Ova
Ova veya düzlük; coğrafyada, deniz yüzeyine göre değişik yüksekliklerde olan az eğimli yerlere verilen isimdir. Düzlükler çiftçiliğe yaylalardan veya dağlardan daha elverişlidir. Birikinti ovaları (alüvyonlu düzlük) uzun süreler boyunca dağlardan gelen nehirlerin biriktirdiği alüvyonlu topraklarla oluşmuş yeryüzü şekilleridir. Eğim çok az olduğu için buralarda bulunan akarsular, menderesler oluşturarak akar.
Fiziki haritada ovalar yükseltilerine göre,
- 0-200 metre arası ovalar koyu yeşil,
- 200-500 metre arası açık yeşil,
- 500-1000 metre arası sarı,
- 1000-1500 metre arası turuncu,
- 1500 metre üzerindekiler için kahverengi renkleriyle gösterilirler.
Oluşumlarına göre ovalar
Delta ovaları
Akarsuların taşıdığı alüvyonların deniz kıyısında birikmesi sonucu delta ovaları oluşur. Akarsu havzasındaki arazinin jeolojik yapısının kolay aşınabilen tabakalardan oluşması, gelgit olayının ve kuvvetli akıntıların olmaması ve akarsuyun bolca alüvyon taşıması delta ovalarının oluşması için gereken şartlardır.
- Ege Bölgesi: Balat ovası (Büyük Menderes ile), Selçuk - Efes ovası (Küçük Menderes ile), Menemen ovası (Gediz ile), Dikili ovası (Bakırçay ile) Ege bölgesinde bulunan delta ovaları içindedir.
- Akdeniz Bölgesi: Çukurova (Seyhan ve Ceyhan ile) ve Silifke ovası Akdeniz bölgesinde bulunan delta ovalarıdır.
- Karadeniz Bölgesi: Bafra ovası (Kızılırmak ile) ve Çarşamba ovası (Yeşilırmak ile) Karadeniz bölgesinde yer alan delta ovalarıdır.
Karstik Ovalar
Kireçtaşı, alçıtaşı, dolomit ve kayatuzu gibi karstik kayaçların bolca olduğu arazilerde çözünmeye bağlı oluşan ovalardır. Türkiye'de en çok Akdeniz Bölgesi'nde rastlanır. Tefenni ovası, Acıpayam ovası, Korkuteli ovası, Muğla ovası, Kestel ovası ve Elmalı ovası...
Çöküntü (Tektonik) ovaları
Yerkabuğu hareketleri sonucu yükseltiler arasında çukurda kalan ya da çöken sahaların zamanla alüvyonlarla dolmasıyla oluşmuşlardır.
- Marmara Bölgesi: Adapazarı Ovası, Balıkesir Ovası, Bursa Ovası, Mustafa Kemalpaşa Ovası, Ergene Ovası, İnegöl Ovası Marmara bölgesinden bulunan tektonik ovalardır.
- Ege Bölgesi: Soma ovası, Bergama ovası, Turgutlu ovası, Salihli ovası, Akhisar ovası, tire ovası, Torbalı ovası, Alaşehir ovası, Söke ovası, Ödemiş ovası, Yeni Pazar ovası ve Koçarlı ovası Ege bölgesinde bulunan tektonik ovalardır.
- Akdeniz Bölgesi: Amik ovası ve Kahramanmaraş ovası Akdeniz bölgesinde yer alan tektonik ovalardır.
- Karadeniz Bölgesi: Bolu ovası, Düzce ovası, Tosya ovası, Sulu ova, Taş ova, Merzifon ovası, Erbaa ovası, Niksar ovası, Turhal ovası, Zile ovası ve Artova ovası Karadeniz bölgesi tektonik ovaları içinde yer almaktadır.
- Doğu Anadolu Bölgesi: Malatya ovası, Elazığ ovası, Varto ovası, Hınıs ovası, Karlıova, Iğdır ovası, Elbistan ovası, Erzurum ovası, Erzincan ovası, Yüksekova, Tercan ovası, Pasinler ovası Doğu Anadolu bölgesinde yer alan tektonik ovalardır.
- İç Anadolu Bölgesi: Konya ovası, Kayseri ovası, Develi ovası, Aksaray ovası, Eskişehir ovası, Çubuk ovası İç Anadolu bölgesinde yer alan tektonik ovalardır.
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Ceylanpınar ovası, Suruç ovası, Birecik ovası, Harran ovası Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan tektonik ovalardır.
Çeşitleri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Zor, Mehmet (2011). 10.Sınıf Coğrafya. Ekip Yayınları. s. 135. ISBN 9789944142335.
- "Türkiye'nin Ovaları". 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151023113037/http://www.kpsskonu.com:80/genel-kultur/cografya/turkiyenin-ovalari. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013.
| ||||||||||||||||||||