karşı uluslararası koalisyon güçlerini desteklemesi onu Ortadoğu'daki en güçlü Arap önder durumuna getirdi.
Hiçbir zaman siyasi olarak tanımadığı ve Siyonist varlık olarak nitelendirdiği İsrail ile uzlaşmaya dayalı barış girişimlerine karşı takındığı katı tutumu 1980'lerin ortalarında bir ölçüde yumuşatarak Batılı ülkelerle diyalog kurmaya önem verdi. 1990'larda Sovyet desteği kesildikten sonra ABD'nin de baskısıyla Golan Tepeleri'ni geri almak için yapılan görüşmeler sonuçsuz kaldı.
Suriye yönetimi Türkiye ile yaşadığı su sorunu ile alakalı olarak PKK'ya verdiği destekten dolayı özellikle 1990'lı yılların sonlarında bu ülkeyle ilişkiler gittikçe gerginleşti.
Parti ve devlet yönetimindeki kişisel denetimini sürdürdü. 1978, 1985, 1991 ve 1999'da dört kez daha devlet başkanlığına seçildi. 2000 yılının Haziran ayında akciğer kanserinden öldü.
Hama Katliamı
Ülke içinde özellikle Müslüman Kardeşler'in muhalefetiyle karşılaştı. Müslüman Kardeşler'in Hama'da bulunan üyelerini ele geçirme gerekçesiyle Suriye Ordusu, 2 Şubat 1982'de Hama'ya saldırdı ve farklı kaynaklara göre 7 ilâ 35 bin arasında sivil Hamalı ordu ateşiyle öldürüldü. Bu olay Hama Katliamı olarak bilinir.[3][4]
Kaynakça
- ↑ http://www.gazeteciler.com/haber/esad-m-esed-mi-polemiinde-son-noktay-aa-koydu/206930
- ↑ Anthony H. Cordesman & Jennifer Moravitz, The Israeli-Palestinian War: Escalating to Nowhere, Greenwood Publishing, s. 237
- ↑ globalsecurity.org
- ↑ New York Times gazetesinin haberi.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Ahmed el Hatib |
Suriye Devlet Başkanı 1971-2000 |
Sonra gelen: Beşar Esad |
| Önce gelen: Nureddin el Atasi |
Suriye Başbakanı 1970-1971 |
Sonra gelen: Abdül Rahman Kleifawi |
| |||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
.svg.png){kind=small}
