Birleşik Krallık Filistin Mandası

Birleşik Krallık Filistin Mandası
الانتداب البريطاني على فلسطين
המנדט הבריטי על פלשתינה א"י
Filistin Mandası

— Birleşik Krallık mandası —

←

1920–1948

→


Bayrak	Arma

Birleşik Krallık Filistin Mandası

Başkent

Kudüs

Dil(ler)

İngilizce, Arapça, İbranice

Din

İslam, Hristiyanlık, Yahudilik

Yüksek Komiser

- 1920-1925 (ilk)

Sir Herbert Samuel

- 1945-1948 (son)

Sir Alan Cunningham

Tarihi

- Birleşik Krallık'ın resmen kontrolü devralması

29 Eylül 1923

- İsrail'in bağımsızlığını ilan etmesi

14 Mayıs 1948

- Filistin'in bağımsızlığını ilan etmesi

15 Kasım 1988

Para birimi

Mısır poundu (1927'ye kadar)
Filistin poundu (1927'den itibaren)

Günümüzdeki durumu

Filistin

İsrail

Birleşik Krallık Filistin Mandası, Birleşik Krallık'ın Filistin'deki Osmanlı Devleti hakimiyetine son vermesiyle İtilaf Devletleri tarafından kararlaştırılan ve Milletler Cemiyeti tarafından Haziran 1922'de resmen onaylanarak kurulan manda cumhuriyeti.

I. Dünya Savaşı sırasında General Edmund Allenby komutasındaki Mısır Seferi Kuvvetleri, Türk kuvvetlerini yenerek Filistin'i ele geçirdi.^[1] Birleşik Krallık, savaş öncesinde bölgenin Arap önderlerinden olan Şerif Hüseyin ile anlaşarak Osmanlı İmparatorluğu'na isyan etmeleri karşılığında bağımsız bir Arap devleti vaadinde bulundu (McMahon-Hüseyin Yazışmaları). Birleşik Krallık ayrıca Sykes-Picot Antlaşması ile bölgeyi Fransa ile paylaşmıştı. Savaş bittikten sonra Birleşik Krallık Başbakanı Arthur James Balfour'un Filistin'de bir Yahudi yurdu kurulması hakkında yayınlamış olduğu deklarasyon işleri daha da karıştırmış, bölgede günümüze kadar devam eden kaos, şiddet ve savaş gibi olayların önünü açmıştır. Savaş bittikten sonra Birleşik Krallık İşgal Yönetimi, Filistin'de Suriye'den ayrı bir yönetim olarak kurdu. İngilizler, bölgenin sürekli kontrolü sağlamak için meşruiyet aradı ve bunu Haziran 1922'de Milletler Cemiyeti'nden verilen bir görev alarak elde etti. Esasen Milletler Cemiyeti'nin manda sistemi, Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılan Arap topraklarını Birleşik Krallık'ın elinde tutması için paravan görevini görmüştü.^[2] 1923 yılında bu statünün resmileşmesiyle birlikte bölgede sivil manda yönetimi kuruldu. İlk Yüksek Komiser Sir Herbert Samuel 20 Haziran 1920'de Filistin'e geldi.

Filistin Mandası 1946 yılına kadar Mavera-i Ürdün Emirliği'ne bağlı bir özerk bölge iken, bu tarihten sonra bağımsızlığını kazanarak Ürdün'den ayrıldı. Ancak Filistin'deki Birleşik Krallık hakimiyeti 1948 yılına kadar devam etti. Bu hakimiyet İsrail'in 1948 yılında kurulması sonucunda Filistin Mandası'nın yıkılması ile son buldu.^[3]

İngiliz Mandası döneminde Yahudi ve Arap milliyetçileri arasında ilk çatışmalar başladı. 1936-1939 Arap İsyanı ve 1947-1948 İç Savaşı ile Filistin'de Yahudi varlığı büyümeye devam etti. 1948 yılında İsrail'in bağımsızlığını ilan etmesi, akabinde 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın başlamasıyla Ürdün, Batı Şeria'yı, Mısır da Gazze Şeridi'ni işgal ederek bu bölgelerin İsrail'in eline geçmesini engelledi. Tüm bu olaylardan sonra manda yönetimi 1948'de resmen ve fiilen sona erdi.

Galeri

İngilizlere karşı savaşan Filistinli Arap direnişçiler
Kahire Konferansı'na gelen Herbert Samuel'i karşılayan T.E. Lawrence, Emir Abdullah, Geoffrey Salmond ve Wyndham Deedes (1920)
Filistin Poundu
1927 yılında basılmış Filistin madeni parası
Filistin İngiliz mandası pasaportu
1928 yılına ait bir Filistin pulu

Kaynakça

↑ Hughes, Matthew, ed. (2004). Allenby in Palestine: The Middle East Correspondence of Field Marshal Viscount Allenby June 1917 – October 1919. Army Records Society. 22. Phoenix Mill, Thrupp, Stroud, Gloucestershire: Sutton Publishing Ltd. ISBN 978-0-7509-3841-9. Allenby to Robertson 25 January 1918 in Hughes 2004, p. 128
↑ Article 22, The Covenant of the League of Nations and "Mandate for Palestine," Encyclopedia Judaica, Vol. 11, p. 862, Keter Publishing House, Jerusalem, 1972
↑ Marjorie M. Whiteman, Digest of International Law, vol. 1, US State Department (Washington, DC: U.S. Government Printing Office, 1963) pp 650–652

Arap-İsrail savaşları

Arap-İsrail savaşlarına katılanlar

Hükümetler	Tüm Filistin Hamas Gazze Filistin Ulusal Yönetimi İsrail Irak Kuveyt Mısır Lübnan Suudi Arabistan Suriye Ürdün

Etkin organizasyonlar	Amal Arap Birliği Arap Kurtuluş Cephesi Ceyş ül-İslam Ebu Nidal Örgütü El Aksa Şehitleri Tugayı El Fetih El Murabıt Es Sa'ika Filistin'in Kurtuluşu için Demokratik Cephe Filistin İslami Cihad Filistin Kurtuluş Cephesi Filistin Kurtuluş Örgütü Filistin Halk Mücadelesi Cephesi Filistin'in Kurtuluşu için Halk Cephesi Filistin'in Kurtuluşu için Halk Cephesi - Genel Komutanlığı Halk Direniş Komitesi Hamas Hizbullah Lübnan Kuvvetleri Kataeb Müslüman Kardeşler Sedir Muhafızları Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi

Eskiden etkin organizasyonlar	Arap Yüksek Komitesi Arap Kurtuluş Ordusu Güney Lübnan Ordusu Haganah Kara El Kara Eylül Kutsal Savaş Ordusu Irgun (Etzel) Japon Kızıl Ordu Lehi Palmach Devrimci Hücreler

Diğer hükümetler	ABD Birleşik Arap Emirlikleri Birleşik Krallık Cezayir Çin Halk Cumhuriyeti Fas Fransa İran Kuveyt Kuzey Kore Küba Libya Norveç Pakistan Rusya Sudan Tunus Türkiye Uganda Venezuela Yemen

Diğer organizasyonlar	Avrupa Birliği Birleşmiş Milletler

Eski devletler	Filistin Mandası Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Birleşik Arap Cumhuriyeti

Arap-İsrail savaşlarına karışmış insanlar

Arap-İsrail silahlı çarpışmaları

Arkaplan	1920 Tel Hai Muharebesi 1936-1939 Arap isyanı 1944 ATLAS Operasyonu

1947–1949	1947-1948 Filistin Mandası'nda İç Savaş 1948-1949 Arap-İsrail Savaşı

1950ler	Filistin Fedaileri saldırıları ve misilleme operasyonları 1956 Süveyş Krizi

1960lar	1966 Shredder Operasyonu 1967 Altı Gün Savaşı 1967-1970 Yıpratma savaşı 1968 Karameh Muharebesi Güney Lübnan'da Filistin isyanı 1968 Gift Operasyonu

1970ler	Güney Lübnan'da Filistin isyanı 1970 Lübnan bombardımanı 1972 İzotop Operasyonu 1972 Lod Havaalanı katliamı 1972 Sandık 3 Operasyonu 1972 Münih Olimpiyatları katliamı 1972-1979 Tanrı'nın Gazabı Operasyonu 1973 Libya Arap Havayolları Uçuş 114 1974 Ma'alot katliamı 1974 Lübnan hava saldırısı 1975 Savoy Operasyonu 1976 Entebbe Operasyonu 1978 Sahil Yolu katliamı 1978 Litani Operasyonu 1973 Yom Kippur Savaşı

1980ler	Güney Lübnan'da Filistin isyanı 1980 Misgav Am rehine krizi 1982 Damour Hava Saldırısı 1981 Opera Operasyonu 1982 Lübnan Savaşı 1982-2000 Güney Lübnan çatışması 1984 Otobüs 300 ilişkisi 1985 FKÖ gemi bombalaması 1985 Tahta Bacak Operasyonu 1987-1993 Birinci İntifada 1988 Anneler Otobüs saldırısı 1988 Tunis raid

1990lar	1992 Bramble Bush Operasyonu 1993-2008 Filistin intihar saldırıları 1993 Sorumluluk Operasyonu 1994 Lübnan hava saldırısı 1996 Gazap Üzümleri Operasyonu

2000ler	2000-2005 El Aksa İntifadası (İkinci İntifada) 2000-2006 Şiba Çiftlikleri çatışması 2001-günümüz Güney İsrail'e roket ve havan saldırıları 2003 Ain es Saheb hava saldırısı 2006 Bringing Home the Goods Operasyonu 2006 Operation Yaz Yağmuru Operasyonu Sonbahar Bulutları Operasyonu 2006 Lübnan Savaşı 2007-günümüz Lübnan roket saldırıları 2006-günümüz Gazze-İsrail çatışması 2007-2008 Sıcak Kış Operasyonu 2008-2009 Gazze Savaşı 2007 Meyve Bahçesi Operasyonu

2010lar	2010 Adaisseh çatışması 2010 Filistin militanlığı kampanyası Gazze-İsrail çatışması 2011 Güney İsrail sınır ötesi saldırıları 2012 Dönen Yankı Operasyonu 2012 Direk Savunması Operasyonu

Arap-İsrail savaşlarında diplomasi ve barış önerileri

Arkaplan 1914 Şam Protokolü 1915 McMahon–Hüseyin Yazışması 1916 Sykes–Picot Anlaşması 1917 Balfour Deklarasyonu 1918 Seven Deklarasyonu 1918 İngiliz-Fransız Deklarasyonu 1919 Faysal-Weizmann Anlaşması 1920 San Remo Konferansı 1922 Churchill Beyaz Kağıdı 1939 Beyaz Kağıt 1947 BM Bölme Planı 1948 Filistin için Amerikan vesayeti önerisi 1948 İsrail'in Kuruluşu

Çatışma ve barış süreci 1948 BMGK Karar 194 1949 Ateşkes Anlaşmaları 1949 Lozan Konferansı 1964 Filistin Ulusal Sözleşmesi 1967 Hartum Kararı 1967 BMGK Karar 242 1973 BMGK Karar 338 1973 BMGK Karar 339 1974 BMGK Karar 350 1978 BMGK Karar 425 1978 Camp David Anlaşması 1979 BMGK Karar 446 1979 Mısır-İsrail Barış Antlaşması 1979 BMGK Karar 452 1980 BMGK Karar 478 1981 BMGK Karar 497 1983 İsrail-Lübnan anlaşması 1991 Madrid Konferansı 1993 Oslo Anlaşması 1994 İsrail-Ürdün Barış Anlaşması 1995 Beilin-Ebu Mazen Anlaşması 1998 Wye Nehri Memorandumu 2000 Camp David Zirvesi 2000 Clinton Parametreleri 2001 Taba Zirvesi 2002 Beyrut Zirvesi ve Barış Girişimi 2002 Barış için yol haritası 2003 Cenevre Girişimi 2004 BMGK Karar 1559 2004 BMGK Karar 1566 2005 BMGK Karar 1583 2005 Şarm El-Şeyh Zirvesi 2005 İsrail'in tek taraflı çekilme planı 2005 Hareket ve Erişim Sözleşmesi 2006 Filistinli Mahkumlar Belgesi 2006 BMGK Karar 1701 2007 Annapolis Konferansı 2010 İsrail-Filistin barış görüşmeleri 2013 2013 İsrail-Filistin barış görüşmeleri

Filistin-İsrail çatışması

Taraflar

İsrail	İsrail Savunma Kuvvetleri İsrail Polisi Mossad Şin Bet

Filistin	Ana Filistin Kurtuluş Örgütü Filistin Ulusal Yönetimi Fetih Hamas Diğer el-Aksa Şehitleri Tugayları DFLP Filistin Kurtuluş Cephesi Filistin İslami Cihat Örgütü Filistin Halk Mücadelesi Cephesi PFLP PFLP-GC Halk Direniş Komitesi

Etkin grup ve ülkeler	Almanya Arap Birliği Avrupa Birliği Birleşik Krallık Birleşmiş Milletler Amerika Birleşik Devletleri Birleşik Krallık Filistin Mandası (1920–48) Fransa Çin Mısır Hizbullah İran Irak Lübnan Libya Fas Müslüman Kardeşler Pakistan Rusya Suudi Arabistan Suriye Tunus Türkiye Ürdün Yemen

Kişiler

İsrail	Moshe Arens Ami Ayalon Ehud Barak Menahem Begin Meir Dagan Moşe Dayan Avi Dichter Yuval Diskin David Ben-Gurion Ephraim Halevy Dan Halutz Tzipi Livni Golda Meir Shaul Mofaz Yitzhak Mordechai Binyamin Netanyahu Ehud Olmert Şimon Peres Yaakov Peri İzak Rabin Amnon Lipkin-Shahak İzak Şamir Ariel Şaron Shabtai Shavit Moshe Ya'alon Danny Yatom Zvi Zamir

Filistin	Ebu Abbas Ebu Nidal Mahmud Abbas Musa Arafat Yaser Arafat Yahya Ayyaş Mervan Barguti Muhammed Dahlan Muhammed Deif Corc Habaş Wadi Haddad İsmail Haniye Naif Havatme Emin el-Hüseyni Ghazi Jabali Ahmed Jibril Abu Jihad Salah Khalaf Leyla Halid Şeyh Halil Halid Meşal Zuhair Muhsin Abu Ali Mustafa Abu Nidal İzzeddin el-Kassam Cibril Recep Abdülaziz el-Rantissi Ali Hassan Salameh Salah Shahade Ramazan Şallah Fethi Şikaki Ahmed Yasin

Şiddet

1920 Filistin ayaklanmaları
1921 Yafa ayaklanmaları
1929 Filistin ayaklanmaları
- 1929 Hebron katliamı
1936–1939 Arap isyanı
- 1930'larda Irgun saldırıları
1948 Arap-İsrail Savaşı
- 1947 Kudüs ayaklanmaları
- 1948 savaş katliamları
- 1948 Deir Yassin katliamı
- 1948 Lydda ve Ramla'dan göç
- 1948 Hadassah tıbbi konvoy katliamı
- 1948 Filistinli göçü
1948-1972 Arap topraklarından Yahudi göçü
1948-1967 İsrail'e karşı terörist saldırılar listesi
Ceza operasyonları
- 1953-1955 Birim 101
- 1966 Samu Olayı
1967 Altı Gün Savaşı
Yıpratma savaşı
- 1968 Karameh Muharebesi
Filistinlilerin direnişi
- 1970 Avivim okul otobüsü katliamı
- 1970 Ürdün Kara Eylül
- 1972 İzotop Operasyonu
- 1972 Münih Katliamı
- 1972 Tanrı'nın Gazabı Operasyonu
- 1974 Kiryat Shmona katliamı
- 1974 Ma'alot katliamı
- 1975 Savoy Hoteli saldırısı
- 1976 Entebbe Operasyonu
- 1978 Sahil Yolu katliamı
- 1978 Güney Lübnan çatışması
1980 Misgav Am saldırısı
1973 Arap-İsrail Savaşı
1975 Zion Meydanı bombalaması
1982 Lübnan İç Savaşı
- 1982 Beyrut Kuşatması
- Sabra ve Şatila katliamı
1984 Otobüs 300 kaçırılması
1985 Achille Lauro kaçırılması
1985 Tahta Bacak Operasyonu
1987 Gliders Gecesi
1987-1993 İntifada
- 1988 Tunus baskını
- 1989 Otobüs 405 saldırısı
1993–1999 Filistinli intihar saldırıları
1994 Patrikler Mağarası katliamı
1994 Wachsman kurtarma girişimi
2000-2005 İntifada
- Filistin roket saldırıları (liste)
- Filistinli intihar saldırıları
- El-Aksa İntifadası sırasında suikastler
- 2000 Ekim 2000 olayları
- 2001 Santorini
- 2002 Nuh'un Gemisi Operasyonu
- 2002 Savunma Kalkanı Operasyonu
- Cenin Savaşı
- Bethlehem kuşatması
- Nablus Savaşı
- 2002 Kararlı Yol Operasyonu
- 2003 Ebu Hasan
- 2003 Ain es Saheb hava saldırısı
- Gökkuşağı Operasyonu
- Tövbe Günleri Operasyonu
2006 Eve Eşya Getirme Operasyonu
İsrail-Gazze çatışması
- Gazze sahil patlaması
- Sonbahar Bulutları Operasyonu
- Beyt Hanun bombardımanı
- Operation Sıcak Kış Operasyonu
- 2008–2009 Gazze Savaşı (Dökme Kurşun Operasyonu)
- 2010 Gazze filosu saldırısı
- 2010 Filistin militanlığı kampanyası
2008 Mercaz HaRav ateşi
2008 Kudüs buldozer saldırısı
2014 İsrail-Gazze çatışması (Koruyucu Hat Operasyonu)

Diplomasi

Hüseyin-McMahon Yazışmaları Sykes-Picot Anlaşması Balfour Deklarasyonu 1939 Beyaz Kağıt İsrail Bağımsızlık Bildirgesi Filistin Bağımsızlık Bildirgesi 1991 Madrid Konferansı 1993 Oslo Anlaşmaları Filistin için ABD güvenlik yardımı 1997 Hebron Anlaşması 1998 Wye Nehri Memorandumu 1999 Şarm el-Şeyh Memorandumu 2000 Camp David Zirvesi 2001 Taba Zirvesi 2002 Barış için yol haritası Ortadoğu Dörtlüsü 2005 İsrail tek taraflı çekilme planı 2007 Annapolis Konferansı 2009 Aftonbladet İsrail tartışması Barış Girişimi Vadisi 2010 yılında İsrail ve Filistin arasında doğrudan müzakereler Filistin Kağıtları

Birleşmiş Milletler'in tutumu	İsrail, Filistin ve Birleşmiş Milletler BM 181 No'lu Paylaştırma ve Çözüm Planı BMGK 194 No'lu Kararı BMGK 242 No'lu Kararı İsrail-Filistin sorunuyla ilgili Birleşmiş Milletler'in önyargıları iddiaları

Britanya İmparatorluğu'nun ve Birleşik Krallık'ın bağlı bölgeleri

Günümüzde bağlı bölge

Eski bölge

* Günümüzde İngiliz Milletler Topluluğu bölgesi

Günümüzde İngiliz Milletler Topluluğu üyesi

Avrupa

1708–1757 Minorka 1713'ten beri Cebelitarık 1763–1782 Minorka 1798–1802 Minorka 1800–1813 Malta (protektora) 1813–1964 Malta (sömürge) 1807–1890 Helgoland 1809–1864 İyonya Adaları 1878–1960 Kıbrıs 1921–1937 Özgür İrlanda Devleti

Kuzey Amerika

17. yüzyıl ve öncesi			18. yüzyıl	19. ve 20. yüzyıllar
	1579 New Albion 1583–1907 Newfoundland 1605–1979 *Saint Lucia 1607–1776 Virginia 1619'dan beri Bermuda 1620–1691 Plymouth 1623–1883 Saint Kitts *(Saint Kitts ve Nevis) 1624–1966 *Barbados 1625–1650 Saint Croix 1627–1979 *Saint Vincent ve Grenadinler 1628–1883 Nevis *(Saint Kitts ve Nevis) 1629–1691 Massachusetts Koyu 1632–1776 Maryland 1632'den beri Montserrat 1632–1860 Antigua *(Antigua ve Barbuda) 1636–1776 Connecticut 1636–1776 Rhode Island 1637–1662 New Haven	1643–1860 Bay Islands 1650'den beri Anguilla 1655–1850 Mosquito Kıyısı(protektora) 1655–1962 *Jamaica 1663–1712 Carolina 1664–1776 New York 1665–1674 ve 1702–1776 New Jersey 1666'dan beri Britanya Virjin Adaları 1670'ten beri Cayman Adaları 1670–1973 *Bahamalar 1670–1870 Rupert's Land 1671–1816 Leeward Adaları 1674–1702 Doğu Jersey 1674–1702 Batı Jersey 1680–1776 New Hampshire 1681–1776 Pennsylvania 1686–1689 New England 1691–1776 Massachusetts	1701–1776 Delaware 1712–1776 Kuzey Carolina 1712–1776 Güney Carolina 1713–1867 Yeni İskoçya 1733–1776 Georgia 1754–1820 Cape Breton Adası 1762–1974 *Grenada 1763–1978 Dominika 1763–1873 Prens Edward Adası 1763–1791 Quebec 1763–1783 Doğu Florida 1763–1783 West Florida 1784–1867 New Brunswick 1791–1841 Aşağı Kanada 1791–1841 Yukarı Kanada 1799'dan beri Turks ve Caicos Adaları	1818–1846 Columbia Bölgesi/Oregon Country¹ 1833–1960 Windward Adaları 1833–1960 Leeward Adaları 1841–1867 Kanada Eyaleti 1849–1866 Vancouver Adası 1853–1863 Kraliçe Charlotte Adaları 1858–1866 Britanya Kolumbiyası 1859–1870 Kuzeybatı Toprakları 1860–1981 *Britanya Antigua ve Barbudası 1862–1863 Stickine Bölgesi 1866–1871 Britanya Kolumbiyası 1867–1931 *Kanada Dominyonu² 1871–1964 Britanya Hondurası (*Belize) 1882–1983 *Saint Kitts ve Nevis 1889–1962 Trinidad ve Tobago 1907–1949 Newfoundland³ 1958–1962 Batı Hint Adaları Federasyonu

¹Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte hak iddiası mevcut.
²1931'de Kanada ve diğer İngiliz dominyonları, Westminster Statüsü aracılığıyla özyönetim kurdular.
³1934'te özerklik kazansa da 1949'da Kanada'ya katılana kadar hukuken dominyon olarak kaldı.

Güney Amerika

1631–1641 Providence Adası 1651–1667 Willoughbyland (Surinam) 1670–1688 Saint Andrew ve Providence Adaları⁴ 1831–1966 Britanya Guyanası (Guyana) 1833'ten beri Falkland Adaları⁵ 1908'den beri Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları⁵

⁴Günümüzde Kolombiya'nın departmanlarından biri. ⁵Nisan-Haziran 1982'deki Falkland Savaşı sırasında Arjantin tarafından işgal edildi.

Afrika

17. ve 18. yüzyıllar		19. yüzyıl		20. yüzyıl
	1658'den beri Saint Helena¹⁴ 1792–1961 Sierra Leone 1795–1803 Cape	1815'den beri Ascension Adası¹⁴ 1816'dan beri Tristan da Cunha¹⁴ 1806–1910 Cape 1807–1808 Madeira 1810–1968 Mauritius 1816–1965 Gambiya 1856–1910 Natal 1862–1906 Lagos 1868–1966 Basutoland (Lesotho) 1874–1957 Altın Sahili (Gana) 1882–1922 Mısır	1884–1900 Petrol Nehri/Nijer Koyu 1884–1966 Bechuanaland (Botsvana) 1884–1960 Britanya Somalisi 1887–1897 Zululand 1890–1962 Uganda 1890–1963 Zanzibar (Tanzanya) 1891–1964 Nyasaland (Malavi) 1891–1907 Orta Afrika 1893–1968 Svaziland 1895–1920 Doğu Afrika 1899–1956 İngiliz-Mısır Sudanı	1900–1914 Kuzey Nijerya 1900–1914 Güney Nijerya 1900–1910 Oranj Nehri Kolonisi 1900–1910 Transvaal Kolonisi 1903–1976 Seyşeller 1910–1931 Güney Afrika 1914–1960 Nijerya Kolonisi ve Protektorası (Nijerya) 1915–1931 Güneybatı Afrika (Namibya) 1919–1961 Britanya Kamerunu (Kamerun)⁶ 1920–1963 Kenya 1922–1961 Tanganika (Tanzanya)⁶ 1923–1965 Güney Rodezya (Zimbabve)⁷ 1924–1964 Kuzey Rodezya (Zambiya) 1979–1980 Güney Rodezya (Zimbabve)⁷

⁶Manda.
⁷Güney Rodezya 1965 yılında tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti (Rodezya olarak) ve 1979'daki Lancaster House Anlaşmasına dek tanınmadı. Zimbabve, 1980'deki bağımsızlık ilanından 2003'teki ayrılışına dek İngiliz Milletler Topluluğu üyesiydi.

Asya

17. ve 18. yüzyıllar		19. yüzyıl		20. yüzyıl
	1685–1824 Bencoolen 1702–1705 Pulo Condore 1757–1947 Bengal (Batı Bengal [Hindistan] ve Bangladeş) 1762–1764 Manila ve Cavite 1781-1784 Padang (Endonezya) 1786–1946 Penang (Malezya) 1795–1948 Seylan (Sri Lanka) 1795-1819 Padang (Endonezya) 1796–1965 Maldivler	1812–1824 Banka (Sumatra) ve Billiton (Sumatra) 1819–1826 Britanya Malezyası (Batı Malezya ve Singapur) 1826–1946 Boğazlar Yerleşimleri (Malezya ve Singapur) 1839–1967 Aden Kolonisi 1839–1842 Afganistan 1841–1997 Hong Kong 1841–1946 Saravak Krallığı (Malezya) 1848–1946 Labuan (Malezya) 1858–1947 Britanya Hindistanı (Hindistan, Pakistan ve Bangladeş, Burma) 1874–1963 Britanya Borneosu (Doğu Malezya ve Brunei)	1879–1919 Afganistan (protektora) 1882–1963 Britanya Kuzey Borneosu (Malezya) 1885–1946 Federasyonlaşamamış Malay Devletleri 1888–1984 Brunei Sultanlığı 1891–1971 Maskat ve Umman 1892–1971 Ateşkes Devletleri 1895–1946 Malay Federe Devletleri 1898–1930 Veihai Garnizonu 1878–1960 Kıbrıs	1907–1949 Bhutan (protektora) 1918–1961 Kuveyt 1920–1932 Irak⁸ 1921–1946 Mavera-i Ürdün⁸ 1923–1948 Filistin⁸ 1945–1946 Güney Vietnam 1946–1963 Kuzey Borneo (Malezya) 1946–1963 Saravak (Malezya) 1946–1963 Singapur 1946–1948 Malay Birliği 1948–1957 Malay Federasyonu (Malezya) 1960'tan beri Ağrotur ve Dikelya (öncesinde Kıbrıs'ın parçasıydı) 1965'ten beri Britanya Hint Okyanusu Toprakları (öncesinde Mauritius ve Seyşellerin parçasıydı)

⁸Manda. Irak için kararlaştırılan manda yönetimi kurulmadı, İngiltere-Irak Antlaşması yürürlüğe girdi.

Okyanusya

18. ve 19. yüzyıllar			20. yüzyıl
	1788–1901 Yeni Güney Galler 1803–1901 Van Diemen's Land/Tazmanya 1807–1863 Auckland Adaları⁹ 1824–1980 Yeni Hebridler (Vanuatu) 1824–1901 Queensland 1829–1901 Swan River Kolonisi/Batı Avustralya 1836–1901 Güney Avustralya 1838'den beri Pitcairn Adaları	1841–1907 Yeni Zelanda Kolonisi 1851–1901 Victoria 1874–1970 Fiji¹⁰ 1877–1976 Britanya Batı Pasifik Bölgeleri 1884–1949 Papua Bölgesi 1888–1901 Rarotonga Krallığı/Cook Adaları Federasyonu⁹ 1889–1948 Birlik Adaları (Tokelau)⁹ 1892–1979 Gilbert ve Ellice Adaları¹¹ 1893–1978 Britanya Solomon Adaları¹²	1900–1970 Tonga (korunan devlet) 1900–1974 Niue⁹ 1901–1942 *İngiliz Milletler Topluluğu üyesi Avustralya 1907–1953 *Yeni Zelanda Dominyonu 1919–1942 ve 1945–1968 Nauru 1919–1949 Yeni Gine Bölgesi 1949–1975 Papua Yeni Gine Bölgesi¹³

⁹Günümüzde *Yeni Zelanda Bölgesi'nin bir parçası.
¹⁰Üyeliği askıya alındı.
¹¹Günümüzde Kiribati ve *Tuvalu.
¹²Günümüzde *Solomon Adaları.
¹³Günümüzde *Papua Yeni Gine.

Antarktika ve Güney Atlantik

1658'den beri Saint Helena¹⁴ 1815'ten beri Ascension Adası¹⁴ 1816'dan beri Tristan da Cunha¹⁴ 1908'den beri Britanya Antarktik Bölgesi 1841–1933 Avustralya Antarktik Bölgesi (Avustralya'ya bağlandı) 1841–1947 Ross Bölgesi (Yeni Zelanda Bölgesi'ne bağlandı)

¹⁴2009'dan bu yana Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha bölgesinin bir parçası olan Ascension Adası (1922-) ve Tristan da Cunha (1938-) daha öncesinde Saint Helena bölgesine bağlı birer sömürgeydiler.

Zorunlu manda bölgeleri

Birleşik Krallık	Irak Birleşik Krallık Filistin Mandası (Ürdün İsrail Tanganika, Tanzanya, Nijerya, Kamerun, İngiliz Togoland Gana)

Japonya (II. Dünya Savaşı'nda ABD'ye yenilmeden önce)	Kuzey Mariana Adaları

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/12/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.