Hacı Garip Taner

Hacı Garip Ağa (ÖMER) ^[1] (d. 1871 (Rumi 1287) Hekimhan, Malatya) - (ö. 27 Temmuz 1925), Türk siyasetçi.

Rüştiye mezunudur. Çiftçilik, TBMM I. Dönem Malatya Milletvekilliği yapmıştır. Evli ve altı çocuk babasıdır.^[2]

Hayatı

Hekimhan'ın ileri gelenlerinden toprak sahibi 3. Mehmet Şerif Ağa’nın oğludur. İlk ve orta öğrenimini Hekimhan Rüştiyesi’nde tamamladı. Ticaretle meşgul oldu. Şamdan Halepten mal getirip çok zengin oldu. I. Dünya Savaşı’nda kurduğu gönüllü milis kuvvetleri ile Rusyaya karşı savaştı. Milli Mücadeleye katılarak; sağladığı araçlarla orduya ait silah ve cephanenin düşmanın eline geçmeyecek güvenli bölgelere naklini temin etti. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 1.dönemine seçildiği halde, vefatı dolayısıyla meclise gidemeyen Tahsin Bey’in yerine, Malatya’dan seçilerek 23 Nisan 1920 günü meclisin açılışında Malatya Mebusu sıfatı ile hazır bulundu. Yozgat Ayaklanmasının bastırılmasında vatani hizmet için görevli olarak 13 Temmuz 1920’de meclisten ayrıldı. 27 Eylül’de görevi sona ermesine rağmen meclise geri dönmedi ve isteği üzerine Şubat 1921’e kadar izinli sayıldı. Sonraki toplantı yıllarını da izinli olarak meclis dışında geçirdi. Arada mecliste hazır bulundu ise de herhangi bir komisyonda çalışmadı. Meclisten ayrıldıktan sonraki zamanını memleketinde tarım ile meşgul olarak geçirdi. 27 Temmuz 1925’te öldü. Ölüm döşeğinde dahi"falanca kişi ziyaretine geldi" dendiğinde derhal ayağa kalkıp giyindiği ve dimdik vaziyette ziyaretçisini karşıladığı, o gece de öldüğü halen ibretle hatırlanır. Dosta düşmana karşı daima dik durmuş asla zaafiyet göstermemiştir. Evli olup 6 çocuk babası idi. Ölümünden sonra çevrede "Garipağa'nın oğlu" diye tanıtılan oğlu Ahmet Turan soyadını GARİPAĞAOĞLU olarak değiştirmiştir. Şimdilerde "Garipağaoğlu - garibağaoğlu - Taner" soyadlarını kullanan aile bireyleri soyunu yürütmektedir. İstiklal madalyası ailesine ulaştırılmıştır. Milletvekili statüsü kurucu meclisin hiçbir mebusuna verilmemiştir, bu nedenle mebusların sahip olduğu olağanüstü ayrıcalıklar kendisine ve ailesine kullandırılmamıştır.

10 Mayıs 1921'de Mustafa Kemal Paşanın başkanlığında kurulan Birinci Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i hukuk Grubu üyesiydi. Bununla birlikte 1923'te aday gösterilmedi ve TBMM dışında kaldı.

1.Mecliste Meclis Evrak ve Tahrirat Müdürü Necmeddin Sahir'in, Eskişehir Kütahya Savaşlarında Türk ordusunun yenilgisi üzerine başlattıkları tek soruluk anketi 12 Nisan 1922'de cevaplandırmıştır. Neclettin Sahir Bey'in kazanılacak olan milli istiklal mücadelemizin bolluk getirici ve verimli olması nasıl mümkün olacaktır şeklindeki sorusuna verdiği cevap aynen şöyledir: "Bilgiye ve köylüyü okutmaya bağlıdır." Ankara 12-4-38 Malatya Mebusu Hacı Garip Ağa.

1.Mecliste ziraatçı sınıfında adı geçen Hacı Garip Ağa (Taner) askeri alanda yaptığı hizmetlerle de iz bırakmıştır. Örneğin Sivas’ta Heyeti Temsiliye adıyla teşekkül kurulmuştu. Bu haberi alan İstanbul Hükümeti İngiliz İnkılapçı binbaşlarından "Novel" adındaki adamı Bedirhanilerden birinin yanına katarak, Malatya Valisi Galip Beye bir telgraf çekerek, Sivas’ta oluşan bu heyetin dağıtılmasını emretmişti. Bu haberi alan Mustafa Kemal Paşa sağa sola haber göndererek gerek Sivas vilayetinde ve gerekse Malatya vilayetinde yaşayan 350.000 vatanseveri harekete geçirerek Malatyalı Bedir Ağa, Hacı Garip Ağa ve Reşat Ağalar etrafına topladıkları atlılarla Elazığ’dan ve Malatya’dan Sivas’a giden yolları kesmişler. Harput valisi Ali Galip ve Malatya valisi Halil’i Rami, "Binbaşı Novel" ile kaçarak canlarını zor kurtarmıştır.

Kaynakça