Güldede, Gürün

Güldede
—  Köy  —
Sivas
Ülke	Türkiye
İl	Sivas
İlçe	Gürün
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
Nüfus (2000)
- Toplam	62
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
İl alan kodu	0346
İl plaka kodu
Posta kodu	58800
İnternet sitesi: YerelNET sayfası

Güldede, Sivas ilinin Gürün ilçesine bağlı bir köydür.Tarihi 

Güldede adının, köyün girişinde bulunan Ziyaret Tepesi'nde asırlar once şehit edilen; 'Güldede' isimli bir komutan'dan geldiği sanılıyor. Köyün çevresinde birçok tarihi kalıntı görülmektedir. Doğusunda Maşat Dağı, batısında Bölücek (Belcek) Dağı bulunmaktadır. Çevre köylerin de yerleşik sisteme geçmelerinden itibaren, Güldede Köyü'nde bulunan "Güldede Ziyaret Tepesi" her yıl Haziran ayının 24 ve 25'inde ziyaret edilir ve kurban kesilir. Bu ziyaret, bir ibadet hatta bir yağmur duası olarak kabul edilmektedir. Bu gelenek hâlen asgari bir şekilde sürdürülmektedir. Güldede Köyü'nün kuzeyinde bulunan ziyaret tepesi ve çevresindeki kalıntılar, o bölgenin Hititler döneminde yerleşim alanı olduğunu gösteren izler taşımaktadır. Ancak detaylı bir arkeolojik çalışma yapılması gereği de aşikardır.

1800'lü yıllara kadar köyün bulunduğu arazi ve çevresi ile Bölücek ve Maşat dağları komple Ardiç ağaçları ile kaplı bir ormanmış. Ancak nesilden nesile aktarılan bilgilerden öğrenildiği kadarıyla 1800'lü yillardan sonra bir taraftan devlet, bölgenin ormanlarını yakarak kireç ve katran elde etmek için, dağ koyaklarında ocaklar açmış. Bir taraftan da çevre köylerde yerleşik düzen kuran köy ahalisi de devletin bölge ormanlarını yakmasından faydalanarak, kalan ağaçları kesmeyi tercih etmiştir. Kesilen bu ağaçları hem ev yapımında kullanmışlar hem de ticari amaçla odun yaparak kasabada satmışlardır. O sebeplerdir ki Güdede Köyü ve çevresi günümüzde kıraç bir görüntüye sahiptir.Takriben 50 yıl civarında süren orman yağması sonucu boşalan araziye 1850'li yıllarda Güldede Köyü kurulmuştur. 

Eğitim

Eğitime önem verilen köyde, kız ya da erkek çocukların okutulmasında herhangi bir ayrım uygulanmaz. 1956'da ilkokulu yapılan köyün büyük bir kısımı okuma yazma bilmektedir. Güldede Köyü'nden bir çok doktor, profesör, öğretmen, avukat, mühendis ve iktisatçı yetişmiştir. Genel olarak 'Güldedeliler' ilim ve irfanı kültür edinmişlerdir. Akademik başarıya çeşitli nedenlerden dolayı ulaşamamış olanlar, kendilerini geliştirmeyi başarmışlardır. 

Göç

Köydeki hane sayısı 60 civarındayken, yoğunluklu olarak 1970'li yıllardan itibaren çeşitli sebeplere dayalı olarak başlayan göç dalgası nedeniyle, 1990'lı yıllara gelindiğinde hane sayısı 10'a kadar düşmüştür. Köy halkı İstanbul ve Ankara başta olmak üzere büyük şehirlere veya Almanya ve İngiltere başta olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerine gurbetçi olarak göç etmişlerdir. Köyden İstanbul'a göç edenler özellikle Dudullu, ve Gazi Mahallesi'nde ikamet etmekteyken, Ankara'ya göç edenler genellikle Tuzluçayır bölgesini tercih etmişlerdir. Köyden göç edenler, 2000'li yıllardan itibaren, terk edilmiş zannedilen köyü tekrar sahiplendiklerini göstermişlerdir. Hâlen devem etmekte olan ev inşaatları ve diğer yapılananmalar köyün gelişiminde önemli rol oynamıştır. 

Mutfak ve Diğer Gelenekler

Kendine özgü yemek çesitleri şöyledir; Sini kömbesi, sac kömbesi, içli köfte, eşkili köfte, sulu börekve borani. Köyde el sanatlari olarak; seçme kilim, halı yastık, oyal yemeni, el işlemeleri ve bir çok dantel işleri sayılabilir. 

Coğrafya

Sivas iline 180 km, Gürün ilçesine 35 km uzaklıktadır. 

* Koyun Batisi; Gullubucak Koyu, Devecayir Koyu.  * Kuzeybatisi; Yolgecen Koyu.  * Kuzey'inde; Karapinar Koyu, Asagi Yayalacik Koyu.  * Dogu'sunda; Karakuyu Koyu.  * Guney'inde; Haticepinar Koyu, Oglakkaya Koyu.  * Guneybati'sinda; Basoren Koyu, bulunmaktadir. 

Koy Sinirlari 

* Dogu'su; Osmanli Cali, Gelin Duseyi, Yilan Ocagi, Masat Yolu.  * Guney'i; Buyukguney, Ciftekuyu, Alibey Kuyusu.  * Bati'si; Kaygana Koyagi, Halife'nin Hoyugu.  * Kuzey'i: Galip Bey'in Tarlasinin Hoyugu, Kirmizi Cal, Toptas, Devlet'in Koyagi. 

İklim

Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir. 

Soylar

1880'lu yıllarda Malatya'nın Arguvan ilcesi Bahşikan Koyü'nün Atma Aşireti'nden gelen aynı soya mensup iki aile Kartal ve Tepe soyadlarını almışlardır. Zamanla Malatya'nın çeşitli yerlerinden gelen aileler köyün mevcut nüfusunu kurmuşlardir.Kılıçlar ve Bolucekler Sivas/Zara Alişanağılı Köyü'nden takiriben 1910 yıllarında gelmişlerdir. Gür ve Köroglu soyadı tasiyanlar ise Sivas/ Kangal köylerinden gelmişlerdir. Kılıç, Bölücek, Gür ve Köroğlu soy ismini tanışıyanlar Kuzeybatı Dersim koluna bağlı Koçgiri Aşireti'nden Ginili soyuna mensupturlar. Erdal, Boyuneğri, Birim, Çopur, Gür, Köroğlu, Demir, Karagöz, Şen ve Kara soyadını taşıyanlar köyün diğer soylarıdır. Erdal, Çopur ve Birim soyismini taşıyanlar Arguvan ilçesinin Birimuşağı Köyü'nden gelmişlerdir. Boynueğri ve Ayboğan soyadını taşiyanlar da Bağşikan köyünden gelmişlerdir. Çopur soyadını taşıyanlar Arguvan Kömürlük Köyü'nden gelmektedirler. Kara soyadını taşıyanlar 1940 yılında Tokat/Zile yöresinden gelmiş olup Kuzeybatı Dersim koluna bağlı Koçgiri Aşireti'nden Canbeg soyuna mensupturlar. Demir, Karagöz ve Şen soyadı taşiyanlar Maras/Elbistan köylerinden gelmişlerdir ve onlar da Kuzeybatı Dersim koluna bağlı Koçgiri Aşireti'nden Sinemilli soyuna mensupturlar. Köy nüfusunun tamamı Alevi-Bektaşi' dir. Köyde cami veya Cemevi bulunmaz. Köy insanları bir insanın ibadetini evinde de yapabileceğini düşünmektedir.

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Hayancılık daha çok koyunculuk şeklindedir.Çünkü bozkır bitki örtüsü büyükbaş hayvancılığa elverişli değildir.buğday, arpa, nohut en çok yetiştirilen tarım ürünlerdidir.Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır. 

Muhtarlık

Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları: 

> 2009 - Kemal Tepe  > 2004 - Kemal Tepe  > 1984 - Mehmet Erdal  > 1977 - Cafer Kartal  > 1975 - M.Ali Kartal  > 1950 - Hüseyin Kartal  > 1948 - Mehmet Tepe  > 1946 - Hasan Kartal  > 1943 - Ali Boynueğri  > 1941 - Gülali Kartal  > 1935 - Mehmet Kartal  > 1905 - Halife Kartal  > 1895 - İsmail Kartal - İlk Muhtar 

Altyapı bilgileri

Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak öğrenci sayısı az olduğu için kapatılmıştır ve taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün içme suyu şebekesi vardır kanalizasyon sistemi 2008 yılında tamamlanmıştır. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.

Kültür

Alevi kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.

Nüfus

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.

Dış bağlantılar