Berke Vardar
Berke Vardar (d. 1 Şubat 1934, İstanbul - ö. 8 Aralık 1989, İstanbul), Türk dilbilimci ve Türkiye'de çağdaş dilbiliminin öncülerinden.
1958'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız ve Roman Dilleri ve Edebiyatları Bölümü'ni bitirdi. 1978-82 arasında İÜ Yabancı Diller Yüksek Okulu'nun Müdürlüğünü, 1982-85 arasında İÜ Edebiyat Fakültesi Yabancı Diller Eğitim Bölümü'nün başkanlığını yaptı. 22 Mayıs 1989'da İÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Müdürlüğünü getirildi.
Fransız Hükümetince kendisine 1978'de Akademik Palmiye Nişanı'nın "şövalyelik" payeleri verildi. 1988'de Akademik Palmiye Nişanı'nın "officier" derecesine yükseltildi.
Başlıca yapıtları arasında Étude lexicologique d'un champ notionnel (1969; Sözlükbilimsel Bir Kavram Alanı İncelemesi), Structure fondamentale du vocabulaire social et politique en France (1973; Fransa'da Toplumbilimsel ve Siyasal Sözcüklerin Temel Yapısı), Une introduction à la phonologie (1975; Sesbilime Giriş), Dil Devrimi Üstüne (1977), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri (1982) sayılabilir. Dilbilimle ilgili bazı temel yapıtları da Türkçeye kazandıran Vardar'ın ayrıca çeşitli yerli ve yabancı dergilerde birçok makalesi yayımlanmıştır.[1]
Aydınlanma Çağı Fransız Yazını (1985) 18. yy Fransız edebiyatı üzerine Türkçe’de yazılmış önemli başvuru kaynaklarından biridir.
Çağdaş dilbilimin öncüsü sayılan Ferdinand de Saussure’ün temel yapıtı Cours de linguistique générale’i (Genel Dilbilim Dersleri 1. baskı 1976, 2. baskı 1985) ve işlevsel dilbilim akımının kurucusu André Martinet’nin en önemli kuramsal yapıtı Eléments de linguistique générale’i (İşlevsel Genel Dilbilim, 1. baskı 1985, 2. baskı 1998 ) Türkçe’ye çevirmiş, bu çalışmalarıyla Türkçe dilbilim terimlerinin gelişmesine büyük katkıda bulunmuştur.
Berke Vardar’ın toplu çalışma ürünü olarak sunduğu en önemli yapıtıysa: “İnsan bilimleri arasında seçkin bir yeri olan, yöntemsel katkılarıyla bunları çağımızda büyük ölçüde yenilemiş bulunan dilbilimin kapsadığı çok değişik türden yaklaşımların en belirgin olanlarına seçmeci bir yaklaşımla değindiği(...) bu «en ileri» insan biliminin Türkçe terimlerle de yetkin biçimde dile getirilebileceğini kanıtladığı(...)”Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü’dür.(1. baskı 1988, 2. baskı 1998).
Ölümünden sonra, Société internationale de linguistique fonctionnelle (Uluslararası İşlevsel Dilbilim Derneği), İspanya’nın León kentinde yapılan bir kollokyumda (1991), “Berke Vardar’a Saygı” oturumu düzenleyerek, bilginin işlevsel dilbilime ve Türk dilbilimine katkılarını ele alan bildirilere yer vermiştir.