Firdevsî
| Hakim Ebul-Kasım Firdevsi Tusi حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی | |
|---|---|
|
Firdevsi | |
| Doğum |
940 Samani Devleti |
| Ölüm |
1020 (79-80 yaşlarında) Tus |
| Meslek | Şâir |
| Etnik köken | Fars |
| Dönem | 10. Yüzyıl |
| Edebî akım | Fars Edebiyatı |
|
Etkiledikleri
| |
Firdevsî (Farsça: حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی, d. 940, Tus - ö. 1020 ay.), Samanîler ve Gazneliler dönemleri İran edebiyatının önde gelen Fars şair.[1]
Eski İran tarihine büyük ilgi duyan Firdevsî Pehlevi dilinde yazılmış eserleri okuyabilmek için Zerdüşt rahiplerden veya babasından Pehlevice öğrendi. Arapçası şiir yazacak kadar iyiydi.[2]
Başlıca yapıtı Şehnâme'yi (60.000 beyitten oluşur; ilk insandan III. Yezdigirt dönemine kadar İran tarihi anlatır) tamamlayınca 1010 yılında Gazneli Mahmut'a sunan Firdevsi, bağlanan aylığı az bulduğu için sultanı ağır biçimde hicvedince, Gazne'den göçmek zorunda kaldı. Bir süre Herat'ta ve Taberistan emiri Şehriyar'ın yanında kaldıktan sonra, Tus'a dönerek orada öldü. Firdevsi'nin soyca bir Dihkan ailesinden olduğu söylenir. Doğum yılı kesin olarak bilinmemektedir. Firdevsî, Gazneli Mahmut'un fikirler aldığı bilginlerden de bir tanesidir. Firdevsi gibi bilginlere Gazneli Mahmut maddi ve manevi yönden destek olmuştur.
Şii olmasına rağmen, Şehname'de ilk üç halifeyi över ve Turanlılar ile İranlılar'ın eski İran hükümdarlarından Tur ve İr'in soyundan geldiklerini söyleyerek bu iki halkı kardeş sayar.[2]
Galeri
Tus şehrinde Firdevsi türbesi
Dış bağlantılar
- Firdevsi ve Şahname, Prof. Nimet Yıldırım
Kaynakça
- ↑ "Ferdowsī." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc., 2012. Web. 17 Apr. 2012. <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/204578/Ferdowsi>.
- 1 2 TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 13, sayfa: 126